Τα ταμπού που πέφτουν

Σαν να βάλθηκαν, τον τελευταίο καιρό, τα γεγονότα να μας ανοίξουν τα μάτια. Αρχίζοντας από το πιο σημαντικό ζήτημα, την κλιματική αλλαγή: στις συζητήσεις που ολοκληρώθηκαν αυτή τη βδομάδα στην Αίγυπτο, οι 196 χώρες της Συνόδου των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα έκαναν ένα βήμα προς τα μπροστά, σε σχέση με την οικονομική βοήθεια προς τις «ευάλωτες» χώρες, κι ένα βήμα πίσω, σε σχέση με τον περιορισμό των «βρώμικων» πηγών ενέργειας, ιδίως πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το πρώτο χαιρετίστηκε ως σημαντική επιτυχία, αφού έγινε δεκτό ένα δίκαιο αίτημα να βοηθηθούν από τους μεγάλους καταναλωτές-μολυντές οι φτωχές χώρες που επιβαρύνουν λίγο το κλίμα και υποφέρουν πολύ από ακραία φαινόμενα. Ομως η υποχώρηση ως προς τη μείωση της θέρμανσης και της μόλυνσης ρίχνει άλλο φως στο Ταμείο Αλληλεγγύης που συμφωνήθηκε: ο αγώνας της ανθρωπότητας φεύγει από το κλίμα και μετατίθεται στην οικονομία. Ενώ μέσα στο 2022 αυξήθηκαν οι εκπομπές αερίων κι ενώ με τον παρόντα ρυθμό, πριν από την περαιτέρω χαλάρωση που έγινε αποδεκτή στην Αίγυπτο, η ανθρωπότητα βάδιζε ήδη προς μια αύξηση 2% της θερμοκρασίας – κι όχι 1,5% που θεωρείται από τους επιστήμονες το όριο για μη καταστροφική υπερθέρμανση -, οι ηγέτες συμφώνησαν να δώσουν χρήματα όχι για να αποφύγουμε τη συλλογική καταστροφή αλλά για να επουλώσουν τις πληγές τους οι χώρες που, λόγω γεωγραφικής θέσης και υποδομών, υφίστανται τα μεγαλύτερα πλήγματα. Η πολυπληθής ομάδα των «σκληρών», με επικεφαλής την Κίνα, τις χώρες του Αραβικού Κόλπου, το Ιράν, τη Ρωσία (όλα τα νήματα ενώνονται στη γεωπολιτική σκηνή), επικράτησε των υποστηρικτών της σταδιακά πλήρους απεξάρτησης από ορυκτά καύσιμα, της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των ΗΠΑ υπό τη νέα ηγεσία τους και μεγάλων πετρελαιοπαραγωγών όπως ο Καναδάς, η Νορβηγία, η Κολομβία. Την ουσιαστική εγκατάλειψη του αγώνα εικονογραφεί το μεγαλύτερο κλιματικό πείραμα της τετραετίας, που δεν είναι άλλο από το Παγκόσμιο Κύπελλο στο Κατάρ: στη χώρα στην οποία από το 2010, οπότε ανέλαβε τη διοργάνωση, η θερμοκρασία ανέβηκε κατά έναν ολόκληρο βαθμό και στην οποία χιλιάδες εργάτες δούλεψαν και πέθαναν σε θερμοκρασίες κοντά ή και πάνω από τους 50 βαθμούς Κελσίου, φτιάχτηκαν στάδια με κλιματισμό, ολοήμερο φωτισμό, πότισμα και κάθε είδους ενεργειακή σπατάλη.