Ο Καζαντζάκης αποκτά το «Γλωσσάρι» του

Η μεγαλύτερη δυσκολία που από παλιά αντιμετώπιζε, και αντιμετωπίζει πολύ περισσότερο στις μέρες μας, ο Έλληνας και ο ελληνομαθής αναγνώστης των έργων του Νίκου Καζαντζάκη αφορά την ιδιαιτερότητα της γλώσσας του, την κατανόηση των νεολογισμών και των διαλεκτικών στοιχείων. Άλλα από τα διαλεκτικά στοιχεία προέρχονται από την πατρίδα του, την Κρήτη, και άλλα έχουν συγκεντρωθεί από κάθε περιοχή της Ελλάδας· όσο για τους άφθονους νεολογισμούς, είναι ενίοτε δύσκολο να τους διακρίνει κανείς από υπαρκτές λέξεις. O λεξιλογικός πλούτος των έργων του Καζαντζάκη από τη μία συνιστά έναν ανεκτίμητο γλωσσικό και γλωσσολογικό θησαυρό και από την άλλη λειτουργεί ως εμπόδιο στην κατανόηση του περιεχομένου. Μόνο στην περίπτωση του μυθιστορήματος «Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά» μέτρησα γύρω στις εκατόν πενήντα λέξεις και φράσεις, οι οποίες είναι ακατανόητες ή έστω δυσνόητες για τον μέσο σημερινό αναγνώστη, ενώ αρκετές από αυτές είναι ακατανόητες ή δυσνόητες ακόμη και για αναγνώστες ανώτερης μόρφωσης.