Μέσα Σεπτεμβρίου, ο ακροδεξιός πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρο ταξίδεψε στο Λονδίνο για την κηδεία της βασίλισσας Ελισάβετ. Ενώ όμως η σορός της εξετίθετο σε λαϊκό προσκύνημα στο Ουέστμινστερ και η Βρετανία ήταν βυθισμένη στο πένθος, εκείνος βγήκε στο μπαλκόνι της κατοικίας του βραζιλιάνου πρεσβευτή προκειμένου να απευθύνει στους συγκεντρωμένους οπαδούς του μία ανερυθρίαστα προεκλογική ομιλία, επικεντρωμένη στους κινδύνους των αριστεριστών, των αμβλώσεων και της «ιδεολογίας του φύλου».

Αλλά αυτός ήταν εξαρχής ο Μπολσονάρο: ένας άξιος μαθητής του Τραμπ. Τόσο, ώστε το μεγάλο ερώτημα των προεδρικών εκλογών που πραγματοποιούνται αύριο και στις 30 Οκτωβρίου (εφόσον χρειαστεί δεύτερος γύρος) στη Βραζιλία δεν είναι αν θα κερδίσει τον κυριότερο αντίπαλό του, τον αριστερό πρώην πρόεδρο της χώρας (2003-2010) Λούις Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, αλλά αν θα αποδεχθεί την ήττα του.

Οι δημοσκοπήσεις είναι ξεκάθαρες. O Λούλα προηγείται στην πρόθεση ψήφου με 45%-47% έναντι 33%-35% υπέρ του Μπολσονάρο (οι υποψήφιοι είναι 11 συνολικά) και ετοιμάζεται για μια εντυπωσιακή επάνοδο μετά τις 580 ημέρες που πέρασε στη φυλακή, κατηγορούμενος για παθητική διαφθορά, μεταξύ 2018 και 2021. Είχε καταδικαστεί σε 12ετή κάθειρξη, τον περασμένο Μάρτιο ωστόσο το Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας ακύρωσε την ποινή του, επικαλούμενο αρκετά διαδικαστικά λάθη και έναν ανεπίτρεπτα προκατειλημμένο δικαστή.

Επί προεδρίας του, ο Λούλα βοήθησε να απαλλαγούν εκατομμύρια άνθρωποι από τη φτώχεια, εγκατέλειψε την εξουσία με ποσοστό δημοτικότητας 76%. Οπως λέει χαρακτηριστικά στο «Time» ο δημοσιογράφος Γκουστάβο Ριμπέιρο, ιδρυτής του ιστοτόπου The Brazilian Report, «τώρα ποντάρει στη νοσταλγία ώστε να πάρει πίσω την παλιά δουλειά του».

Μόνο που ο Μπολσονάρο και οι υποστηρικτές του θεωρούν τους δημοσκόπους (όπως και τους δικαστές) «πουλημένους». Ο ίδιος ο απερχόμενος πρόεδρος της Βραζιλίας ξεκαθάρισε πρόσφατα ότι περιμένει να κερδίσει από τον πρώτο κιόλας γύρο. Ειδάλλως, είπε, «κάτι αφύσικο θα έχει συμβεί». Οπως και ο Τραμπ, έτσι και αυτός έχει επανειλημμένως καταγγείλει ως ευάλωτο στη νοθεία το σύστημα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας που χρησιμοποιεί απρόσκοπτα η Βραζιλία εδώ και 25 χρόνια.

Δεν θα περίμενε κανείς τίποτα λιγότερο από έναν πρόεδρο που βάλθηκε εξαρχής να διαλύσει τους δημοκρατικούς θεσμούς της Βραζιλίας (όπως και το παγκόσμιο περιβάλλον, μέσω της αποψίλωσης του Αμαζονίου) και χαρακτήριζε την Covid-19 «μία γριπούλα», ενώ έχουν πεθάνει εξαιτίας της 685.000 Βραζιλιάνοι.

Για αυτό ακριβώς, όμως, φοβούνται πολλοί μήπως αυτός ο πρώην λοχαγός του στρατού, γνωστός νοσταλγός της χούντας, επιχειρήσει μία δική του «6η Ιανουαρίου», κάτι ανάλογο με εκείνη τη φονική εισβολή ενός φιλοτραμπικού όχλου στο Καπιτώλιο – ή και ακόμα χειρότερο. Η προεκλογική εκστρατεία διεξήχθη σε κλίμα ακραίας πόλωσης στη Βραζιλία και η βία δεν περιορίστηκε στα λόγια: δύο υποστηρικτές του Λούλα δολοφονήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες από οπαδούς του Μπολσονάρο, ο ίδιος ο Λούλα κυκλοφορεί με αλεξίσφαιρο γιλέκο.

Ακόμα και αν ο Μπολσονάρο ηττηθεί με μεγάλη διαφορά στην κάλπη, ένα σκληρό stress test περιμένει τη δημοκρατία της Βραζιλίας. Κρίσιμο, σε κάθε περίπτωση, ρόλο θα παίξει η ψήφος των ευαγγελικών χριστιανών, μιας ταχέως αναπτυσσόμενης θρησκευτικής κοινότητας: από 20% του συνολικού πληθυσμού το 2010, έχει φτάσει στο 30% και αναμένεται να ξεπεράσει τη σημερινή καθολική πλειοψηφία σε περίπου μία δεκαετία.

Με το κλασικά ακροδεξιό σύνθημα «Θεός, πατρίδα, οικογένεια», ο Μπολσονάρο είχε καταφέρει το 2008 να κερδίσει ένα 70% των ευαγγελικών. Ομως, παρά τα αξιώματα που μοίρασε σε εκπροσώπους τους, ακόμα και σε υπουργικές θέσεις, παρά την προεκλογική αξιοποίηση της ευαγγελικής του συζύγου, σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσει τον διαβόητο σεξισμό και μισογυνισμό του, παρά τα fake news που διασπείρει εις βάρος του Λούλα, όπως για παράδειγμα ότι σκοπεύει να κλείσει μόλις εκλεγεί όλες τις εκκλησίες, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις ήθελαν τους δύο μονομάχους να δίνουν μάχη στήθος με στήθος μεταξύ των συγκεκριμένων ψηφοφόρων. «Αυτές οι δημοσκοπήσεις είναι άχρηστες. Ο λαός θέλει να συνεχίσει η κυβέρνησή μας», αντέτεινε δυσοίωνα προ ημερών ο Μπολσονάρο.