Αριθμοί χωρίς ιστορία

Η γενιά μου, που μεγάλωσε μέσα στον Παγκόσμιο Πόλεμο από τη μια και μέσα στον Εμφύλιο στη χώρα μας, είχε τις τραυματικές εμπειρίες από την αιματηρή σύρραξη, την παγκόσμια και την εθνική, αλλά κυρίως ήταν μάρτυρας των βιβλίων και των κινηματογραφικών ντοκιμαντέρ. Οπωσδήποτε είχε μια πληροφόρηση εκ των υστέρων. Πότε μάθαμε για την απόβαση των συμμάχων στην Νορμανδία, πότε είδαμε εικόνες από το βομβαρδισμένο Βερολίνο, πότε διαβάσαμε ημερολόγια ξεσπιτωμένων από τη Μικρά Ασία, πότε είδαμε τα ερείπια και την ερημιά στη Χιροσίμα, πότε στα διασωθέντα επίκαιρα είδαμε τις ουρές των Αθηναίων με το κατσαρολάκι στο χέρι να περιμένουν μια κουταλιά από τα κοινά συσσίτια στην Κατοχή. Και πότε εικόνες ή δημοσιογραφικά χρονικά μας πληροφορούσαν για τον θάνατο του Χίτλερ, του Στάλιν, του Κένεντι, την έκθεση στα Τρίκαλα της κομμένης κεφαλής του Βελουχιώτη. Ολες αυτές οι γραπτές ή οπτικές παρουσίες έρχονταν να μας πληροφορήσουν με συγγραφείς ή τεχνικούς που είχαν παραδώσει το υλικό τους και το είχαμε στη διάθεσή μας, άλλοτε λογοκριμένο, άλλοτε μονταρισμένο, έτσι ώστε, ήθελες δεν ήθελες, εισέπραττες την οπτική του κατόχου του μέσου που αυτονόητα ανήκει, είτε επαγγελματικά, είτε ιδεολογικά σε διαφορετικά στρατόπεδα. Βεβαίως έχει κανείς πάντα την ευχέρεια να αντιπαραβάλει από διάφορες πηγές τα ίδια δρώμενα, να διαπιστώνει την πρόθεση κάθε καταγραφέα, ανάλογα με την οπτική ή ιδεολογική του θέση παρατήρησης, και με νηφαλιότητα να προσπαθεί να ανακαλύψει την αλήθεια πέρα από τις «αλήθειες». Πάντα ένας έντιμος καταγραφέας μπορεί, αν αποστασιοποιηθεί από τις προσωπικές του απόψεις, να δει το γεγονός γυμνό και ιδωμένο από όλες τις γωνίες παρατήρησης και να επιτρέψει ελεύθερα στον αναγνώστη ή τον θεατή να εκφράσει τις δικές του κριτικές εκδηλώσεις. Δεν έχω ψευδαισθήσεις, διότι, βεβαίως, και ο αναγνώστης ή ο θεατής φοράνε τα δικά τους γυαλιά, έχουν τις δικές τους ιδεολογικές παρωπίδες και τα δικά τους κοινωνικά ή άκρως ατομικά συμφέροντα που, συχνά, απειλούνται ή υπόσχονται αναβάθμιση, ανάλογα πάντα με τη φορά των γεγονότων.