Εκατό χρόνια από τη μαύρη σελίδα της σύγχρονης ιστορίας του Ελληνισμού και οι μνήμες παραμένουν ζωντανές μέσα από διηγήσεις αλλά και ιστορικά κειμήλια που συνεχίζουν πια τη «ζωή» τους σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Ενα τέτοιο κειμήλιο κοσμεί την αίθουσα του νέου Δημοτικού Θεάτρου «Νίκος Κούρκουλος» του Δήμου Ελληνικού – Αργυρούπολης, μιας πόλης που ιδρύθηκε ως επί το πλείστον από πόντιους πρόσφυγες και στη συνέχεια εγκαταστάθηκαν πολλοί Θράκες και Μικρασιάτες.

Πρόκειται για μία σειρά ξύλινα καθίσματα, τα οποία βρίσκονταν στο Κολλέγιο Pierce, που είχε για πρώτη φορά ανοίξει τις πόρτες για τις μαθήτριες της Σμύρνης το 1875. Από την ίδρυσή του μέχρι και την καταστροφή του, στο Κολλέγιο σπούδασαν χιλιάδες κορίτσια, κυρίως Ελληνοπούλες αλλά και μαθήτριες άλλων εθνοτήτων.

Είναι ενδεικτικό πως την ώρα της μεγάλης καταστροφής στη Σμύρνη, όταν είχαν ξεκινήσει οι διωγμοί και οι σφαγές, το συγκεκριμένο Κολλέγιο, με αμερικανικές σημαίες και με τη βοήθεια πεζοναυτών από τις ΗΠΑ, έκρυψε στις αίθουσές του πολλά γυναικόπαιδα, φιλοξένησε εκατοντάδες οικογένειες Ελλήνων, που αρχικά βρήκαν εκεί καταφύγιο και εν τέλει κατάφεραν να σωθούν από τη θηριώδη μανία των τούρκων ατάκτων.

Μετεγκατάσταση. Με την καταστροφή της πόλης, το ξύλινο έπιπλο διασώθηκε και βρέθηκε τελικά στο Ελληνικό, όπου το Κολλέγιο ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1935 – αφού πρώτα λειτούργησε για λίγα χρόνια στο Παλαιό Φάληρο -, ενώ κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου χρησιμοποιήθηκε ως στρατιωτικό νοσοκομείο. Οταν πια το εκπαιδευτικό ίδρυμα μετεγκαταστάθηκε στην Αγία Παρασκευή, το 1965, το έπιπλο παρέμεινε στο κτίριο, όπου στη συνέχεια στεγάστηκε η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας.

Το 2019, λίγο προτού κατεδαφιστεί προκειμένου να οικοδομηθεί στη θέση του το νέο ξενοδοχειακό συγκρότημα στο πλαίσιο της επένδυσης για το Ελληνικό, ο δήμαρχος Ελληνικού – Αργυρούπολης Γιάννης Κωνσταντάτος ενημερώθηκε από ηλικιωμένο κάτοικο της περιοχής ότι το συγκεκριμένο έπιπλο έχει έρθει από τη Σμύρνη μαζί με άλλα κειμήλια. Τα είχαν διασώσει οι Αμερικανοί λίγο πριν καεί το κτίριο και τα μετέφεραν από τη φλεγόμενη Σμύρνη αρχικά στο Παλαιό Φάληρο και μετά στο Ελληνικό. Μάλιστα, ο συγκεκριμένος δημότης εργαζόταν ως φύλακας των εγκαταστάσεων, όπως και ο πατέρας του, που ήταν επίσης φύλακας του Κολλεγίου το 1935.

Ιστορική βαρύτητα. Ο δήμαρχος, αισθανόμενος, όπως εξηγεί, την ιστορική βαρύτητα του συγκεκριμένου επίπλου με επιστολές του προς τον διοικητή της ΥΠΑ ζήτησε και τελικά πέτυχε, προτού κατεδαφιστεί το κτίριο, την παραχώρηση των ιστορικών καθισμάτων στον Δήμο Ελληνικού – Αργυρούπολης από την ΥΠΑ και το αρμόδιο υπουργείο. Το έπιπλο, αφού συντηρήθηκε και αποθηκεύτηκε για ένα διάστημα, πλέον τοποθετήθηκε στο νέο θέατρο που θα ανοίξει τις πόρτες του στις 15 Οκτωβρίου.

«Είναι πολύ μεγάλη η συγκίνηση για εμάς. Η τοποθέτηση αυτού του ιστορικού κειμηλίου παράλληλα με την κατασκευή μιας σύγχρονης θεατρικής σκηνής που θα δώσει τη δυνατότητα σε πολλούς νέους καλλιτέχνες και ερασιτεχνικούς θιάσους να αναπτύξουν το ταλέντο τους. Αλλωστε, στόχος είναι οι καλλιτεχνικές ομάδες να βάζουν τα έργα τους σε μια σύγχρονη αίθουσα από τεχνολογικής άποψης, με φωτισμό και κονσόλα ήχου πολύ υψηλού επιπέδου, και όλα αυτά γιατί στηρίζουμε το θέατρο και θέλουμε να είναι το επίκεντρο όλων των ερασιτεχνικών θεατρικών ομάδων στο μέλλον» σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος Ελληνικού – Αργυρούπολης Γιάννης Κωνσταντάτος.

Συνέχεια. Οπως υπογραμμίζει όμως, δεν θα είναι απλώς ένα θέατρο αλλά ένα ιστορικό κειμήλιο, πλέον, για τις μελλοντικές γενεές. «Τα καθίσματα που διασώσαμε από το Κολλέγιο Pierce της Σμύρνης είναι αυτά που καθόντουσαν οι Σμυρνιοπούλες το 1875, εκεί όπου εκτυλίχθηκε ένα μέρος της πράξης του δράματος με την καταστροφή της Σμύρνης και διασώθηκαν πολλά παιδιά, αφού το Κολλέγιο άνοιξε τις πόρτες του και πεζοναύτες το φυλάγανε. Εκατόν πενήντα χρόνια μετά, και κυρίως 100 χρόνια που συμπληρώνονται από την καταστροφή της Σμύρνης, θα κάθονται οι δικοί μας μαθητές».

Οπως χαρακτηριστικά τονίζει, άλλωστε, αυτή είναι η ιστορία του ελληνικού λαού, «μια συνέχεια που δεν σταματά ποτέ. Μπορεί να έχει πληγές, μπορεί να έχει κενά αλλά είναι συνεχής στον χρόνο, κι αυτή είναι η φιλοδοξία μας για τις επόμενες γενιές, ώστε να μην ξεχνάμε. Γιατί δεν ξεχνάμε τη Σμύρνη παρά τις δηλώσεις Ερντογάν, όχι όμως όπως το εννοεί αυτός αλλά όπως το εννοούμε εμείς, με μια διάθεση ειρηνικής συνύπαρξης των λαών μας».