Απελευθερωμένο είναι το υπόλοιπο καλοκαίρι από τους γνωστούς πολιτικούς καταναγκασμούς. Η οριστική διευκρίνιση του χρόνου των εκλογών προσθέτει πολιτική αμεριμνησία στη φάση. Οι τρέχουσες, με αφορμή την επικαιρότητα, αντιπαραθέσεις έχουν χαρακτήρα λεπτομέρειας μέσα στο «κενό» της στιγμής.

Από τον Σεπτέμβρη όλα θα τεθούν σε νέα βάση. Και στην Εκθεση της Θεσσαλονίκης, όπου παραδοσιακά εκφωνούνται μεγάλα λόγια, θα ακούσουμε τον ήχο της εκκίνησης μιας νέας απολύτως περιόδου, μέσα στη μεγάλη της τετραετίας, που βρίσκεται σε εξέλιξη. Η έλευση του Σεπτέμβρη δεν θα σημάνει απλώς μια συμβατική και παρατεταμένη προεκλογική περίοδο. Ο χρόνος ως την αναμέτρηση  της άνοιξης θα είναι κάτι περισσότερο από προεκλογικός, θα είναι βασανιστικά πολιτικός.

Θα είναι μακρύς. Παρά τους λίγους σχετικά μήνες ως τον προσεχή Απρίλιο, αυτός  θα συνοδεύεται από προβλήματα που έρχονται από μακριά. Αυτά τον επιβαρύνουν και τον καθιστούν ασφυκτικό. Τόσο που μοιάζει να μην προλαβαίνει κανείς να κάνει πολιτικά κάτι, όσο και αν βιαστεί. Οι πολιτικές δυνάμεις, ήδη κουρασμένες, θα κληθούν σε μαραθώνιο αντοχής. Πόσο να μπορέσουν να βιαστούν;

Θα είναι απαιτητικός. Τα προβλήματα δεν είναι περαστικά. Η κρίση τα έχει εγκαταστήσει βαθιά και οι ανάγκες που τα συνοδεύουν δεν μπορούν να περιμένουν. Βιωμένη ακρίβεια, ενεργειακό ζήτημα, πληθωρισμός, ανεπαρκή εισοδήματα για μεγάλο αριθμό πολιτών. Στον χρόνο αυτό οι πολιτικές δυνάμεις θα ζυγιστούν από την αρχή, με κριτήριο τις συγκεκριμένες λύσεις, τις προγραμματικές θέσεις και τις υλοποιήσιμες δεσμεύσεις. Αν η Κυβέρνηση κρίνεται καθημερινά για τη στάση και τις αποφάσεις της, η Αντιπολίτευση θα κληθεί ως τις εκλογές να δείξει πρόσωπο εξουσίας, μέσα σε μια συνθήκη που απογυμνώνει κυνικά  τις διακηρύξεις των εύκολων λύσεων και των παραπλανητικών υποσχέσεων.

Θα είναι ανακεφαλαιωτικός. Στον χρόνο ως τις εκλογές για όλους τους πολιτικούς συντελεστές του συστήματος μια αυθόρμητη ανακεφαλαίωση θα συντελεστεί στη σκέψη των ψηφοφόρων. Αυτή η ανακεφαλαίωση θα είναι αυστηρή. Η κρίση, όσο και αν τρέφει τον λαϊκισμό, άλλο τόσο θέτει σε εγρήγορση την υποψιασμένη σκέψη, εκεί που διαγράφει επιχειρήματα εκεί και τα χτίζει.

Ετσι  ο χρόνος ως τις εκλογές, που είναι στη διάθεση των πολιτικών δυνάμεων, είναι ταυτόχρονα ένας  χρόνος τελικής κρίσης για τη συνολική φάση που διανύουμε, ως στιγμή του τέλους μιας βαθιάς κρίσης, που μετράει ήδη δεκαετία. Οι μήνες που απομένουν θα αποδειχθούν  πολιτικά κρίσιμοι.

Αν και δεν έχουμε όρατα δείγματα, οι πολιτικές δυνάμεις διαισθάνονται την κρισιμότητα αυτού του εναπομείναντος χρόνου, μιας μικρής και συμπυκνωμένης «τετραετίας» μέσα στην τετραετία. Μπορεί οι αναφορές για συνεννόηση, που δειλά ακούγονται, να είναι μια πρώτη εξέλιξη αυτής της πολιτικής συνθήκης, που αργά και βαριά μορφοποιείται όλο και πιο καθαρά αυτόν τον τελευταίο καιρό.

Με τις πρώτες μέρες του Σεπτέμβρη αυτά τα δεδομένα θα ρίξουν το βάρος τους στην πολιτική ζωή. Θα δούμε αν αυτά αξιοποιηθούν και πώς από τα πολιτικά κόμματα, που λένε ότι ψάχνουν έναν άλλο δρόμο και μια άλλη πολιτική.

Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι  πολιτικός επιστήμονας