Ο Σόλων (630-560 π.Χ.), ο αθηναίος νομοθέτης, φιλόσοφος, ποιητής, γιατρός και ένας από τους 7 σοφούς της αρχαιότητας, λέγει ότι «όσα δεν φαίνονται τα συμπεραίνουμε με βάση όσα φαίνονται». Τι δεν φαίνεται στη ΔΕΗ;
Εάν η ουσιαστική (όχι απλώς τυπική) ισχύς του Δημοσίου στη λήψη των αποφάσεων αντιστοιχεί στο (μειοψηφικό) ποσοστό συμμετοχής του σήμερα στο μετοχικό κεφάλαιο της ΔΕΗ. Τι φαίνεται στη ΔΕΗ;
α) Η ενεργοποίηση τον Αύγουστο 2021 της «ρήτρας αναπροσαρμογής» με αναφορά στις χρηματιστηριακές αναπροσαρμογές, την οποία ακολούθησε και η υπόλοιπη αγορά, γεννώντας αναπροσαρμογές ακόμη και 400%.
β) Η εν κρυπτώ περαιτέρω μείωση της συμμετοχής του Δημοσίου με αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κατά την οποία αποκλείστηκε το Ελληνικό Δημόσιο.
γ) Η σύναψη ομολογιακού δανείου με ρήτρα (penalty) χρήσης λιγνίτη.
ε) Η απαξίωση των λιγνιτικών της μονάδων.
στ) Η ύπαρξη υπερκερδών εν μέσω ενεργειακής κρίσης.
ζ) Τα συνεχιζόμενα υπερκέρδη λόγω του μεγάλου περιθωρίου κέρδους που εξασφαλίζει η τελευταία νομοθετική παρέμβαση της κυβέρνησης τόσο στη χονδρεμπορική όσο και στη λιανική.
η) Οι ιλιγγιώδεις αμοιβές της Διοίκησης.
θ) Η σύνδεση περαιτέρω αμοιβών και bonus της Διοίκησης με τα υπερκέρδη της εταιρείας.
Τι συμπεραίνουμε από τα παραπάνω για τη ΔΕΗ;
Οτι η ΔΕΗ δεν λειτουργεί ως πραγματική εταιρεία κοινής ωφέλειας υπηρετώντας κατεξοχήν το δημόσιο συμφέρον.
Ακόμη κι αν λοιπόν το μειοψηφικό ποσοστό του Δημοσίου στη ΔΕΗ επιτρέπει τη δημόσια παρέμβαση και αποφασιστική επιρροή στο μάνατζμεντ και την εμπορική και τιμολογιακή πολιτική της εταιρείας, η ισχυρή πλειοψηφία των ιδιωτών μετόχων του 65% αντανακλά πλήρως την επιχειρηματική κερδοσκοπική λογική του ιδιώτη. Αντιθέτως, ένα πλειοψηφικό ποσοστό 51% του Δημοσίου ενσωματώνει και αντανακλά την τυπική και ουσιαστική αποφασιστική ισχύ για του πλειοψηφούντος Δημοσίου, κατά τρόπο απόλυτο και πανηγυρικό.
Σηματοδοτεί επίσης την ισχυρή βούληση του Δημοσίου στον έλεγχο της επιχείρησης χάριν του δημοσίου συμφέροντος. Και, τέλος, με απλά λόγια αποσαφηνίζει «ποιος κάνει κουμάντο» στην εταιρεία και με τι σκοπό. Γιατί λοιπόν εξανίστανται κάποιοι στο ενδεχόμενο ενίσχυσης του ποσοστού του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο της ΔΕΗ στο 51%, τη στιγμή μάλιστα που άλλες μεγάλες, «σοβαρές» ευρωπαϊκές χώρες της ελεύθερης αγοράς (Γαλλία, Γερμανία) σπεύδουν να κρατικοποιήσουν εξ ολοκλήρου (100%) αντίστοιχες εταιρείες τους στον τομέα της ενέργειας;
Αλλά επειδή κατά τον Σόλωνα «τα αφανή τοις φανεροίς τεκμαίρονται», μήπως η φανερή άρνηση ενδυνάμωσης της παρουσίας του Δημοσίου από τη σημερινή κυβέρνηση τεκμαίρει την αφανή διάθεση εξυπηρέτησης αλλότριων του δημοσίου συμφέροντος και της κοινής ωφέλειας σκοπών;
Ο Νικόλας Φαραντούρης είναι καθηγητής της Ευρωπαϊκής Εδρας Jean Monnet στο Δίκαιο Ενέργειας & Ανταγωνισμού και διευθυντής Μεταπτυχιακών στην Ενέργεια στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Σύμβουλος του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ