Τελικά, πώς ξεκινούν οι πόλεμοι;

Στις «Τρελές ιστορίες έρωτα και φαντασίας», την κλασική πλέον ταινία («The Princess Bride», 1987) του Ρομπ Ράινερ, ο «Βιζίνι», ένας αδίστακτος σισιλιάνος κατάσκοπος, λέει το εξής: «Το να ξεκινάς έναν πόλεμο είναι μια δουλειά υψηλού κύρους, με μακρά και ένδοξη παράδοση». Στην περίπτωση που μας απασχολεί, βέβαια, δεν μιλάμε για μία διαμάχη ανάμεσα σε δύο φανταστικά βασίλεια στο πλαίσιο ενός παραμυθιού που λέει ένας παππούς στον εγγονό του, αλλά για τον πραγματικό κίνδυνο μιας επίθεσης εναντίον μιας κυρίαρχης χώρας όπως η Ουκρανία από μία στρατιωτική και ενεργειακή δύναμη όπως η Ρωσία. Οπως επισημαίνει ωστόσο στην El Pais ο αρχισυντάκτης της ισπανικής εφημερίδας Ουίλιαμ Αλτάρς, η Ιστορία μάς διδάσκει πως ανά τους αιώνες έχουν χρησιμοποιηθεί όλων των ειδών τα προσχήματα ως casus belli. Οπως επίσης, πως είναι αδύνατο να ελέγξει κανείς και να φανταστεί τις συνέπειες μιας σύρραξης. Μας διδάσκει επίσης πως, άπαξ και τεθούν σε κίνηση ορισμένοι μηχανισμοί, η οπισθοχώρηση είναι πολύ δύσκολη. Οπως επίσης, ότι οι πόλεμοι μπορεί να έχουν αίτια, αλλά δεν είναι φυσικές καταστροφές όπως οι σεισμοί: πυροδοτούνται από μια χούφτα ανθρώπους, και υποφέρουν εξαιτίας τους εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι.