Προφανώς δεν διαβάζετε εδώ για πρώτη φορά ότι τα αστεία για τον Φρόυντ δεν ήταν μόνο… αστεία. Αλλά ότι κρύβουν αλήθειες – επώδυνες ή μη. Είναι ένα από τα κεφάλαια που περιέχονται στον τόμο «Πώς να σκέφτεστε όπως ο Σίγκμουντ Φρόυντ» του Ντάνιελ Σμιθ, ο οποίος εγκαινιάζει τη νέα σειρά των «ΝΕΩΝ» από μεθαύριο Σάββατο (θα ακολουθήσουν οι τόμοι για τον Αϊνστάιν και τον Στιβ Τζομπς). Γράφει, λοιπόν, ο Σμιθ με την εξαιρετική αίσθηση εκλαΐκευσης: «Για τον Φρόυντ τα ευφυολογήματα είναι ένα μέσο για να ικανοποιούν οι άνθρωποι πρωταρχικά ένστικτά τους. Από τη φύση τους ανατρέπουν τους συνήθεις μηχανισμούς απώθησης, ενώ μας επιτρέπουν να πλαισιώσουμε ιδέες και συναισθήματα που, διαφορετικά, θα μπορούσαν να μείνουν ανεξερεύνητα για πάντα. Υπό αυτή την έννοια το κοινό εμπλέκεται εξίσου με αυτόν που λέει το αστείο. Πράγματι, η πράξη του γέλιου είναι φυσική έκφραση της αναστολής μιας παρεμπόδισης. Και αφού ο Φρόυντ ήταν ο Φρόυντ, αυτό που τον ενδιέφερε κυρίως ήταν να ανακαλύπτει τι κρύβει το αστείο που λέει κάποιος για το ασυνείδητο αυτού του ατόμου αλλά και για το κοινό, καθώς και το γεγονός ότι τα αστεία μπορούν να καταρρίψουν σεξουαλικά ταμπού (τουλάχιστον σε λεκτική μορφή)». Κι ύστερα υπάρχει μια διάσταση επικαιρότητας στην ανάλυσή του: «Οι στεγνές αναλύσεις του αναφέρονται σε αρκετές απόψεις που ισχύουν σήμερα ακριβώς με τον ίδιο τρόπο όπως την εποχή που έγραφε ο Φρόυντ. Για παράδειγμα, ως Εβραίος που ζούσε σε μια εποχή έντονου αντισημιτισμού, έγραψε: “Τα ανέκδοτα που λέγονται για τους Εβραίους είναι άξεστα και λέγονται από παρίες. Η προσπάθεια για ένα καλό ανέκδοτο σώζεται από το γεγονός ότι για τον παρία που το λέει ο Εβραίος μετράει σαν κωμική μορφή”. Πάνω από έναν αιώνα αργότερα υπάρχουν ακόμα πολλοί που θεωρούν ότι κάνουν κωμωδία βασιζόμενοι σε ρατσιστικά και ξενοφοβικά στερεότυπα».
Διαβάστε Επίσης
Έντυπη Έκδοση - ΝΣυν