Τα μεγάλα διλήμματα για την ΕΕ αφορούν κατεξοχήν τομείς στους οποίους αποφασίζει με ομοφωνία. Κι επειδή η ομοφωνία δεν προβλέπεται να εκλείψει, τα διλήμματα θα παραμείνουν.

Μου ζητήθηκε να εστιαστώ στο πεδίο της οικονομίας, και ξεκινώ από την ευρωζώνη. Κατά την προηγούμενη δεκαετία είχαμε πολιτικές λιτότητας, αποπληθωρισμό και ανεπαρκή ζήτηση. Πλέον, στη μετα-πανδημία περίοδο έχουμε πλεονάζουσα ζήτηση και πολιτικές επεκτατικές (δημοσιονομικές και νομισματικές) που κατηγορούνται για τη συμβολή τους στην αύξηση του πληθωρισμού.

Επομένως, ένα διπλό πρόβλημα αφορά την ισορροπία νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής και κατεξοχήν την ΕΚΤ. Πώς βγαίνεις από μια κατάσταση πολύ χαμηλών επιτοκίων, όταν οι πληθωριστικές πιέσεις είναι ήδη ορατές (όταν το δημόσιο χρέος είναι πάνω από 100% και στις μεσογειακές οικονομίες πάνω από 120% και 140%) χωρίς να οδηγηθείς σε μια νέα κρίση χρέους, νέο κύκλο δημοσιονομικής λιτότητας, νέα άνοδο του εθνικιστικού λαϊκισμού;

Και μια ακόμα διπλή πρόκληση: πώς μεταρρυθμίζεις τη δημοσιονομική αρχιτεκτονική της ευρωζώνης ώστε να μπορεί να ασκήσει αντικυκλική πολιτική; Στη θεωρία την απάντηση την ξέρουμε: δημοσιονομική ικανότητα, προϋπολογισμός μακροοικονομικής σταθεροποίησης, ευρωπαϊκό σύστημα ασφάλισης από την ανεργία. Το να φτάσουμε εκεί στην πράξη είναι πολύ δυσκολότερο.

Και πώς εξασφαλίζεις φθηνά επενδυτικά κεφάλαια (κοινού δανεισμού – αυτό εννοούν όσοι μιλούν για μονιμοποίηση Ταμείου Ανάκαμψης); Πώς χρηματοδοτείς τεράστιες επενδύσεις για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση χωρίς να φορτώνεις στο Δημόσιο χρέος κρατών που δεν έχουν δημοσιονομικό χώρο;

Να ορισμένα από τα σημαντικά οικονομικά διλήμματα της ΕΕ.

Ο Γιώργος Παγουλάτος είναι καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, γενικός διευθυντής ΕΛΙΑΜΕΠ