Στις 19 Μαΐου 2022 (ημερομηνία ορόσημο της Γενοκτονίας των Ποντίων και απόβασης του Μουσταφά Κεμάλ στον Πόντο το 1919) έφτασε στην περιοχή Taşucu (Σελεύκεια Ισαυρίας) Μερσίνας, απέναντι από την Κύπρο

(Ριζοκάρπασο), το νέο πλωτό γεωτρύπανο (drillship) 7ης γενεάς της Τουρκίας, που αγόρασε από τα κορεάτικα ναυπηγεία της Daewoo, με τ’ όνομα Cobalt Explorer και σημαία Bahamas. Το πλοίο νηολογήθηκε στα τουρκικά νηολόγια και σημαία, με τ’ όνομα του 34ου σουλτάνου και 113ου χαλίφη, Αβδούλ Χαμίτ Χαν (1842-1918).

Του σουλτάνου που θαυμάζει ο πρόεδρος Eρντογάν, παρότι στη δυτική ιστοριογραφία αναφέρεται ως ο «κόκκινος/αιμοσταγής» σουλτάνος, χαρακτηρισμό που του απέδωσε ο γάλλος συγγραφέας Albert Vandal λόγω της αρμενικής Γενοκτονίας. Εν τούτοις στην οθωμανική και νεότερη τουρκική βιβλιογραφία αναφέρεται ως εκσυγχρονιστής σε όλους τους τομείς, παρά την πολεμική με τους νεότουρκους και τη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Μάλιστα ιδιαιτέρως τονίζεται και αποτελεί πρότυπο για τον πρόεδρο Eρντογάν το γεγονός πως, καθ΄ υπόδειξη των ΗΠΑ το 1899, με την ιδιότητα του χαλίφη, παρενέβη στους Tausug του σουλτανάτου του Sulu στις Φιλιππίνες για να μην αντισταθούν στα αμερικανικά σχέδια. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Χέι, δια στόματος του πρέσβη Οσκαρ Στράους, δήλωσε: «Χάρις στον χαλίφη Αβδούλ Χαμίτ, οι Μουσουλμάνοι του Σούλου αρνήθηκαν να ενταχθούν στους αντάρτες και τέθηκαν υπό τον έλεγχο του στρατού μας, αναγνωρίζοντας έτσι την αμερικανική κυριαρχία» (σχετ. Karpat, Kemal H. 2001 και Yegar, Moshe, 2002).

Στις 9 Ιουνίου 2022, ο τούρκος πρόεδρος, με το πέρας της άσκησης Efes, μεταξύ άλλων είχε δηλώσει πως το θαλάσσιο γεωτρύπανο Αβδούλ Χαμίτ Χαν, θα ήταν έτοιμο για εργασίες στις 15 Ιουλίου. Απ’ ό,τι είδαμε υπήρξε μια μικρή καθυστέρηση εξόδου του, προφανώς λόγω τεχνικών προβλημάτων, ή γιατί ο τούρκος πρόεδρος ήθελε να δείξει το καλό ανεκτικό του πρόσωπο στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, μεταξύ άλλων και στο θέμα των γεωτρήσεων.

Η νέα ημερομηνία που δόθηκε ήταν η 9η Αυγούστου, εντούτοις το πλοίο ήδη πλέει σε δοκιμαστικούς πλόες με σκοπό μέσα στις επόμενες μέρες να πραγματοποιήσει γεώτρηση. Αγνωστο ακόμα πού ακριβώς. Σαφώς οι δηλώσεις που συνοδεύονται από πράξεις εντάσσονται στο πλαίσιο των ψυχολογικών επιχειρήσεων και του διαρκούς υβριδικού πολέμου με τη γείτονα. Εντούτοις το πλωτό γεωτρύπανο δεν αγοράστηκε για να κάθεται. Πιθανολογώ πως θα δράσει και σίγουρα σε συνδυασμό με τις επετειακές ημερομηνίες που αρέσκεται να ενεργεί η Τουρκία, δηλαδή 2ος «Αττίλας» (1974, Κύπρος) και 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για έναν καυτό Αύγουστο σαν του 2020.

Εστω και εάν η διεθνής κοινότητα δεν θα ανεχόταν κάτι τέτοιο από την Τουρκία στις τρέχουσες συγκυρίες, δεν θα πρέπει να εφησυχάζουμε. Δεν είναι απρόβλεπτη χώρα, όπως αδόκιμα τη χαρακτηρίζουν πολλοί, τουναντίον πλήρως προβλέψιμη και σταθερά εχθρική με ενεργό casus belli και α λα τούρκα (υποκειμενική) ερμηνεία του Διεθνούς Δικαίου. Σίγουρα δεν έχει «αυτοκαταστροφικές τάσεις», όμως μας έχει δηλώσει πως το μέλλον ανήκει στην Ευρασία και εκεί στρέφει σιγά σιγά, θεωρώντας παρηκμασμένη τη Δύση (ΕΕ & ΗΠΑ), λόγω δημογραφικού και αδυναμίας επάρκειας σε ενέργεια και τρόφιμα. Δηλαδή των συνεπειών που κατέδειξε ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Ο Δημήτρης Σταθακόπουλος είναι Δρ του Παντείου οθωμανολόγος/τουρκολόγος, συνεργάτης του Εργαστηρίου Τουρκικών & Ευρασιατικών Μελετών του Παν. Πειραιά, δικηγόρος στον Αρειο Πάγο