Μια ιστορία της καληνύχτας

Εχοντας ως πρώτη ύλη τις αναμνήσεις και τις αφηγήσεις της μητέρας του, η οποία έζησε το Ολοκαύτωμα ως παιδί, ο διάσημος ισραηλινός συγγραφέας Ετγκαρ Κέρετ έγραψε εννέα μικροϊστορίες – αυτές που αποτελούν τον πυρήνα στην έκθεση – εγκατάσταση «Inside Out» του Εβραϊκού Μουσείου Βερολίνου (έως τις 5 Φεβρουαρίου 2023). Η παιδική ηλικία μιας γυναίκας που γεννήθηκε το 1934 στην Πολωνία εναλλάσσεται με τη βία της Ιστορίας και την επέλαση των Ναζί, με αποτέλεσμα οι ιστορίες του Κέρετ να αντιστοιχούν σε ένα διπλό «πέρασμα»: της μνήμης από τη μία γενιά στη νεότερη, αλλά και του τραύματος που πρέπει να υποστεί επεξεργασία. Στην έκθεση παρουσιάζονται επίσης αντικείμενα από τη συλλογή του Μουσείου, όπως τα επέλεξε ο Κέρετ, ένα έργο video art και εικονογραφήσεις σύγχρονων καλλιτεχνών.

«Οταν είσαι ενήλικος, αποτελείς απλώς μία λεπτομέρεια στο απέραντο σύμπαν, έναν κόκκο σκόνης που κάθεται στην άκρη της αχανούς κοιλάδας που ονομάζεται κόσμος. Οταν είσαι παιδί, όμως, η δημιουργία ακολουθεί την αντίστροφη διαδρομή: από μέσα προς τα έξω. Είσαι το κέντρο του κόσμου. Ο,τι είναι για σένα σημαντικό, έχει σημασία. Και ό,τι δεν έχει, απλώς δεν υπάρχει» γράφει ο Ε. Κέρετ στο εισαγωγικό σημείωμα της έκθεσης. «Η μητέρα μου μπήκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως παιδί… Κάθε Εβραίος είναι υποχρεωμένος να μεταφέρει στα παιδιά του όσα συνέβησαν στους προγόνους, ώστε να διατηρηθεί η κληρονομιά του έθνους. Η μητέρα μου δεν δίστασε να μοιραστεί την οικογενειακή μας ιστορία μαζί μου, όπως τη θυμόταν: χωρίς ονόματα, χωρίς ημερομηνίες. Από μέσα προς τα έξω. Συνεχίζοντας αυτή την παράδοση επιχειρώ να μοιραστώ αυτή την ιστορία με τον γιο μου. Και τώρα, μαζί σας».

Με την άδεια του ίδιου του συγγραφέα και του Εβραϊκού Μουσείου Βερολίνου, δημοσιεύουμε μεταφρασμένη μία από τις ιστορίες που «εκτίθενται» για τους επισκέπτες: την «Ιστορία της καληνύχτας».