Νέες απανωτές αυξήσεις στα επιτόκια δανεισμού αναμένονται άμεσα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με την επόμενη μάλιστα να ετοιμάζεται για την Πέμπτη που συνεδριάζουν ξανά τα μέλη της. Ανάλογες κινήσεις για αυξήσεις επιτοκίων αναμένεται να συνεχίσει να πραγματοποιεί και η Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα, που συνεδριάζει για τον λόγο αυτόν στις αρχές του επόμενου μήνα.

Πλέον το βασικό επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ αναμένεται να φτάσει το 2,5% μέχρι τον ερχόμενο Μάρτιο από 0,75% σήμερα, σύμφωνα με έρευνα που διενήργησε το Bloomberg μεταξύ παραγόντων της αγοράς. Πρόκειται για πολύ υψηλότερη πρόβλεψη από την προηγούμενη (1,5%) που δείχνει ότι πιθανότατα η ΕΚΤ θα πραγματοποιήσει νέα μεγάλη αύξηση κατά 75 μονάδες βάσης την Πέμπτη και νέα αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης τον Δεκέμβριο, που είναι και η επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση.

Στην περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις αυτές για την ΕΚΤ, όπως και αναμένεται να γίνει, θα πρόκειται για το μεγαλύτερο σερί αυξήσεων επιτοκίων από το καλοκαίρι του 2008. Η ΕΚΤ έχει το δύσκολο έργο τώρα να προσπαθήσει να ισορροπήσει την ανάγκη για μείωση του πολύ υψηλού πληθωρισμού που στην ευρωζώνη τρέχει με περίπου 10%, ποσοστό πενταπλάσιο από τον στόχο του 2%. Αντίστοιχο δίλημμα έχει και η Fed, με τις δύο κεντρικές τράπεζες πάντως να προχωρούν προς το παρόν με πλήρη ταχύτητα προς πιο περιοριστική νομισματική πολιτική.

Η προσπάθεια της ΕΚΤ να αυξήσει τα επιτόκια για να εμποδίσει τις τιμές καταναλωτή να ξεφύγουν από τον έλεγχο φαίνεται ότι αποτελεί την κύρια προτεραιότητα της προέδρου Κριστίν Λαγκάρντ και των υπόλοιπων μελών της κεντρικής τράπεζας, ακόμη και τώρα που ο κίνδυνος ύφεσης πλησιάζει περισσότερο από ποτέ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι αγορές αναμένουν αύξηση επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης την Πέμπτη, παρά το γεγονός ότι πολλοί οικονομολόγοι υπολογίζουν τώρα ότι έχει ήδη ξεκινήσει ύφεση στην ευρωζώνη.

Στην ΕΚΤ επίσης εκτός από τα επιτόκια γίνεται και συζήτηση για το πότε θα αρχίσει η μείωση του ισολογισμού της τράπεζας από κρατικά ομόλογα, ύψους 5 τρισ. ευρώ, που αγοράστηκαν από την κεντρική τράπεζα κατά τη διάρκεια πρόσφατων κρίσεων.

Η λεγόμενη αυτή ποσοτική σύσφιγξη αναμένεται να ξεκινήσει μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2023 αν και η πλειοψηφία συμμετεχόντων στην έρευνα του Bloomberg δεν βλέπει την ΕΚΤ να είναι σε θέση να πουλήσει πάνω από το 30% των συγκεκριμένων συμμετοχών της, κάνοντας λόγο για κίνδυνο αυξήσεων στις αποδόσεις ομολόγων ορισμένων κυβερνήσεων της ευρωζώνης. Κάποιο σχετικό σήμα ενδέχεται να δοθεί από τον Δεκέμβριο.

Ετοιμη και στις ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή από την πλευρά τους οι αξιωματούχοι της Federal Reserve ετοιμάζονται να προχωρήσουν μια ακόμη μεγάλη αύξηση των επιτοκίων της τάξεως των 75 μονάδων βάσης στις αρχές Νοεμβρίου. Η Fed ήταν η πρώτη που άνοιξε τον κύκλο των πιο μεγάλων συνεχόμενων αυξήσεων των τελευταίων σαράντα ετών και τώρα οι αγορές περιμένουν κάποιο σημάδι για το πότε θα τον κλείσουν κιόλας.

Ο επικεφαλής της Fed Τζερόμ Πάουελ και τα υπόλοιπα μέλη της κεντρικής τράπεζας αύξησαν τα επιτόκια σημαντικά για να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό που αποδείχθηκε πιο επίμονος από το αναμενόμενο. Αλλά με τα επιτόκια αυτά να διαμορφώνονται ήδη στο εύρος 3% με 3,25%, που θα μπορούσαν να επιβαρύνουν πολύ την οικονομική ανάπτυξη, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αρχίζουν να θέτουν τις βάσεις για στροφή σε πιο μικρές μεταβολές, αφήνοντας πάντα ανοιχτή την πόρτα για να προχωρήσουν περαιτέρω εάν ο πληθωρισμός δεν υποχωρήσει.