Ηταν ένας αιφνιδιασμός της Ουάσιγκτον, που έτσι καταγράφηκε και από την Αθήνα, η αποστολή με ειδικό αεροσκάφος του Λευκού Οίκου τού συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας Τζέικ Σάλιβαν στην Κωνσταντινούπολη για να συναντήσει κυριακάτικα στο προεδρικό θέρετρο Mabeyn τον εξ απορρήτων του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν.

Δεν πέρασε άλλωστε πολύς καιρός που ο Ερντογάν βρισκόταν στη Νέα Υόρκη, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπου είχε ανεπιτυχώς προσπαθήσει να συναντήσει τον πρόεδρο Μπάιντεν, αλλά και τους αμερικανούς γερουσιαστές ώστε να θέσει το ζήτημα των F-16. Εάν, συνεπώς, ήθελαν οι Αμερικανοί να επιδώσουν κάποιο μήνυμα στον τούρκο πρόεδρο ή να του διατυπώσουν κάποιο παράπονο, γιατί δεν το έκαναν στην αμερικανική μεγαλούπολη; Ποιος λοιπόν ήταν λόγος της αιφνιδιαστικής αυτής συνάντησης του εκπροσώπου του πανίσχυρου συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ με τον αμερικανοσπουδαγμένο άνθρωπο που ο Ερντογάν εμπιστεύεται πιο πολύ;

Ισως η Ουάσιγκτον να είχε παρατηρήσει την κλιμακούμενη επιθετική ρητορική του Ερντογάν κατά των ΗΠΑ, είτε με αφορμή της επέκτασης της λειτουργίας του λιμένος της Αλεξανδρούπολης είτε με τον δήθεν εξοπλισμό των νησιών με αμερικανικής κατασκευής άρματα μεταφοράς προσωπικού. Είτε βεβαίως με τους πιο αυστηρούς (αυτή τη φορά) όρους που έθεσε ο γερουσιαστής Μενέντεζ για την προμήθεια μαχητικών F-16 στην Τουρκία. Είχε πάθει μια υστερία ο τούρκος πρόεδρος έναντι των ΗΠΑ και δεν περνούσε ημέρα που να μην επιτεθεί εμμέσως πλην σαφώς εναντίον της Ουάσιγκτον, η οποία εξοπλίζει την Ελλάδα, ή που δημιουργεί εννέα βάσεις κοντά στα ελληνοτουρκικά σύνορα, ή ακόμα που το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοινώνει ότι είναι σεβαστή η ελληνική κυριαρχία στα ελληνικά νησιά.

Ηταν όμως αυτός ο μοναδικός λόγος, δηλαδή να εξευμενίσει ο Λευκός Οίκος τον Ερντογάν για την αντιαμερικανική υστερία του, της αιφνιδιαστικής επίσκεψης Σάλιβαν; Οχι βεβαίως. Η Ουάσιγκτον ενδεχομένως να έχει αποφασίσει να επιστρέψει στο δόγμα «η Δύση δεν πρέπει να χάσει την Τουρκία» – αν υποτεθεί ότι απέστη ποτέ απ’ αυτό. Ο αμερικανός και ο τούρκος σύμβουλος συναντήθηκαν αυτή τη φορά για να ανοίξουν όλα τα θέματα που αφορούν όχι μόνο τις διμερείς τους σχέσεις, αλλά και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο και τον ρόλο της Τουρκίας στο Ουκρανικό, καθώς και τις σχέσεις που αναπτύσσει όλο και πιο στενά με τον πρόεδρο Πούτιν. Οι δύο σύμβουλοι συζήτησαν τη συνεχιζόμενη υποστήριξή τους προς την Ουκρανία ενόψει της επιθετικότητας της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της καταδίκης της απόπειρας για την παράνομη προσάρτηση της ουκρανικής επικράτειας από τη Ρωσία. Και εδώ ακριβώς είναι ένα σημείο που χρήζει προσοχής. Στην πραγματικότητα ο Πούτιν προσαρτώντας εδάφη της Ουκρανίας στη Ρωσία έκανε ακριβώς το ίδιο όπως έκανε η Τουρκία πριν από 48 χρόνια με την παράνομη κατοχή της Βόρειας Κύπρου.

Απειλεί πάλι με βέτο

Αυτό όμως που προκαλεί περισσότερη ανησυχία στην Ουάσιγκτον (και ίσως αυτός να είναι ο κύριος λόγος επίσκεψης Σάλιβαν στην Τουρκία) είναι ότι η Αγκυρα δεν έχει ακόμα επικυρώσει την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Και απειλεί πάλι με βέτο. Οι 28 από τις 30 χώρες του ΝΑΤΟ έχουν επικυρώσει, πλην Τουρκίας και Ουγγαρίας (αν και η Ουγγαρία υποσχέθηκε πως θα το κάνει).

Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, έπειτα από όλα αυτά για να «καλοπιάσει» την Τουρκία, ελπίζοντας να επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, είπε καλά λόγια. Ετσι εξέφρασε την εκτίμησή του «για τις προσπάθειες της Τουρκίας να βελτιώσει την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια, βοηθώντας στη διευκόλυνση της εξαγωγής ουκρανικών σιτηρών και στο διπλωματικό της έργο». Στην Αθήνα ουδείς αμφιβάλλει ότι ο Σάλιβαν ενημερώθηκε από τον Καλίν και για τη χθεσινή υπουργική αποστολή, υπό τον Τσαβούσογλου, στη Λιβύη, και πολύ περισσότερο για τους στόχους της…