Πανδημίες και κλιματική κρίση τον 7ο αιώνα

Το ερώτημα παραμένει: πώς η Ρώμη, επί μία χιλιετία ιστορικής παρουσίας, κατέκτησε, διοίκησε, διαμόρφωσε το 80% του τότε κόσμου και πώς κατέρρευσε; Οι ιστορικοί προσδιορίζουν την περίοδο της ακμής της (200 π.Χ. – 150 μ.Χ.), της μετάβασης από τους αυτοκράτορες της Συγκλήτου στους ηγεμόνες των λεγεώνων και στη διαίρεση Ανατολής και Δύσης (150 – 450 μ.Χ.), της προϊούσας παρακμής με καθοριστικούς σταθμούς την κατάκτηση και σύληση της Αιώνιας Πόλης από τους Βησιγότθους του Αλάριχου (24 Αυγούστου 410), όπου «σε μια πόλη, αφανίστηκε η ίδια η Γη» και τις επιθέσεις και εισβολές βαρβαρικών ορδών και στρατευμάτων από τον Βορρά και τις στέπες, ως την εμφάνιση του πρώιμου Ισλάμ, το οποίο ξεκίνησε την ταχύτατη πορεία του από την Ανατολή στη Δύση, με τις πρώτες κατακτήσεις του να χρονολογούνται περί το 630 μ.Χ. Τότε, η Ρώμη ήταν πια ένα χωριό, που στα χρόνια του Οκταβιανού Αύγουστου είχε πληθυσμό 700.000 κατοίκων, όπως η Κωνσταντινούπολη, αυτή η Νέα Ρώμη, «μια πόλη του πεπρωμένου», κατά την ίδρυσή της από τον Μέγα Κωνσταντίνο είχε 30.000 κατοίκους και πριν καλά-καλά ονομαστεί Βασιλεύουσα είχε πληθυσμό ενός εκατομμυρίου.