Δεν είναι μόνο οι Ουκρανοί που φεύγουν από τη χώρα τους για να γλιτώσουν από τον πόλεμο. Είναι και πολλοί Ρώσοι που εγκαταλείπουν τη Ρωσία – τον περασμένο μήνα περίπου 200.000 εξ αυτών έφυγαν βιαστικά κατευθυνόμενοι κυρίως στις πιο κοντινές χώρες που τους δέχονται χωρίς βίζα. Η Γεωργία έχει δεχθεί περίπου 30.000 και η Τουρκία 20.000, ενώ αρκετούς δέχονται η Αρμενία, οι χώρες της Βαλτικής, η Φινλανδία και η Σερβία.

Οι ρώσοι μετανάστες είναι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αντίθετοι στον πόλεμο. Κάποιοι έχουν εμπλακεί σε διαδηλώσεις. Είναι ως επί το πλείστον νέοι και μορφωμένοι, και η πλειονότητά τους εργάζεται στην τεχνολογία. Ούτως ή άλλως, οι εργαζόμενοι στον τομέα της τεχνολογίας έχουν εγκαταλείψει τη Ρωσία σε μεγάλους αριθμούς καθ’ όλη τη διάρκεια της προεδρίας του Βλαντίμιρ Πούτιν.

«Ημουν ένας ευτυχισμένος άνθρωπος», λέει ο Καμράν Μαναφλί, πρώην καθηγητής γεωγραφίας στο γυμνάσιο 498 της Μόσχας, ο οποίος μετανάστευσε στη Λιθουανία. «Απλώς αρνήθηκα να δικαιολογήσω την ειδική στρατιωτική επιχείρηση στην Ουκρανία στους μαθητές μου». Την επόμενη μέρα απολύθηκε για «ανήθικη συμπεριφορά», με ένα εξευτελιστικό σημείωμα που του καθιστούσε αδύνατο να διδάξει ξανά στη χώρα του. «Δεν νομίζω ότι το να είσαι κρατικός υπάλληλος ισοδυναμεί με το να είσαι σκλάβος του κράτους», λέει.

Η ρωσική έξοδος δεν έχει να κάνει μόνο με όσους αντιτίθενται στην πολιτική του Κρεμλίνου. Οι κυρώσεις οδηγούν χιλιάδες νέους που εργάζονται στον τομέα της τεχνολογίας σε μια τέτοια επιλογή. «Το πρώτο κύμα ήταν 50.000-70.000 άνθρωποι. Το μόνο που εμποδίζει το δεύτερο είναι το γεγονός ότι κανείς στο εξωτερικό δεν θέλει πια να συνεργαστεί με ανθρώπους από τη χώρα μας». Δεν είναι ένας επικίνδυνος αντιφρονών που είπε αυτά τα λόγια, αλλά ο Σεργκέι Πλουγκοκαρένκο, επικεφαλής της Ενωσης για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες. Και το έκανε στη Δούμα, κατά τη διάρκεια συνεδρίασης που είχε στην ημερήσια διάταξη «Η ανάπτυξη του τομέα της πληροφορικής υπό κυρώσεις». Σύμφωνα με τις προβλέψεις του, μέχρι τον Απρίλιο θα φύγουν άλλοι 70.000-100.000 τεχνικοί και προγραμματιστές λογισμικού. Ο λόγος είναι απλός, είπε. Δεν βλέπουν πλέον καμία προοπτική. Και προειδοποιεί ότι η κλονισμένη οικονομία της Ρωσίας δεν μπορεί να αντέξει ένα τέτοιο «brain drain», μια τέτοια έξοδο ταλέντων από τη χώρα.