ΗΠΑ – Ελλάδα – Τουρκία: Ο δύσκολος τοκετός του 2023

Η περίοδος των εννέα μηνών μέχρι τις τουρκικές εκλογές του 2023 θα είναι μια περίοδος ενός δύσκολου τοκετού για τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις με άμεσο αντίκτυπο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όπως ήδη διαφαίνεται από την επιθετική ρητορική της τουρκικής ηγεσίας έναντι της ελληνικής κυβέρνησης, την οποία θεωρεί εκπρόσωπο των αμερικανικών στρατηγικών συμφερόντων στην περιοχή. Και ορθώς: η αμερικανική διοίκηση, τόσο η προηγούμενη όσο και η σημερινή, έκαναν μια επιλογή αναλύοντας τις θέσεις της Τουρκίας τα τελευταία τουλάχιστον πέντε χρόνια που αναπτύσσεται η προνομιακή της σχέση με τη Μόσχα. Η Αγκυρα δεν παρέχει τις εγγυήσεις ενός συνεπούς συμμάχου. Επομένως, λόγω του ειδικού βάρους της περιοχής μας για τα συμφέροντα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, η Ελλάδα θα έπρεπε να αναδειχθεί σε προνομιακό εταίρο. Η επιλογή αυτή υπαγορεύθηκε επίσης από την αλλαγή των γεωπολιτικών δεδομένων. Η Ρωσία είναι πλέον μια εχθρική χώρα για τη Δύση, η Μαύρη Θάλασσα έχει στρατηγική σημασία για τη διεθνή ναυσιπλοΐα και η Κίνα αναδεικνύεται σε βασικό αντίπαλο των ΗΠΑ με όχημα τη δημιουργία των δικτύων που διασχίζουν την Κεντρική Ασία και τον Καύκασο για να φτάσουν στη Μεσόγειο. Η προσέγγιση με τις ΗΠΑ έγινε με συναίνεση των ελληνικών κυβερνήσεων. Τόσο η προηγούμενη όσο και η σημερινή με αίσθημα εθνικής ευθύνης απάντησαν θετικά σε αυτή την πρόκληση αναπτύσσοντας τον στρατηγικό διάλογο και την αμυντική συνεργασία. Θα οδηγήσει αυτή η αναβαθμισμένη σχέση σε σύγκρουση με την Τουρκία; Στο ερώτημα αυτό δεν υπάρχει ασφαλής απάντηση, αλλά υπάρχει η βεβαιότητα ότι οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν τη σύγκρουση. Αντιθέτως, όπως είχαμε τη δυνατότητα να διαπιστώσουμε σε σειρά επαφών την προηγούμενη εβδομάδα στην Ουάσιγκτον, οι ΗΠΑ θα επιθυμούσαν εκτόνωση της κατάστασης ώστε να μην προστεθεί μία ακόμη εστία αστάθειας στη νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ και την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Το μήνυμα αυτό είναι σαφές και προς τις δύο πλευρές και είναι πιθανό τους επόμενους μήνες να λάβει και τη μορφή μιας έμπρακτης χειρονομίας προς την Αγκυρα.