Πολιτικές της μαντίλας

Οι κινητοποιήσεις στο Ιράν, με αφορμή τον θάνατο μιας νεαρής γυναίκας κουρδικής καταγωγής, της Μαχσά Αμινί, που έχασε τη ζωή της ενώ ήταν υπό κράτηση από την «αστυνομία ηθικής» επειδή δεν φορούσε «σωστά» τη μαντίλα της, συγκεφαλαίωσαν διάφορες αντιφάσεις που διαπερνούν το σύγχρονο Ιράν και επανέφεραν στο προσκήνιο και συζητήσεις που αφορούν τις πολιτικές του σώματος και του φύλου. Το «εύκολο» αφήγημα είναι αυτό που κανείς συναντά σχεδόν παντού. Το Ιράν είναι μια ισλαμική χώρα, φονταμενταλιστική, πατριαρχική και αυταρχική, μια θεοκρατία, όπου οι γυναίκες υφίστανται καταπίεση, με πιο χαρακτηριστική την υποχρέωσή τους να ακολουθούν έναν ενδεδειγμένο κώδικα αμφίεσης, συμπεριλαμβανομένης της υποχρεωτικής μαντίλας, που σηματοδοτεί ότι δεν είναι ελεύθερες και ότι «το σώμα τους δεν τους ανήκει». Οπως συμβαίνει πάντα με τους ιδεολογικούς «κοινούς τόπους», υπάρχει αρκετή αλήθεια. Οντως η ήττα των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων που ήταν αναπόσπαστο τμήμα της μεγάλης Ιρανικής Επανάστασης του 1979, οδήγησε στην κυριαρχία συντηρητικών, αυταρχικών, θεοκρατικών και πατριαρχικών δυνάμεων. Και όντως η ίδια η νομοθεσία για τη μαντίλα ήταν εξαρχής από τις πιο αντιδημοφιλείς επιλογές του καθεστώτος και εύλογα. Βεβαίως, η έντονη δυτική υποστήριξη των δυναμικών κινητοποιήσεων αυτών έχει να κάνει με την ελπίδα ότι θα πυροδοτήσουν «αλλαγή καθεστώτος».