Συμπληρώθηκαν 10 χρόνια από τις εκλογές της 6ης Μαΐου 2012, μια χρονική απόσταση που μοιάζει πολύ μακρινή και ταυτόχρονα πολύ κοντινή. Οι εκλογές αυτές έγιναν μέσα σε βαθιά κρίση της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Το ΑΕΠ της χώρας είχε συρρικνωθεί σωρευτικά τα χρόνια 2008-2011 κατά 15%, η ανεργία έφθανε το 22% και οι μειώσεις των εισοδημάτων, κυρίως των δημοσίων υπαλλήλων είχαν περισκοπεί κατά περίπου 30%. Αντίθετα, οι τιμές παρέμεναν υψηλές και συχνά αυξάνονταν από τις αυξήσεις στον ΦΠΑ προκειμένου να αντληθούν δημόσια έσοδα στο πλαίσιο της πρώτης δανειακής σύμβασης (πρώτο Μνημόνιο).

Οι διαδηλώσεις, που είχαν αρχίσει ήδη από τις αρχές του 2011 με τα κινήματα της «άνω και της κάτω» Πλατείας Συντάγματος, κορυφώθηκαν την Κυριακή 12 Φεβρουαρίου 2012, ημέρα που ψηφίζονταν τα νέα μέτρα στη Βουλή, σε εφαρμογή της δεύτερης δανειακής σύμβασης (δεύτερο Μνημόνιο). Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, από τα εκτεταμένα επεισόδια, εκτός από τους τραυματισμούς και τις συλλήψεις, έγιναν καταστροφές σε περίπου 100 κτίρια, μεταξύ των οποίων καταστράφηκαν ολοσχερώς οι κινηματογράφοι «Απόλλων» και «Αττικόν» στη Σταδίου, που βρίσκονται ακόμη και σήμερα στην ίδια κατάσταση.

Μετά την κορύφωση των διαδηλώσεων, η έντασή τους μειώθηκε στη συνέχεια, αλλά το κύμα δυσαρέσκειας της κοινωνίας αυξανόταν μέχρι που φθάσαμε στις εκλογές της 6ης Μαρτίου 2012. Στις εκλογές αυτές καταποντίστηκαν τα μεγάλα κόμματα εξουσίας και δεν κατέστη δυνατόν να σχηματισθεί κυβέρνηση. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας στις 17 Μαΐου 2012 όρισε υπηρεσιακή κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον πρόεδρο του Συμβουλίου Επικρατείας κ. Παναγιώτη Πικραμμένο και ολιγομελές Υπουργικό Συμβούλιο 16 υπουργών από μη πολιτικά πρόσωπα, κυρίως καθηγητές πανεπιστημίων, προκειμένου να διενεργήσει νέες εκλογές.

Στην υπηρεσιακή κυβέρνηση είχα την τιμή να συμμετάσχω ως υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Στην περίοδο που μεσολάβησε μέχρι τις νέες εκλογές είχαμε την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας σε μια πολύ δύσκολη εποχή, όπου η κοινωνική δυσαρέσκεια συνοδευόταν από τη γενικευμένη αμφιβολία τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην ΕΕ, αν η Ελλάδα θα μπορέσει να παραμείνει στην ευρωζώνη. (1)

Στη σύντομη διάρκειά της, η υπηρεσιακή κυβέρνηση αντιμετώπισε πολύ σοβαρά ζητήματα όπως μεταξύ άλλων: η ομαλοποίηση της παροχής φαρμάκων, το blackout στην αγορά ενέργειας, οι πανελλήνιες εισαγωγικές εξετάσεις, τα οξυμμένα προβλήματα των αγροτών και βέβαια συνέβαλε στην εμπέδωση εμπιστοσύνης, τόσο στο εσωτερικό όσο και στην ΕΕ, ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στην ευρωζώνη. Μετά τις εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012, όταν σχηματίστηκε τελικά κυβέρνηση από τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ με πρωθυπουργό τον Αντώνη Σαμαρά, την 21η  Ιουνίου 2012, παραιτήθηκε η υπηρεσιακή κυβέρνηση.

Η άνοιξη του 2012 ήταν μια περίοδος, όπου συμπυκνώθηκε ο ιστορικός χρόνος. Παρέμεινε στη μνήμη μας ως μια εξαιρετικά δύσκολη εποχή, που παρά τις μεγάλες κοινωνικές εντάσεις και τις πρωτοφανείς οικονομικές δυσχέρειες, λειτούργησε άψογα το πολίτευμα της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Ο Ναπολέων Μαραβέγιας είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

(1) Βλ. Μαραβέγιας Ν. «Η υπόσχεση της ανάπτυξης», εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 2015