Το φάσμα της τοξικότητας

«Μέσα από τα γυμνά δέντρα το είδαμε. Το τεράστιο τοξικό νέφος βρισκόταν εκεί, φωτισμένο τώρα από δεκαοκτώ ελικόπτερα, τεράστιο, σχεδόν πέρα από την αντίληψή μας, πέρα από τον μύθο και τη φήμη, μια ταρασσόμενη φουσκωμένη μάζα σαν γυμνοσάλιαγκας. Εδειχνε να γεννάει τις δικές του εσωτερικές θύελλες. Ξεροί θόρυβοι και τινάγματα, αστραπές, φωτιές και μακριές αψιδωτές γραμμές χημικής φλόγας… Προχωρούσε εφιαλτικά στο σκοτάδι σαν γυμνοσάλιαγκας. Τα ελικόπτερα στριφογύριζαν άσκοπα στις άκρες του. Συγκρινόμενα με το τρομακτικό του μέγεθος, τα ελικόπτερα έδιναν την εντύπωση πως συνόδευαν το νέφος σε μια εθνική διαφημιστική εκστρατεία για τον θάνατο, μια εξόρμηση πολλών εκατομμυρίων, που συνοδεύεται από ραδιοφωνικές διαφημίσεις, αφισοκόλληση και καταιγισμό φιλμ στην τηλεόραση». Το περίφημο «εναέριο τοξικό επεισόδιο» τοποθετείται στον πυρήνα του «Λευκού θορύβου» του ΝτεΛίλο (Εστία, 1991, μτφ. Πέτρος Αμπατζόγλου), η κινηματογραφική διασκευή του οποίου μόλις έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Βενετίας. Μία συμπύκνωση για τα βασικά μοτίβα του συγγραφέα: ο αρχαϊκός φόβος για την τεχνολογία που ξεφεύγει από τον ανθρώπινο έλεγχο, η καταστροφική δύναμη της τυχαιότητας, η αντίθεση ανάμεσα στο πραγματικό και τις αναπαραστάσεις του, οι σαρωτικές επιπτώσεις της παραπληροφόρησης. Σε πρώτη ανάγνωση, η εικόνα του «τοξικού επεισοδίου» ακούγεται καταχρηστική σε ό,τι αφορά την ελληνική πραγματικότητα. Η μεταφορά, ωστόσο, της τοξικότητας σαν «ταρασσόμενης φουσκωμένης μάζας» με εσωτερικές θύελλες, «σχεδόν πέρα από την αντίληψή μας» μοιάζει ξαφνικά οικεία.