«Σαν να ζυγίζεις ψύλλο σε ζυγαριά για ελέφαντες»

Ο Βρετανός Ερικ Αρθουρ Μπλερ (1903-1950), γνωστός με το ψευδώνυμο Τζορτζ Οργουελ, ξεκίνησε το 1922 να υπηρετεί στην Ινδική Αυτοκρατορική Αστυνομία, από την οποία και παραιτήθηκε το 1927. Εγινε γνωστός ως συγγραφέας των μυθιστορημάτων «Η φάρμα των ζώων», το «1984», ίσως και από το «Πεθαίνοντας στην Καταλωνία». Ηταν όμως πρωτίστως δραστήριος παρατηρητής των καιρών του για τους οποίους έγραφε δοκίμια και αρθρογραφούσε. Στην Ελλάδα, όπως φαίνεται και στον παρατιθέμενο κατάλογο μεταφρασμένων δοκιμίων του, έχουν εκδοθεί τα πιο σημαντικά. Τα αντιπροσωπευτικά κείμενα του παρόντος βιβλίου, το οποίο μετέφρασε με υποδειγματικό τρόπο ο Οδυσσέας Πάππος, επέλεξε ο συγγραφέας Σταύρος Ζουμπουλάκης. Η ανθολόγηση έγινε από το τετράτομο «Collected Essays» που περιλαμβάνει το βασικό δοκιμιακό του έργο. Ο τίτλος είναι ελεύθερη μετάφραση του αγγλικού «As Ι Please», της στήλης την οποία κρατούσε από το 1943 ως το 1947 ο Οργουελ στο περιοδικό «Tribune», που υποστήριζε την αριστερή πτέρυγα του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας. Ο Οργουελ ήταν σοσιαλδημοκράτης, παρ’ όλο που πολλοί τον θεωρούσαν τροτσκιστή. Ανοικτό και ανεξάρτητο πνεύμα όμως όπως ήταν, ποτέ δεν βολευόταν με κομματικές ταυτίσεις, αν και πάντα είχε ενεργό συμμετοχή στα πολιτικά δρώμενα. Ως γνωστόν μάλιστα συμμετείχε το 1936 στον Ισπανικό Εμφύλιο και αρχικά μάλλον κατά τύχη παρά από επιλογή πολέμησε στο πλευρό του τροτσκιστικού κόμματος POUM. Ηταν ένας στρατευμένος διανοούμενος που ποτέ δεν κατατάχθηκε σε συγκεκριμένο στρατό. Γράφει ο ίδιος: «Ενας συγγραφέας μπορεί να ψηφίζει τους Εργατικούς το ίδιο εύκολα με οποιονδήποτε άλλον, αλλά είναι πολύ δύσκολο να πάρει μέρος στο σοσιαλιστικό κίνημα ως συγγραφέας» (σ. 291). Αν και αλλού αντιφάσκει λίγο όταν υποστηρίζει πως η περίοδος (1931-1949) που γράφει αυτά τα κείμενα, είναι περίοδος στράτευσης και όχι κριτικής. Ποτέ του όμως δεν έπαψε να είναι θιασώτης της προόδου, ακόμη και στις εποχές επικράτησης του σταλινισμού και του ναζισμού. Πιστεύει πως οι υποστηρικτές της λεγόμενης «κυκλικής ιστορίας» μισούν την ανθρώπινη ισότητα. Μα τόσο επίκαιρος;