Τελικά, η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο;

Ο πρίγκιπας Μίσκιν, ο κεντρικός ήρωας στον «Ηλίθιο» του Ντοστογιέφσκι και ένας από τους πιο δημοφιλείς και αγαπητούς ήρωες της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ισορροπεί ανάμεσα σε αυτήν τη λεπτή γραμμή που χωρίζει την καλοσύνη από την ηλιθιότητα και η οποία «μεταφράζεται» από κάποιους ως ένα είδος «αφελούς και ευλαβούς σοφίας» – ας μου συγχωρεθεί ο νεολογισμός. Αυτός λοιπόν είναι που λέει: «Η ομορφιά μού δίνει μιαν αίσθηση πληρότητας, μέτρου, ειρήνευσης και παλλόμενης θρησκευτικής ταύτισης με την πανουσία της ζωής. Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο». Και μπορεί μεν η συγκεκριμένη φράση να αναφέρεται περισσότερο στην ψυχική και πνευματική ομορφιά αλλά ποιος είναι αυτός που, από αρχαιοτάτων χρόνων δεν έμεινε εκστατικός όταν αντίκρισε το κάλλος; Πένης ή πλούσιος, νέος ή ηλικιωμένος, σοφός ή αδαής. Από την άλλη, ακόμη και αναφερόμενος στην ψυχική ομορφιά, ο ίδιος ο Ντοστογιέφσκι βάζει στην κουβέντα την έννοια του μέτρου και της πληρότητας. Που σημαίνει ότι η ομορφιά έχει κανόνες όχι «ελεύθερη μετάφραση». Διότι μπορεί μεν να συνυπάρχει αλλά δεν είναι το ίδιο πράγμα με τη γοητεία. Αυτή την ιδιότητα, που όπως την έχει περιγράψει ο Αλμπέρ Καμί, είναι ένας τρόπος να παίρνεις πάντα την απάντηση «ναι» ακόμη και πριν προλάβεις να διατυπώσεις την ερώτηση.