Συλλογική ευθύνη

Για την αυτοκτονία του δεκατετράχρονου Μάκη, εξαιτίας των μαρτυρίων στα οποία τον υπέβαλλαν οι συμμαθητές (sic) του, η ευθύνη είναι συλλογική και ανήκει στη σχολική κοινότητα. Ελαφρυντικά ασφαλώς θα υπάρχουν κατά περίπτωση, αλλά η φυσικότητα με την οποία οι λεγόμενοι συμμαθητές του περιέγραφαν τα μαρτύρια που οδήγησαν το παιδί στην αυτοκτονία σοκάρει. Βεβαίως μιλούσαν με θλίψη για το γεγονός και η θλίψη τους ήταν γνήσια. Ομως δεν υπήρχε εκ μέρους τους ούτε ίχνος αμφισβήτησης του κτηνώδους συστήματος που οδήγησε τον μαθητή σε αυτό το τραγικό τέλος. Υπήρχε μόνο η παθητική αποδοχή μιας κατάστασης που δεν αλλάζει. «Ετσι είναι το σχολείο», ήταν η κοινή επωδός όσων από αυτούς μίλησαν στα ΜΜΕ. Ηταν ανατριχιαστικό να τους ακούς. Ηταν σαν να άκουγες κρατουμένους στο γκουλάγκ, που ύστερα από λίγο καιρό αποδέχονταν τη στυγνή και παράλογη πραγματικότητα για να επιβιώσουν. Αν την αμφισβητήσεις, κινδυνεύεις να βρεθείς στη θέση του Μάκη.