Από το τραύμα στο «έπος της Ανατολής»

Ποιος είναι ο συγγραφέας του πρώτου κατεξοχήν προσφυγικού μυθιστορήματος, μετά τα γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής; Είναι ο πεζός λόγος εκείνος που πρώτος επιχείρησε να καταγράψει τις νωπές ακόμη οδυνηρές αναμνήσεις ή μήπως ο ποιητικός έκοψε το νήμα; Πώς ήταν στην πραγματικότητα η τενεκεδένια ταυτότητα με χαραγμένο στην επιφάνειά της το νούμερο 31328, εκείνο που αποτέλεσε και τον τίτλο του εμβληματικού βιβλίου του Ηλία Βενέζη; Και γιατί μετά τη νίκη στο αλβανικό μέτωπο η Μικρασιατική Καταστροφή πλέον δεν αντιμετωπίζεται ως ήττα στις σελίδες της «Γαλήνης» του Βενέζη, αλλά ως «το έπος της Ανατολής»;