Ανατροπές στον φορολογικό χάρτη των ακινήτων φέρνει η δεύτερη φάση της μεταρρύθμισης του αντικειμενικού συστήματος υπολογισμού της αξίας των ακινήτων που έχει ξεκινήσει στο υπουργείο Οικονομικών.

Ετσι, μετά τις νέες αντικειμενικές αξίες που ενεργοποιήθηκαν από τις αρχές του έτους και τις αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ που έφεραν ελαφρύνσεις για 8 στους 10 ιδιοκτήτες ακινήτων, έχουν δρομολογηθεί οι επόμενες κινήσεις που προβλέπουν επέκταση του αντικειμενικού συστήματος σε όλη τη χώρα με τον καθορισμό τιμών σε περίπου 2.000 περιοχές – ζώνες, διορθώσεις στους συντελεστές εμπορικότητας και παλαιότητας, οι οποίοι επηρεάζουν το ύψος του ΕΝΦΙΑ και των φόρων μεταβίβασης, αυτόματη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών στα επίπεδα των εμπορικών τιμών, αλλά και επαναχάραξη ζωνών στα μεγάλα αστικά κέντρα. Πιο συγκεκριμένα ο νέος κύκλος των αλλαγών στο φορολογικό τοπίο των ακινήτων προβλέπει:

– Αντικειμενικές αξίες παντού. Μετά τις αντικειμενικές τιμές που καθορίστηκαν πρόσφατα στην περιοχή του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγίου Κοσμά, οι ιδιώτες εκτιμητές ακινήτων αναμένεται να πιάσουν και πάλι δουλειά στο υπουργείο Οικονομικών. Αυτή τη φορά θα ασχοληθούν με τις περίπου 2.000 περιοχές – ζώνες που παραμένουν εκτός αντικειμενικού συστήματος. Με στόχο οι τιμές ζώνης να καλύπτουν το σύνολο της επικράτειας το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει να προχωρήσει στην ένταξη και των τελευταίων περιοχών στο σύστημα, ώστε οι τιμές που λαμβάνει υπόψη της η Εφορία για να υπολογίζει φόρους και τέλη να ευθυγραμμιστούν με τις τιμές που επικρατούν στην αγορά.

– «Λίφτινγκ» στους συντελεστές παλαιότητας και εμπορικότητας των ακινήτων, οι οποίοι επηρεάζουν το τελικό ύψος του ΕΝΦΙΑ και του φόρου μεταβίβασης. Οι συντελεστές παλαιότητας εφαρμόζονται στην αντικειμενική αξία του κτίσματος και ανάλογα με την ηλικία του, η φορολογητέα αξία του απομειώνεται. Αυτό σημαίνει ότι όσο πιο παλιό είναι το κτίσμα τόσο μειώνεται ο φόρος. Ωστόσο το σύστημα περιέχει μία στρέβλωση, καθώς η έκπτωση στη φορολογητέα αξία του ακινήτου σταματά στο 25ο έτος. Ετσι, τα κτίσματα ηλικίας άνω των 26 ετών έχουν την ίδια αντιμετώπιση λόγω παλαιότητας είτε πρόκειται για κτίσμα ηλικίας 28 ετών, είτε για κτίσμα 50 ή 70 ετών. Με βάση το ισχύον καθεστώς κατά τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ, η παλαιότητα ενός ακινήτου επηρεάζει με έξι διαφορετικούς συντελεστές το ύψος του φόρου. Για τα παλαιά ακίνητα, ηλικίας άνω των 26 ετών, ο συντελεστής είναι 1 και όσο μικρότερη είναι η ηλικία του ακινήτου τόσο αυξάνεται ο φόρος. Δηλαδή οι συντελεστές παλαιότητας προσαυξάνουν το ποσό του φόρου εκτός της περίπτωσης που η ηλικία του ακινήτου ξεπερνά τα 26 έτη. Παράγοντες της αγοράς υποστηρίζουν πως θα έπρεπε να εφαρμόζεται η αντίστροφη προσέγγιση. Δηλαδή, ο συντελεστής παλαιότητας να ξεκινά με συντελεστή 1 για το νεόδμητο ακίνητο και όσο αυξάνεται η ηλικία του ακινήτου τόσο να μειώνεται ο συντελεστής. Επίσης, αλλαγές αναμένονται και στους συντελεστές εμπορικότητας, οι οποίοι παραμείνουν ίδιοι τα τελευταία χρόνια, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ανάπτυξη ολόκληρων συνοικιών.

– Επαναχάραξη ζωνών. Η ειδική ομάδα εργασίας του υπουργείου Οικονομικών σε συνεργασία με Πανεπιστήμια και το Τεχνικό Επιμελητήριο αναμένεται τους επόμενους μήνες να έχει ολοκληρώσει τις προτάσεις που θα υποβληθούν στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών. Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται σε αρκετές περιοχές οι υφιστάμενες ζώνες να σπάσουν στα δυο, σε άλλες περιπτώσεις να γίνουν επεκτάσεις και κάποιες ζώνες θα συνενωθούν.

– Αυτόματη αναπροσαρμογή αντικειμενικών αξιών. Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την πιλοτική λειτουργία του αυτόματου συστήματος αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων. Το νέο πληροφοριακό σύστημα θα παρακολουθεί τις τάσεις της αγοράς των ακινήτων και όπου εντοπίζει αυξομειώσεις στις εμπορικές τιμές θα παρεμβαίνει αυτόματα και θα αναπροσαρμόζει τις τιμές ζώνης. Το σύστημα θα συγκεντρώνει στοιχεία που επηρεάζουν την αξία των ακινήτων όπως αξίες συμβολαίων, μισθωτικές αξίες, εκτιμηθείσες αξίες, αξίες απαλλοτρίωσης, δεδομένα χαρακτηριστικών ακινήτων όπως χρήση γης, επιφάνεια ακινήτων, όροφος, εγγύτητα σε σταθμούς μετρό, σχολεία, πυλώνες ηλεκτρικού ρεύματος κ.λπ. Με βάση αυτά τα στοιχεία που συλλέγει, θα αναπροσαρμόζει αυτόματα τις αντικειμενικές αξίες στα επίπεδα των εμπορικών τιμών. Την ίδια ώρα σχεδιάζεται και ένα Γεωπληροφοριακό Σύστημα Μαζικής Εκτίμησης Αξίας Ακινήτων που θα πραγματοποιεί συγκεντρωτικά μαζική εκτίμηση αξίας ακινήτων (CAMA), δημόσιων και ιδιωτικών, κατά τρόπο ομοιόμορφο, δίκαιο, θεσμικά κατοχυρωμένο και αυτοματοποιημένο.