Εκ πρώτης όψεως, η σύγκριση μοιάζει παράδοξη, αυθαίρετη, άτοπη. Τι σχέση έχει ένα πανεπιστήμιο με ένα αστυνομικό τμήμα; Πώς μπορεί να χρησιμοποιούνται αυτά τα παραδείγματα για να δείξουν το επίπεδο ενός ολόκληρου κράτους και να δικαιολογήσουν συναισθήματα όπως ελπίδα και ντροπή;

Το πιο εύκολο, και ταυτόχρονα το πιο αποκαρδιωτικό, θα ήταν να συμφιλιωθούμε με την εικόνα της παλιάς Ελλάδας. Να αποδεχθούμε, για να μείνουμε στα παραπάνω παραδείγματα, ότι το τυπικό ελληνικό πανεπιστήμιο είναι ένας βρώμικος χώρος γεμάτος συνθήματα όπου ο συνδικαλισμός έχει πάρει τη θέση της διδασκαλίας και ότι το τυπικό αστυνομικό τμήμα είναι ένας σκοτεινός χώρος χωρίς έλεγχο όπου κυριαρχούν η αυθαιρεσία, η βία και η ικανοποίηση των διεστραμμένων ενστίκτων της εξουσίας. Ομως η παιδεία και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ένας από τους δείκτες ανάπτυξης μιας κοινωνίας. Είναι ο καθρέφτης που δείχνει την υγεία μιας δημοκρατίας.

Επιτρέπει έτσι, πράγματι, αισιοδοξία και ελπίδα η εικόνα τεσσάρων πανεπιστημίων της περιφέρειας όπου οι καθηγητές κάνουν οι ίδιοι μάθημα, τα εργαστήρια είναι άρτια εξοπλισμένα, οι φοιτητικές εστίες είναι οργανωμένες, οι «αιώνιοι φοιτητές» ανήκουν στο παρελθόν. Και δικαιολογεί πράγματι την απαισιοδοξία και την ντροπή η εικόνα ενός από τα κεντρικότερα αστυνομικά τμήματα του κέντρου όπου μετανάστες ξυλοκοπούνται και εξευτελίζονται, γυναίκες πέφτουν θύματα βιασμών, σημειώνονται κρούσματα ξεπλύματος χρήματος, μαστροπείας και σωματεμπορίας. Τα πρώτα τιμούν την Ελλάδα, παραπέμπουν στο μέλλον και πρέπει να ενθαρρυνθούν, να επιβραβευθούν, να αποτελέσουν παραδείγματα προς μίμηση. Τα δεύτερα προσβάλλουν την Ελλάδα, παραπέμπουν στον Μεσαίωνα και πρέπει να απομονωθούν, να παταχθούν, να αποτελέσουν παραδείγματα προς αποφυγή.

Στην πραγματικότητα, η αντιμετώπιση της αστυνομικής αυθαιρεσίας μπορεί να γίνει με τις ίδιες ακριβώς μεθόδους που διασφαλίζουν τη λειτουργία ενός καλού πανεπιστημίου: εκπαίδευση (το μήνυμα να έρθει «από πάνω»), αξιολόγηση (απάλειψη των καθυστερήσεων στη διενέργεια των ΕΔΕ), έλεγχο (κάμερες στη στολή των αστυνομικών, εμφάνιση ατομικών και ομαδικών διακριτικών, μεγαλύτερη εμπλοκή του Συνηγόρου του Πολίτη). Δεν είναι δύσκολο, δεν είναι πολύπλοκο, απαιτεί πολιτική βούληση.