Λίγο μετά την εξομολογητική συνέντευξη του πρίγκιπα Καρόλου το 1994 η πάντα κομψή πριγκίπισσα Νταϊάνα αντέδρασε… σημειολογικά: παρευρέθηκε σε ένα πάρτι του Vanity Fair με ένα έξωμο μαύρο φόρεμα, συνδυασμένο με μαύρο καλσόν και ένα περιδέραιο από πολλές σειρές μαργαριτάρια δεμένο με μπλε ζαφείρι. Το εφαρμοστό ρούχο έδειχνε τόσο εντυπωσιακά σέξι που το ντύσιμό της έμεινε στην ιστορία ως το «φόρεμα της εκδίκησής της».

Το 1994 το φόρεμα για το πάρτι του «Vanity Fair» δεν ήταν ακριβώς αυτό που θα άρμοζε σε μία δημόσια εμφάνιση μέλους της βασιλικής οικογένειας της Μεγάλης Βρετανίας. Παρ’ όλα αυτά η έμφυτη κομψότητα της Νταϊάνας ήταν αξεπέραστη έστω και αν δεν έλαβε υπόψη της το βασιλικό πρωτόκολλο. Εκείνη άλλωστε η μέρα δεν ήταν μία συνηθισμένη μέρα στη ζωή της. Λίγες ώρες νωρίτερα από εκείνη τη βραδιά του Ιουνίου, είχε ακούσει επίσημα – μαζί με τα 13 εκατομμύρια θεατών του Ηνωμένου Βασιλείου – ότι ο γάμος της με τον Κάρολο είχε και τρίτο μέλος.

Αιτία ήταν το ντοκιμαντέρ του ΙΤΝ. Το οποίο γυρίστηκε σε μια προσπάθεια να ξαναβάλει τον πρίγκιπα Κάρολο σε ένα πιο συμπαθητικό φως μετά την απόστασή του από την «πριγκίπισσα του λαού» Νταϊάνα το 1991. Ωστόσο, οι προθέσεις της εκπομπής γύρισαν μπούμερανγκ. Ο δημοσιογράφος που έκανε τη συνέντευξη ρώτησε τον Κάρολο αν ήταν «πιστός και έντιμος» στην Νταϊάνα κατά τη διάρκεια του γάμου τους. «Ναι», απάντησε ο τωρινός μονάρχης. «Μέχρι που κατέρρευσε ανεπανόρθωτα, αν και οι δύο μας είχαμε προσπαθήσει». Η διακριτική ομολογία του ήταν το μόνο που χρειάστηκε για να βρεθεί ο Κάρολος και πάλι σε δεινή θέση στο συλλογικό ασυνείδητο της χώρας του.

Η σχεδιάστρια του φορέματος με το οποίο η πριγκίπισσα Νταϊάνα πήρε την εκδίκησή της είναι η Κριστίνα Σταμπολιάν. Η ίδια αποκάλυψε ότι το φόρεμα είχε στην πραγματικότητα φτιαχτεί για την Νταϊάνα τρία χρόνια πριν από το πάρτι του «Vanity Fair». Εκείνη την εποχή, η πριγκίπισσα ήταν πολύ ανήσυχη στο να φορέσει επειδή το θεωρούσε «πολύ τολμηρό». Στην πραγματικότητα, η Νταϊάνα αρχικά είχε επιλέξει να φορέσει ένα διαφορετικό φόρεμα σε εκείνη την εκδήλωση. Ομως έκανε μια αλλαγή της τελευταίας στιγμής και επέλεξε το φόρεμα της εκδίκησης. Η Αννα Χάρβεϊ, η πρώην στυλίστριά της στο ντοκιμαντέρ «Princess Diana’s Dresses: The Auction» που γύρισε το 2013 το Channel 4 δήλωσε ότι η Νταϊανα εκείνο το βράδυ ήθελε να δείχνει «σαν ένα εκατομμύριο δολάρια». Το επόμενο πρωί, οι φωτογραφίες του εκρηκτικού ντυσίματός της έκαναν θραύση στα πρωτοσέλιδα των βρετανικών ταμπλόιντ: «Η εκδίκηση είναι σικ», έγραψε η «Sun». «Η Di χθες το βράδυ έδειξε στον Κάρολο τι χάνει».

ΚΑΙ ΣΤΟ «ΤΗΕ CROWN». Αν το φόρεμα ήταν η μικρή πράξη εκδίκησης της Νταϊάνας, σίγουρα το πέτυχε. Ηταν μια από τις πιο εμβληματικές εμφανίσεις όλων των εποχών, όπως δείχνει τώρα και το τρέιλερ της πέμπτης σεζόν «The Crown», της σειράς που προβάλλεται από το Netflix. Με αυτήν την ενδυματολογική επιλογή η Νταϊάνα άνοιξε στην ιστορία της γυναικείας μόδας μία νέα κατηγορία. Το φόρεμα της εκδίκησης δημιούργησε μια κληρονομιά που μέχρι σήμερα φέρνει τηλεοπτικά και άλλα μιντιακά έσοδα. Προξενεί επίσης συζητήσεις για τη σημειολογία της εμφάνισης, το ενδυματολογικό τυπικό, τη διατήρηση ή κατάργηση των πρωτόκολλων, τους συμβολισμούς εξουσίας που σηματοδοτεί το ηγεμονικό σώμα. Γίνεται έως και εμβληματικό κομμάτι σε εκθέσεις μόδας. Το εκδικητικό μαύρο φόρεμα ήταν μια στιγμή ενδυματολογικής αυτονομίας: μια εξέγερση ενάντια στους βασιλικούς ενδυματολογικούς κώδικες και τις επιβαλλόμενες έννοιες της αγνότητας και της συμμόρφωσης. Αντί να υποκύψει στη δημόσια ντροπή ή περιφρόνηση, η Νταϊάνα, μετά τη δημόσια παραδοχή του Κάρολου για το τέλος της σχέσης του γάμου τους έδειξε στον κόσμο ότι δεν θα αποχωρούσε ήσυχα από το προσκήνιο. Η εμφάνισή της στις 29 Ιουνίου 1994 και η απόφασή της στο εξής να ντύνεται όπως ένιωθε άνοιξε τον δρόμο σε αναρίθμητες διασημότητες να διεκδικήσουν την αυθύπαρκτη οντότητά τους δηλώνοντας τη λήξη μίας σχέσης με ένα εντυπωσιακό σέξυ ντύσιμο. Από την Κέιτ Μος και την Τζένιφερ Λόπεζ, τη Γκουίνεθ Πάλτροου και τη Ριάνα, την Τζίντζι και την Μπέλα Χαντίτ τα εκδικητικά φορέματα άλλαξαν αποχρώσεις, μήκη, υφή όμως μέχρι και σήμερα παραμένουν έντονα στις αποκαλύψεις τους.

Στο μεταξύ, εκείνο το διάστημα που η Νταϊάνα μεταμορφωνόταν σε Lady Di, μία άλλη σειρά ειδικών κομματιών έφτασαν στην γκαρνταρόμπα της. Πρώτο ήταν το Versace μάξι φόρεμα – κομπινεζόν από μεταξωτό σατέν που επίσης σφράγισε την κομψή εξέγερση της Νταϊάνα.

Ο ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΒΕΡΣΑΤΣΕ. Το πολυτελές φόρεμα – κομπινεζόν ανέτρεπε τότε την ισορροπία με την οποία το μίνιμαλ ταγιέρ έλυνε την εξίσωση της εμφάνισης των γυναικών με καριέρα σε γραφεία αποφάσεων. Το κομπινεζόν χρωστούσε τον θρίαμβό του στα μέσα των 90ς στην ιταλική εξωστρέφεια. Στους σχεδιαστές που έδειξαν την αγάπη τους στο γυναικείο σώμα. Ο Βερσάτσε με το υπερόπλο της πεντάδας των τοπ μόντελ που το φορούσαν στην πασαρέλα του άνοιξε τον δρόμο για το σέξι γκλάμορ. Η Ναόμι Κάμπελ, η Λίντα Εβαγκελίστα, η Κρίστι Τέρλινγκτον, η Κλόντια Σίφερ, η Κάρεν Μόλντερ είχαν ήδη ανεβάσει τις προδιαγραφές ενός πολυτελούς εσώρουχου, σε βραδινό φόρεμα, προορισμένο για απολαύσεις. Καθώς ήταν το μεσοφόρι της ενδόμυχης και της εξωτερικής γυναικείας εμφάνισης, το κομπινεζόν ενίσχυε και την αδημονία μεταξύ ελπίδας και απόγνωσης, ευπρέπειας και απρέπειας. Από την Γκρέις Κέλι έως την Μέριλιν Μονρόε το κομπινεζόν ταυτόχρονα προστάτευε και αποκάλυπτε. Η θέα του ήταν μια αναλαμπή του απαγορευμένου. Μια γεύση δυνατού ποτού. Ωστόσο το μυστικό του θριάμβου του είναι πιο βαθύ από τη διπλή ιδιότητά του να κρύβει και να αποκαλύπτει. Ενα κομπινεζόν μπορεί να αφηγηθεί τη ζωή μίας γυναίκας. Μπορεί να μιλήσει για τις στιγμές που εκείνη ντύνεται ή γδύνεται, για το «πριν» και το «μετά» της κοινωνικής της ζωής.

Η Νταϊάνα συντονίστηκε στον ρυθμό της εποχής της. Τα χρόνια που ακολούθησαν η πριγκίπισσα φόρεσε πολλά γοητευτικά φορέματα υψηλής ραπτικής του Gianni Versace. Ο ιταλός μετρ με το αυθάδες υπερφορτωμένο γκλάμορ ύφος του αφαιρούσε τις ρίζες του μπουρζουά γούστου από τη μόδα, την ίδια εποχή που η Νταϊάνα χάραξε τον δικό της τρόπο ζωής με επίκεντρο τη φιλανθρωπία, μακριά από τον πρίγκιπα Κάρολο και τα φώτα της δημοσιότητας του παλατιού του Κένσινγκτον. Τα φώτα της δημοσιότητας στα μέσα των 90s έπεσαν πάνω τους και συχνά έσμιξαν οι προβολείς που φώτιζαν και τους δύο. Εκείνη άρχισε να αναμειγνύεται στον κόσμο του Τζιάνι, να συναναστρέφεται τον κύκλο του, τον Ελτον Τζον, τον Τζορτζ Μάικλ και να ντύνεται για τον εαυτό της. Οχι όμως πια για τον βασιλικό περίγυρο μέσα στον οποίο ασφυκτιούσε στα 20 της χρόνια.