Συνέντευξη στη Μαρία Βασιλείου

Για τον κίνδυνο να υπάρξουν όλο και περισσότερες επικίνδυνες υγειονομικές κρίσεις, αλλά και νέες ασθένειες λόγω της κλιματικής αλλαγής προειδοποιεί ο Πιερ Ντελσό, γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Αρχής Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Εκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA) στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» και σε ολιγομελή ομάδα ανταποκριτών ευρωπαϊκών εντύπων στις Βρυξέλλες. Παράλληλα, ο κ. Ντελσό τονίζει ότι θα υπάρξει ενδεχομένως νέα έξαρση της COVID το φθινόπωρο και τον χειμώνα, ενώ επισημαίνει πως η HERA προετοιμάζεται για να αντιμετωπίσει με ιατρικά αντίμετρα το ενδεχόμενο μιας χημικής, βιολογικής και πυρηνικής απειλής.

«Η COVID δεν έχει τελειώσει. Οι ειδικοί μας εκτιμούν ότι θα υπάρξουν ξανά περισσότερα κρούσματα το φθινόπωρο και τον χειμώνα. Μάθαμε από την COVID ότι δεν υπάρχει προβλεψιμότητα. Σε αυτό το στάδιο βλέπουμε πως η Omicron εξακολουθεί να είναι η κυρίαρχη παραλλαγή στην Ευρώπη, έχουμε κρούσματα που αυξάνονται, αλλά δεν ξέρουμε ποια θα είναι η κατάσταση τους επόμενους μήνες. Αυτό που σίγουρα γνωρίζουμε είναι ότι πρέπει να συνεχίσουμε να εμβολιαζόμαστε» δηλώνει ο γενικός διευθυντής της HERA, η οποία συστάθηκε στον απόηχο της πανδημίας COVID-19, με στόχο την πρόληψη, τον εντοπισμό και την ταχεία αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης υγείας. Ξεκινώντας ακριβώς πριν από έναν χρόνο, αριθμεί ήδη 85 άτομα, ενώ στην αρχή της επόμενης χρονιάς θα έχει 100, με στόχο, όπως λέει ο κ. Ντελσό, την πρόσληψη περισσότερων ατόμων.

Η HERA μπήκε εξαρχής στα βαθιά νερά λόγω COVID, ενώ κλήθηκε το καλοκαίρι να αντιμετωπίσει την ευλογιά των πιθήκων, για την οποία ο κ. Ντελσό λέει ότι σήμερα  «σταθεροποιείται, τα κρούσματα κάπως μειώνονται. Είμαστε πιο αισιόδοξοι αλλά ποτέ δεν ξέρεις με σιγουριά ποια θα είναι η κατάσταση». Για την άμεση αντιμετώπιση της ευλογιάς των πιθήκων η HERA χρησιμοποίησε νέο μοντέλο για την προμήθεια 334.000 συνολικά εμβολίων και 10.000 μονάδες του «μοναδικού και αρκετά ακριβού» φαρμάκου. «Είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιήσαμε ένα νέο μοντέλο. Με κονδύλια της ΕΕ αγοράσαμε απευθείας τα εμβόλια κατά της ευλογιάς των πιθήκων και τα διανείμαμε δωρεάν στα κράτη-μέλη. Διαπραγματευθήκαμε τα εμβόλια σε λιγότερο από τρεις εβδομάδες. Χωρίς την HERA τα περισσότερα από τα κράτη-μέλη δεν θα μπορούσαν να αγοράσουν τα εμβόλια» τονίζει.

ΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ. Τον ρωτάμε αν το νέο μοντέλο αγοράς εμβολίων θα χρησιμοποιηθεί μελλοντικά. Επεξηγεί σχετικά με τα εμβόλια κατά της COVID ότι συμβόλαια υπάρχουν ήδη μέσω των διαπραγματεύσεων που έγιναν από την Επιτροπή, τα οποία διαχειρίζεται πλέον η HERA, και στην περίπτωση αυτή υπήρξε οικονομική συνεισφορά από την ΕΕ, αλλά τα κράτη-μέλη αγοράζουν τα εμβόλια. «Εάν υπάρξει μια νέα πραγματική κρίση υγείας, αυτό είναι ένα μοντέλο που θα εξετάσουμε» απαντά. Αλλωστε, όπως λέει, ο ετήσιος προϋπολογισμός της HERA, που κινείται γύρω στο 1 δισ. ευρώ, «θα μπορούσε να αυξηθεί σημαντικά σε περίπτωση μιας νέας υγειονομικής κρίσης». Τονίζει επίσης τη στενή συνεργασία με τα κράτη-μέλη για τον καθορισμό της αγοράς εμβολίων, επισημαίνοντας ότι έγινε γρήγορη προμήθεια των νέων προσαρμοσμένων εμβολίων κατά της COVID, πρώτα αυτών που στοχεύουν τον αρχικό ιό και την υποπαραλλαγή Ομικρον BA.1 και έπειτα αυτών που είναι κατά των Ομικρον BA.4 και BA.5. «Για τα κράτη-μέλη ήταν σημαντικό να λάβουν τα εμβόλια το συντομότερο δυνατόν, μόλις εγκρίθηκαν από τον ΕΜΑ. Λόγω της από κοινού αγοράς και της πίεσης που ασκήσαμε στις εταιρείες, διασφαλίσαμε άμεσα 40 εκατ. εμβόλια. Η πρώτη παράδοση έγινε στις 4 Σεπτεμβρίου. Στα μέσα Σεπτεμβρίου είχαμε τα προσαρμοσμένα εμβόλια κατά της Ομικρον BA.4 και BA.5. Οι παραδόσεις ξεκίνησαν άμεσα και περισσότερα από 50 εκατ. εμβόλια διανέμονται εντός Σεπτεμβρίου». Τονίζει, μάλιστα, ότι οι ποσότητες αυτές έχουν παραχθεί στην Ευρώπη. «Συνολικά από την αρχή της πανδημίας έχουν διανεμηθεί 1,3 δισ. εμβόλια στα κράτη-μέλη και θα έρθουν περισσότερα». Οπως λέει, στην Ευρώπη έχουν παραχθεί συνολικά 4,2 δισ. εμβόλια από την αρχή της κρίσης, εκ των οποίων τα δύο τρίτα έχουν εξαχθεί.

 

ΟΙ ΑΠΕΙΛΕΣ. Ποιες είναι οι κυριότερες απειλές που θα μπορούσαν να προκαλέσουν υγειονομικές κρίσεις μελλοντικά; «Εχουμε εντοπίσει, πρώτον, μια συγκεκριμένη ομάδα παθογόνων» δηλώνει. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει την εξέταση συγκεκριμένων ιικών οικογενειών που προκαλούν ανησυχία, και κυρίως οικογένειες ιών του αναπνευστικού RNA. «Δεύτερον, και με την τρέχουσα κατάσταση δεν μπορούμε να αγνοήσουμε μια χημική, βιολογική και πυρηνική απειλή. Εδώ υπάρχει κίνδυνος. Η ευλογιά, για παράδειγμα, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως όπλο» τονίζει. «Τρίτον, η αντίσταση στα αντιβιοτικά». Ξεκαθαρίζει ότι «επενδύουμε ήδη στο τι πρέπει να κάνουμε για να καταπολεμήσουμε αυτές τις απειλές σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη. Οσον αφορά τα αντιβιοτικά, θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε μέρος του προϋπολογισμού μας για έρευνα και ανάπτυξη, για να δώσουμε κίνητρα στις εταιρείες» τονίζει, ώστε να παραχθούν πιο αποτελεσματικά αντιβιοτικά για ορισμένες ασθένειες.

«Ο αριθμός των υγειονομικών κρίσεων σε αυτόν τον αιώνα σε σύγκριση με τον προηγούμενο είναι διπλάσιος και βρισκόμαστε μόλις στο 2022. Σαφώς θα υπάρχουν όλο και περισσότερες κρίσεις υγείας. Ισως όχι με την εξάπλωση της COVID, αλλά πάντως πολύ επικίνδυνες» προειδοποιεί ο κ. Ντελσό, δίνοντας το στίγμα της δουλειάς στην οποία θα κληθεί να ανταποκριθεί η HERA. Και επεξηγεί: Πρώτον, λόγω της κλιματικής αλλαγής έρχονται τώρα νέες ασθένειες στην Ευρώπη. Δεύτερον, υπάρχουν όλο και περισσότερες ασθένειες που εξαπλώνονται ταχύτερα λόγω παγκοσμιοποίησης. Τρίτον, υπάρχουν άλλες απειλές, όπως χημικές, βιολογικές, πυρηνικές. «Για να προετοιμαστούμε για το μέλλον πρέπει να το κάνουμε τώρα. Θα επενδύσουμε στην έρευνα και στην ανάπτυξη, για παράδειγμα, στην παραγωγή πολυπαραγοντικών εμβολίων. Επίσης με το πρόγραμμα EU-FAB θα παράσχουμε οικονομική στήριξη σε ορισμένες εταιρείες στην Ευρώπη για να διαθέσουν την παραγωγική τους ικανότητα όταν τις χρειαστούμε, εάν υπάρξει υγειονομική κρίση. Δημιουργούμε μηχανισμούς για την αντιμετώπιση των επόμενων κρίσεων υγείας». Στο πλαίσιο αυτό, βάσει νέου κανονισμού – αναμένεται η έγκρισή του τις επόμενες ημέρες – για τον τρόπο λειτουργίας σε κατάσταση υγειονομικής κρίσης. «Θα έχουμε ένα συμβούλιο της HERA με τη συμμετοχή ενός εκπροσώπου υψηλού επιπέδου από τα κράτη-μέλη και την Επιτροπή για να αποφασίσουμε τι πρέπει να γίνει σε περίπτωση κρίσης».