«Ολα τα κράτη χρησιμοποιούν το πρόσχημα της εθνικής ασφάλειας για να επικαλεστούν το απόρρητο και να μη δώσουν περαιτέρω εξηγήσεις προς τους ενδιαφερόμενους», δήλωσε στην εισήγησή της η ολλανδή ευρωβουλευτής Σόφι ιν’τ Βελντ (Renew Europe) κατά τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η PEGA για να μοιραστεί τα πρώτα αποτελέσματα της έρευνας των υποκλοπών σε ευρωπαϊκό επίπεδο – όπως αναφέρθηκε το επόμενο διάστημα τα μέλη της επιτροπής θα υποβάλουν τροπολογίες, με χρονικό ορίζοντα ψήφισης των τελικών πορισμάτων τον Μάρτιο του 2023. Η εισηγήτρια της Εξεταστικής Επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που είχε μιλήσει σε σκληρό τόνο για την ελληνική κυβέρνηση και τη συνέντευξη Τύπου της PEGA στην Αθήνα, τόνισε πως στην περίπτωση της Ελλάδας «είναι στην ευχέρεια του Πρωθυπουργού να άρει το απόρρητο». Ο Μητσοτάκης, είπε, «δεν αρνείται την ύπαρξη και την ακρίβεια της λίστας των 33 – και ίσως και άλλων που θα ακολουθήσουν. Απλώς λέει ότι η κυβέρνηση δεν έχει σχέση με αυτές και πρόκειται για “εξωτερικό” δράστη». Χαρακτήρισε, εξάλλου, ως «ξεκάθαρα πολιτική» την πρόσφατη λίστα για πρόσωπα που παρακολουθούνταν: «Κάποια από αυτά τα άτομα παρακολουθούνται και επισήμως, το έχει παραδεχθεί η κυβέρνηση. Είναι απλώς σύμπτωση; Διά της απαγωγής εις άτοπον, η υπόθεση περί “ιδιώτη” ή “εξωτερικού δράστη” δεν μου φαίνεται να στέκει, για να είμαι ειλικρινής», σχολίασε η Σόφι ιν’τ Βελντ.
Αντιδράσεις
Η συνέντευξη Τύπου είχε αντιδράσεις – με πρώτη αυτή του πρόεδρο της PEGA, Γερούν Λέναρς (ΕΛΚ), ο οποίος υπενθύμισε ότι το προσχέδιο «δεν είναι τελική εκδοχή και δεν μπορεί – σε αυτό το σημείο – να θεωρηθεί ως τα συμπεράσματα ή η θέση της Επιτροπής της PEGA συνολικά». Οπως επεσήμανε ο Λέναρς, όλα τα μέλη της PEGA «θα έχουν την ευκαιρία να υποβάλουν τροπολογίες στο σχέδιο έκθεσης. Μόνο η τελική έκθεση και οι συστάσεις, όπως θα έχουν εγκριθεί στο τέλος της περιόδου δραστηριότητάς μας, αντιπροσωπεύουν τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο σύνολό της», επισημαίνει. Ισχυρές ήταν οι αντιδράσεις και από το ΕΛΚ, με τον συντονιστή της ευρωομάδας στην PEGA, Χουάν Ιγνάσιο Ζόιντο, να εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για τον τρόπο που η Σόφι ιν’τ Βελντ χειρίστηκε την υπόθεση – «το έργο της επιτροπής είναι μια συλλογική προσπάθεια και δεν θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως πλατφόρμα για την προσωπικές πολιτικές εκστρατείες (μεμονωμένων προσώπων)», ανέφερε χαρακτηριστικά. Από την πλευρά της ευρωομάδας της ΝΔ, η Αννα-Μισέλ Ασημακοπούλου περιέγραψε τη συνέντευξη Τύπου ως «μίνι κοινοβουλευτικό πραξικόπημα», σχολιάζοντας ότι οι γαλάζιοι ευρωβουλευτές «δεν μπορούν να ανεχθούν αβάσιμες, συκοφαντικές και προσβλητικές κατηγορίες». Από την πλευρά της, η αξιωματική αντιπολίτευση έκανε λόγο για «πανωλεθρία Μητσοτάκη», που «προσπαθεί να κρατήσει στο σκοτάδι τις ευθύνες του».
Συμπεράσματα
Στο προσχέδιο συμπερασμάτων της PEGA, μεταξύ άλλων, αναφέρεται:
1 Για την κυβερνητική στάση
Η κυβέρνηση αρνείται κατηγορηματικά ότι έχει αγοράσει ή/και χρησιμοποιήσει το Predator. Παρ’ όλα αυτά δεν φαίνεται να διεξάγεται ενδελεχής έρευνα για την προέλευση των υποκλοπών… Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας δεν ερεύνησε τους τραπεζικούς λογαριασμούς της Intellexa και της Krikel, ούτε τις συνδεδεμένες offshore εταιρείες. Επιπλέον επισκέφθηκε τα γραφεία τους έπειτα από 2 μήνες και δεν συναντήθηκε με νομικούς εκπροσώπους τους… Στη Βουλή, στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, ο νυν διοικητής της ΕΥΠ Θεμιστοκλής Δεμίρης, ο τέως διοικητής Κοντολέων, η εισαγγελέας Βασιλική Βλάχου και ο Δημητριάδης επικαλέστηκαν το απόρρητο και απέφυγαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις. Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι η ΕΥΠ αρνείται να λογοδοτήσει και η Βουλή δεν μπορεί να εκτελέσει την εντολή της κοινοβουλευτικής εποπτείας… Επιπλέον, στην Εξεταστική Επιτροπή η ΝΔ απέρριψε αρκετούς από τους μάρτυρες που πρότειναν τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Αρνήθηκε να καλέσει τον Μπίτζιο και τον Λαβράνο, αλλά κάλεσε τον Σταμάτη Τρίμπαλη, νυν μάνατζερ της Krikel, και τη Σάρα Χάμου. Ο Τρίμπαλης κατέθεσε καταφανώς ψευδή στοιχεία, ενώ στη Χάμου επετράπη να υποβάλει απαντήσεις γραπτώς. Τα πρακτικά και οι καταθέσεις έχουν διαβαθμιστεί, αν και ο αποχαρακτηρισμός τους εμπίπτει πλήρως στις αρμοδιότητες του Κοινοβουλίου.
Οι αποκαλύψεις διαμορφώνουν την εξαιρετικά δυσάρεστη εικόνα ενός πολύπλοκου και αδιαπέραστου πλέγματος σχέσεων, πολιτικών και επιχειρηματικών συμφερόντων, εξυπηρετήσεων, νεποτισμού και πολιτικής επιρροής. Διακρίνεται μια πολιτική εξουσία που λειτουργεί υπέρ συγκεκριμένων συμφερόντων. Το λογισμικό υποκλοπών, σε συνδυασμό, πιθανώς, με νόμιμα μέσα παρακολούθησης, χρησιμοποιήθηκε ως εργαλείο πολιτικής και οικονομικής ισχύος στα χέρια της πολιτικής εξουσίας σε ανώτερο επίπεδο.
2 Για τον Γρηγόρη Δημητριάδη
Ο Δημητριάδης είναι ανιψιός του Πρωθυπουργού και μέχρι τον Αύγουστο του 2022 ήταν γενικός γραμματέας του και υπεύθυνος για τις επαφές με την ΕΥΠ, ενώ είχε κοινωνικές σχέσεις με τον τέως διοικητή της, Παναγιώτη Κοντολέοντα. Επίσης, είναι κουμπάρος με τον Λαβράνο και με τον Μπίτζιο συνδέεται εμμέσως, μέσω επιχειρηματικών συναλλαγών που είχε με τον αδελφό του. Αυτό τον τοποθετεί στην καρδιά ενός πλέγματος επαγγελματικών και προσωπικών δεσμών με βασικά εμπλεκόμενα πρόσωπα.
3 Για τις εταιρείες Intellexa – Krikel
Το Predator πωλείται μέσω της Intellexa, μιας κοινοπραξίας προμηθευτών spyware. Ιδρυτής της είναι ο Ταλ Ντίλιαν, ενώ η δεύτερη πρώην σύζυγός του, η Σάρα Χάμου, είναι κεντρική φιγούρα στο περίπλοκο δίκτυο εταιρειών. Ο Φέλιξ Μπίτζιος και ο Γιάννης Λαβράνος συμμετείχαν στη δημιουργία της Krikel που είναι προτιμώμενος προμηθευτής για τις ελληνικές Αρχές ασφαλείας και αντιπρόσωπος της RCS Lab, ιταλικής εταιρείας που εμπορεύεται λογισμικό παρακολούθησης.
Ο Λαβράνος φέρεται ότι είναι ιδιοκτήτης κατά 50% της Krikel, μέσω μιας εταιρείας που ονομάζεται Mexal. Ωστόσο, δεν είναι δυνατό να διαπιστωθεί με βεβαιότητα ποιος είναι ο τελικός πραγματικός δικαιούχος της Krikel, παρά τις πολλές συμβάσεις της με κρατικές Αρχές. Το 2014, η εταιρεία του Γιάννη Λαυράνου, Ιονική Τεχνική, ήταν μία από τις τρεις που δώρισαν το σύστημα Tetra στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Η δωρεά «διευκολύνθηκε» από εταιρεία με έδρα τη Φλόριντα, επιτρέποντας την παράκαμψη των τυπικών διαγωνισμών. Από το 2018 η Krikel υπέγραψε επτά συμβόλαια με το ελληνικό Δημόσιο, έξι από τα οποία είναι μυστικά.
4 Για τη σύνδεση με ΕΥΠ
Τον Ιούνιο του 2021, η ΕΥΠ αγόρασε ένα σύστημα παρακολουθήσεων από το RCS lab μέσω της Krikel. Υπεύθυνος τότε για τις επαφές κυβέρνησης – ΕΥΠ ήταν ο Δημητριάδης. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, κατά την εγκατάσταση αυτού του συστήματος «χάθηκαν» οι πληροφορίες για την παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη και του Θανάση Κουκάκη (άλλες πηγές ισχυρίζονται ότι ο Κοντολέων διέταξε την καταστροφή των αρχείων τον Ιούλιο του 2022)… Υπάλληλοι της Krikel έχουν εντοπιστεί να εργάζονται στο κρατικό Κέντρο Τεχνολογικής Υποστήριξης, Ανάπτυξης και Καινοτοµίας (ΚΕΤΥΑΚ), εμφανιζόμενοι ως άμισθοι «εθελοντές». Το ΚΕΤΥΑΚ έχει λάβει 40 εκατομμύρια ευρώ από τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης… Ο Μπίτζιος κατείχε το 35% των μετοχών της Intellexa, μέσω της εταιρείας Santinomo που είναι εγγεγραμμένη στην Κύπρο. Στις 4 Αυγούστου 2022 κατέγραψε τη μεταβίβασή τους στη Thalestris, τη μητρική εταιρεία της Intellexa. Αξιοσημείωτη δεν είναι μόνο η ημερομηνία εγγραφής της μεταβίβασης – λίγες μέρες μετά τις αποκαλύψεις του χακαρίσματος Ανδρουλάκη – αλλά το γεγονός ότι υποτίθεται πως πραγματοποιήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2020, πάνω από 19 μήνες νωρίτερα.
5 Για την παρακολούθηση Ανδρουλάκη
Η παρακολούθηση έγινε σε ένα πολιτικό πλαίσιο. Οι δημοσκοπήσεις προέβλεπαν ότι η Νέα Δημοκρατία θα έχανε την αυτοδυναμία. Ο Ανδρουλάκης λέγεται ότι ήταν ανοιχτός στην ιδέα συγκυβέρνησης, αλλά όχι υπό την πρωθυπουργία Μητσοτάκη. Ενας άλλος υποψήφιος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο Ανδρέας Λοβέρδος, είχε υπηρετήσει ως υπουργός σε συγκυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ και θεωρείτο πιο υποστηρικτικός, ενώ γνωριζόταν με τον Δημητριάδη.