Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, η πανδημία επηρεάζει εδώ και δύο χρόνια την καθημερινή ζωή των πολιτών. Η ανάγκη επιστροφής στην κανονικότητα είναι πλέον πιο επιτακτική από ποτέ, καθώς η κούραση και η παρατεταμένη έκτακτη κατάσταση έχουν επηρεάσει όχι μόνο βασικούς δείκτες του κράτους, αλλά και την ψυχολογία όλων. Παρότι οι αριθμοί των θανάτων παραμένουν υψηλοί, οι περισσότεροι επιδημιολόγοι δείχνουν να συμφωνούν πως βρισκόμαστε προς το τέλος αυτής της επώδυνης περιπέτειας και πως σε λίγο καιρό θα μπορούμε να κοιτάζουμε το μέλλον με περισσότερη αισιοδοξία.

Ακόμα και στο τέλος, βέβαια, η προσπάθεια οφείλει να συνεχιστεί με αμείωτη ένταση. Η τελευταία στροφή είναι εξίσου σημαντική με τις προηγούμενες. Ο καθησυχασμός δεν είναι καλός σύμβουλος: ούτε ο κρατικός μηχανισμός ούτε οι πολίτες μπορούν να χαλαρώσουν στη μάχη που δίνεται κατά του κορωνοϊού, όσο κι αν το φως στην άκρη του τούνελ όλο και δυναμώνει. Ολος ο κόπος των τελευταίων δύο ετών μπορεί να χαθεί την τελευταία στιγμή από έναν λάθος υπολογισμό ή από έναν κακό χειρισμό. Επιβάλλεται, τις μέρες που έρχονται, να είμαστε ακόμα πολύ προσεκτικοί, ώστε να μη χύσουμε την καρδάρα με το γάλα που τόσον καιρό μαζεύουμε.

Οι θυσίες που έγιναν το προηγούμενο διάστημα από όλους δεν μπορούν να πάνε χαμένες. Ούτε η οικονομία ούτε η κοινωνία αντέχει ένα πισωγύρισμα, ειδικά τη στιγμή που η μία μετά την άλλη οι χώρες της Ευρώπης «ανοίγουν» και πάλι. Για να μπορέσουμε να τις ακολουθήσουμε, χρειάζεται ακόμα υπομονή και προσήλωση.