«Είναι 2 τα μεσάνυχτα και έχεις ξεμείνει από βιβλία… Τι κάνεις; Ανοίγεις το ψυγείο!». Με το σύνθημα αυτό έκαναν την εμφάνισή τους φέτος το καλοκαίρι στα Νέα Μουδανιά παλιά ψυγεία που έχουν μετατραπεί σε υπαίθριες δανειστικές βιβλιοθήκες. Ψυγεία που «ξεδιψούν» τους περαστικούς φιλαναγνώστες τις πιο ζεστές μέρες του καλοκαιριού. Οι εντυπωσιακές βιβλιοθήκες, που φέρουν οδηγίες σε 11 γλώσσες, έχουν αγαπηθεί πολύ από τους κατοίκους αλλά και από τους επισκέπτες της πόλης, οι οποίοι τις τροφοδοτούν καθημερινά με νέα βιβλία, ενώ παράλληλα επωφελούνται του δωρεάν δανεισμού.

Εκατοντάδες σχόλια και φωτογραφίες που αναρτώνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φανερώνουν τον ενθουσιασμό όσων τις έχουν συναντήσει περπατώντας αμέριμνοι σε κεντρικά σημεία της πόλης, στον πεζόδρομο ή στην κεντρική πλατεία των Νέων Μουδανιών, δίνοντας άλλη διάσταση στην ανάγνωση. Πίσω από αυτήν την πρωτότυπη ιδέα που έκανε τα βιβλία να ταξιδεύουν χέρι με χέρι στη Χαλκιδική βρίσκεται η μη αστική κερδοσκοπική εταιρεία You in Europe, η οποία επιμελήθηκε και εγκατέστησε τις βιβλιοθήκες.

Οπως εξηγεί στα «ΝΕΑ» η Σταυρούλα Παγώνα, εκ των ιδρυτών και project manager της You in Europe, η δράση προέκυψε μέσα από μια συζήτηση που είχε η οργάνωση με τέσσερις νέους από την Ιταλία, την Ισπανία, τη Γερμανία και το Βέλγιο σε σχέση με το τι θα ήθελαν να αλλάξει στα Νέα Μουδανιά… «Μέσα στους πάγιους στόχους μας περιλαμβάνονται οι τοπικές δράσεις ευαισθητοποίησης για την προώθηση της φιλαναγνωσίας», λέει η Σταυρούλα Παγώνα, η οποία είναι και συγγραφέας παιδικών βιβλίων, και συνεχίζει: «Οταν σκεφτήκαμε το συγκεκριμένο project, είχαμε μόλις ολοκληρώσει ένα εργαστήρι δημιουργικής γραφής για νέους, το οποίο γινόταν στον Αϊ-Στράτη, στα Νέα Μουδανιά και στη Θεσσαλονίκη. Για εμάς είναι πρόκληση το να ενεργοποιήσουμε τα παιδιά της τοπικής κοινωνίας. Μία λοιπόν από τις δράσεις μας είναι ότι κάθε χρόνο, στο πλαίσιο του προγράμματος European Solidarity Corps, φιλοξενούμε τέσσερις εθελοντές από τέσσερις χώρες της Ευρώπης, οι οποίοι μένουν εδώ για ένα έτος και ενσωματώνονται στην ελληνική καθημερινότητα, βλέπουν τα “υπέρ” και τα “κατά” της ελληνικής κουλτούρας και συμμετέχον σε τοπικές δράσεις, από καθαρισμούς παραλιών μέχρι διοργάνωση αθλητικών και πολιτισμικών εκδηλώσεων κ.ά. Σε ένα λοιπόν από τα “brainstorming” μας, στα οποία τους ρωτάμε “τι είναι αυτό που θα θέλατε να αλλάξετε στην πόλη μας;” ή “τι να φέρουμε στην περιοχή μας που θα μας ταιριάζει;”, προέκυψε και η ιδέα για τις ελεύθερες βιβλιοθήκες».

Για την υλοποίηση του σχεδίου η οργάνωση απευθύνθηκε σε μεγάλη γαλακτοβιομηχανία που έχει την έδρα της στη Θεσσαλονίκη, η οποία παραχώρησε πρόθυμα δύο μη λειτουργικά ψυγεία που φιλοτεχνήθηκαν από τους εθελοντές και μετατράπηκαν σε βιβλιοθήκες. Πλέον η καθεμία από αυτές φέρει 100 τίτλους ποικίλου περιεχομένου, με την πλειονότητα να είναι λογοτεχνικά έργα και κάποια δοκίμια ή επιστημονικά βιβλία.

«Με σλόγκαν “Διψάς για γνώση…; Ανοιξε το… ψυγείο και πάρε ένα βιβλίο!” απευθυνόμαστε στους νέους της περιοχής με χαρά και τους καλούμε να υιοθετήσουν τη φιλοσοφία μιας ελεύθερης δανειστικής βιβλιοθήκης», συνεχίζει η project manager της You in Europe, η οποία εξηγεί πως το τελευταίο αποτελεί από μόνο του μία πρόκληση. «Και αυτό επειδή έχουμε αυτορρύθμιση στον δανεισμό, δηλαδή η επιστροφή των βιβλίων δεν ελέγχεται με κάποιο τρόπο. Παρ’ όλ’ αυτά, υπάρχουν ξεκάθαροι κανόνες: μιλάμε για δανεισμό και όχι για κατοχή ή πώληση, τα βιβλία πρέπει να είναι καθαρά και να κεντρίζουν το ενδιαφέρον – δεν θέλουμε, για παράδειγμα, να ξεσκαρτάρει κάποιος τη βιβλιοθήκη του και να τα εναποθέσει εκεί -, ενώ ο κάθε χρήστης μπορεί να δανειστεί μέχρι δύο βιβλία ανά φορά για διάστημα έως 15 ημερών», προσθέτει.

Φιλοδοξία των οργανωτών είναι να αποτελέσουν οι βιβλιοθήκες – ψυγεία ένα ζωντανό σημείο συνάντησης και να εμπλουτιστούν σύντομα με παιδικά αλλά και αγγλόφωνα βιβλία, καθώς η περιοχή φιλοξενεί πολλούς τουρίστες και αρκετούς νέους από το εξωτερικό που εργάζονται σε ξενοδοχεία. Επιπλέον, το επόμενο χρονικό διάστημα σχεδιάζεται να δημιουργηθεί μια ομάδα στο Facebook, όπου κάθε Δεύτερα θα αναρτάται φωτογραφία με τα βιβλία που υπάρχουν στα ψυγεία, ώστε οι ενδιαφερόμενοι να σπεύδουν για δανεισμό.

Σημειώνεται πως στην περιοχή το τελευταίο χρονικό διάστημα συντελείται μια συλλογική προσπάθεια για την ανάδειξη του βιβλίου, στο πλαίσιο της οποίας πραγματοποιήθηκε φέτος για πρώτη φορά και Φεστιβάλ Βιβλίου. Το επόμενο χρονικό διάστημα σχεδιάζονται νέες δράσεις, ενώ οι βιβλιοθήκες – ψυγεία που αγκαλιάστηκαν από τον Δήμο Νέας Προποντίδας φαίνεται ότι μπορούν να επεκταθούν και σε άλλες περιοχές. «Είμαστε ανοικτοί σε αντιγραφή, τροποποίηση ή προσαρμογή οποιασδήποτε ιδέας μας από άλλους», λέει η Σταυρούλα Παγώνα. «Αλλωστε οι ιδέες είναι όπως τα βιβλία, πρέπει να είναι ελεύθερες!..».