Μην πυροβολείτε την αντιπαροχή

Η σειρά των ιστορικών ντοκιμαντέρ του Στάθη Καλύβα «Καταστροφές και θρίαμβοι», που διατρέχει τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση έως σήμερα, κέρδισε την προτίμηση και την εκτίμηση του κοινού. Ολοι σχεδόν είχαν ένα «μπράβο» να πουν. Αυτό όμως μέχρις ότου η απόσταση από τα γεγονότα στα οποία αναφερόταν ο καθηγητής άρχισε να μικραίνει και αυτά που εξιστορούσε να αφορούν τις δικές μας επιλογές και ιδεοληψίες και να ταρακουνούν τα δικά μας κλισέ. Τότε τα χαλάσαμε με την ιστορική αλήθεια εφόσον αυτή δεν μπορούσε πλέον να χωρέσει στα «κουτάκια» μας. Και ένα «κουτάκι», μια καραμέλα που πιπιλάμε εδώ και δεκαετίες, είναι το ότι η αντιπαροχή κατέστρεψε την Αθήνα και τη ζωή των κατοίκων της. Μία άποψη που καλλιεργήθηκε όχι τόσο (ή, τέλος πάντων, όχι μόνο) με βάση την αρχιτεκτονική ή πολεοδομική θεώρηση όσο την πολιτική σκοπιμότητα. Ο Καλύβας δεν τα «έσουρε», όσο θα ήθελαν κάποιοι, στον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Που «δεν δημιούργησε κίνητρα για να μείνει ο κόσμος στα χωριά του» και έτσι «πούλησαν τα χωράφια τους για να γίνουν θυρωροί στην Αθήνα». Πρόκειται για ένα είδος «μετα-βουκολικού σουσουδισμού». Που (καμώνεται ότι) ξεχνάει πώς ήταν η Ελλάδα στα χρόνια πριν από την έκρηξη της αντιπαροχής. Μία χώρα καθημαγμένη από τη δεκάχρονη, σχεδόν, τραγωδία του πολέμου, της γερμανικής Κατοχής και του Εμφυλίου. Με μια επαρχία καμένη, ρημαγμένη, αποδεκατισμένη, διχασμένη. Με το βιοτικό επίπεδο στα τάρταρα. Με μια οικονομία «υπό συγκρότηση» που προσπαθούσε να ορθοποδήσει. Και με ένα βομβαρδισμένο, κυριολεκτικά, οδικό δίκτυο που έκανε εξαιρετικά δύσκολη ακόμη και την αποστολή στην περιφέρεια των δεμάτων της ΟΥΝΡΑ. Οι φωτογραφίες με τα ρακένδυτα και ξυπόλητα πιτσιρίκια στα μεταπολεμικά σχολεία των ελληνικών χωριών που συσσωρεύουν, σήμερα, καρδούλες και λυρικά σχόλια στο Διαδίκτυο, είναι στιγμιότυπα από το εθνικό μας άλμπουμ.