Τραγωδία και τραγούδι

Οι έλληνες σοφοί, στα χρόνια που ακόμα το Γένος εδούλευε στον τούρκο κατακτητή, μελετώντας την ιστορία και, κυρίως, τα δημιουργήματα του Ελληνα ως μέλους της Κοινότητας και με έντονη την προσπάθεια να δηλώσουν και να αποδείξουν με έργα τη συνέχεια του Γένους, μια έμμονη και λογική επιθυμία και με τεκμήρια στέρεη υπόθεση, αναζήτησαν μέσα από έργα και τα ήθη της Τουρκοκρατίας τους αρμούς μιας συνεχούς πορείας από τον Ομηρο ως τα δημώδη άσματα των Ακριτών και των δούλων της τουρκικής εξουσίας. Ηδη από τον Ομηρο έχουμε μια σαφή εικόνα των πηγών του λυρισμού, πέρα από την επική ποίηση. Εκείνο που κυριαρχεί στην επαφή μας με τα ομηρικά έπη είναι ένας λυρισμός (άσμα με συνοδεία λύρας) που εκφράζει συναισθήματα ατομικά ή μαζικά, αλλά δημόσια, έτσι ώστε σε πολλές εκδηλώσεις του δήμου το άσμα συνοδεύεται από χορό. Τραγούδια του γλεντιού, του γάμου, του αποχαιρετισμού ή της υποδοχής των ξενιτεμένων συμπολιτών, μοιρολόγια και τραγούδια σε θρησκευτικές γιορτές που είχαν μια δημόσια μαζική παρουσία. Τα «εγκώμια» του Επιταφίου, τα αναστάσιμα άσματα και οι λιτανείες που γίνονταν για να ζητηθεί η θεία επέμβαση σε περίοδο λιμών, λοιμών, μαχαίρας κ.τ.λ.