Η ελληνική ιστορία που διαβάζουν οι ξένοι

Στο τρέχον τεύχος του «London Review of Books» ο Αλεξάντερ Κλαπ αναρωτιέται: «Γιατί ο ελληνικός ξεσηκωμός ήταν διαφορετικός από προηγούμενες περιφερειακές εξεγέρσεις; Ο Μαζάουερ βρίσκει την απάντηση στη Μαύρη Θάλασσα και πιο συγκεκριμένα στην αγορά της Οδησσού, έναν “μαγνήτη” για τους έλληνες εμπόρους μετά την αποκατάστασή της ως λιμανιού ελεύθερου εμπορίου το 1974. Είκοσι χρόνια αργότερα τρεις Ελληνες – ένας πρώην σπουδαστής Φυσικής, ένας πιλοποιός και ένας χρεοκοπημένος έμπορος ελαιολάδου – ίδρυσαν μια μυστική αδελφότητα την οποία ονόμασαν Φιλική Εταιρεία, οι σκοποί της οποίας ήταν ο αφοπλισμός των μουσουλμάνων και η απελευθέρωση των Ελλήνων». Οπου Μαζάουερ τοποθετήστε το βιβλίο του «Η ελληνική επανάσταση», το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια, σε μετάφραση Κώστα Κουρεμένου. Ο βρετανός ιστορικός εστιάζει στις μικροϊστορίες πρωταγωνιστών, δευτεραγωνιστών και «άσημων» της Επανάστασης επιχερώντας να συνθέσει ένα όσο το δυνατόν πιο περιληπτικό μωσαϊκό. Ο δικός του είναι ένας από τους τίτλους που μπήκε στη βραχεία λίστα δύο βραβείων που απονέμονται σε ξενόγλωσσα βιβλία, με θεματολογία που αφορά τον ελληνικό πολιτισμό και την ιστορία, τις κλασικές σπουδές, την αρχαιολογία και τη λογοτεχνία. Πρώτον, στη λίστα του London Hellenic Prize, το οποίο απονέμεται από το 1996, με τη φετινή απονομή να έχει προγραμματιστεί για τις 19 Ιουνίου. Οι συνυποψήφιοί του εκεί είναι: ο Μπρους Κλαρκ για το «Athens: City of Wisdom» (εκδ. Head of Zeus, ενώ αναμένεται από τα Ελληνικά Γράμματα), οι Πασχάλης Κιτρομηλίδης και Κωνσταντίνος Τσουκαλάς για το «The Greek Revolution: A Critical Dictionary» (Harvard University Press – Belknap, αναμένεται από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), η Ρουθ Παντέλ για το μυθιστόρημα «Daughters of the Labyrinth» (εκδ. Hachette), ο Τζέιμς Πόρτερ για το «Homer: the Very Idea» (University of Chicago Press) και η Ελίφ Σαφάκ για το «The Island of Missing Trees» (Penguin), πολυαναμενόμενο μυθιστόρημα και στα ελληνικά, καθώς βασίζεται στην κυπριακή ιστορία και στη διατήρηση της πολιτισμικής μνήμης στη μεγαλόνησο.