Οι κοινωνίες του μεγάλου τρόμου

Ο ουκρανός συγγραφέας Αντρέι Κούρκοφ είναι πολύ γνωστός στο ελληνικό κοινό και πασίγνωστος στο ευρωπαϊκό. Σχεδόν όλα τα έργα του έχουν μεταφραστεί στη Δυτική Ευρώπη, αλλά και στις σλαβικές γλώσσες των χωρών που ανήκαν στη σοβιετική αυτοκρατορία. Στα καθ’ ημάς, από τον Καστανιώτη έχουν μεταφραστεί «Οι πιγκουίνοι δεν πεθαίνουν ποτέ» (μετάφραση Σταυρούλα Αργυροπούλου), «Ο φίλος του μακαρίτη» (μετάφραση Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης), «Ο τελευταίος έρωτας ενός ουκρανού προέδρου» (μετάφραση Σταυρούλα Αργυροπούλου), το παρουσιαζόμενο και από τον Εξάντα «Ο θάνατος ενός αγνώστου» (μετάφραση Αγγελίνα Κοκμάδη). Το ένα καλύτερο από το άλλο. Η απολαυστική γραφή είναι η συσκευασία και η έντονη κοινωνική κριτική το περιεχόμενό τους. Δεν είμαι ο καθ’ ύλην αρμόδιος να κρίνω τεχνικά τη λογοτεχνική τους αξία, παρά μόνο να δηλώσω πως το διάβασμά τους προκαλεί αισθητική απόλαυση. Είμαι όμως σε θέση να κρίνω την τεράστια κοινωνική τους αξία. Ολα τους είναι καθρέφτες μιας κοινωνίας που βρίσκεται σε μετάβαση από τον σοβιετικό ολοκληρωτισμό στην κοινωνία της διαφθοράς και της ανελεύθερης διοίκησης, πράγματα από τα οποία πάσχει ο λεγόμενος «μέσος πολίτης». Είναι όμως και δείγματα της βούλησης της κοινωνίας των πολιτών, η οποία πολλές φορές χωρίς καμία παρότρυνση ή καθοδήγηση από τις πολιτικές ελίτ αναζητεί αυθόρμητα το άγιο δισκοπότηρο της αυτόνομης ζωής. Μιας ζωής που δεν θα την κυβερνά ο φόβος όπως γίνεται στα μέρη όπου ζει ο κεντρικός ήρωας, ο Ουκρανός Σεργκέι Σεργκέγιτς.