Υποκλοπές και Δημοκρατία

Τις τελευταίες εβδομάδες βιώνουμε μια δυναμική διεπιστημονική συνεργασία και πολιτική προσπάθεια απεμπόλησης κάθε απόπειρας δομικού εκτροχιασμού της δημοκρατίας. Με την πρωτοφανή είδηση της παρακολούθησης του επικεφαλής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Νίκου Ανδρουλάκη, από την ΕΥΠ να κυριαρχεί, το ενδιαφέρον εστιάζεται αυτήν τη φορά σε ένα απόλυτο συνταγματικό δικαίωμα, το απόρρητο των επιστολών και της ελεύθερης ανταπόκρισης ή επικοινωνίας με κάθε τρόπο, του άρθρου 19 § 1 του Συντάγματος. Οι ληφθείσες προεκτάσεις του εν λόγω ζητήματος, μάλιστα, ήταν τέτοιες ώστε η κυβέρνηση να προβεί στην έκδοση της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου της 9ης Αυγούστου 2022, με την οποία ορίστηκε ότι η άρση του απορρήτου θα αποφασίζεται εφεξής και από εισαγγελέα Εφετών, εισάγοντας έτσι ένα «διττό φίλτρο», ήτοι μια εισαγγελική διάταξη του αρμόδιου εισαγγελέα για την ΕΥΠ και μια έγκριση από τον εισαγγελέα Εφετών, με σκοπό την αποτελεσματικότερη προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών. Εντούτοις, στην πράξη το εν λόγω «φίλτρο» ανάγεται σε τέχνασμα – έως και εργαλείο επικοινωνιακών σκοπιμοτήτων -, καθώς η έγκριση του εισαγγελέα Εφετών έχει καθαρά τυπικό χαρακτήρα, εφόσον η εισαγγελική διάταξη που θα επιβάλλει την άρση του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας δεν προβλέπει εκ του νόμου υποχρέωση ενδελεχούς αιτιολογίας (το ελάχιστο περιεχόμενο της διάταξης ορίζεται στο άρθρο 5 § 1 του Ν. 2225/1994).