Η «επιστροφή» του Καζαντζάκη

Η επανέκδοση των έργων του Καζαντζάκη από τις εκδόσεις «Διόπτρα», σε μορφή πιο εκσυγχρονισμένη, πιο λειτουργική και με πολύ ενδιαφέρουσα σειρά εξωφύλλων, είναι αδιαμφισβήτητα άξια σχολιασμού. Αξια σχολιασμού είναι επίσης η απόφαση να εκδοθεί το άγνωστο έως τώρα μυθιστόρημα (ή μήπως σχεδίασμα, πρώτη γραφή μυθιστορήματος;) του Καζαντζάκη με τίτλο Ο ανήφορος, παρά κάποια εύλογα ερωτήματα που γεννιούνται, όπως «γιατί, άραγε, ο ίδιος δεν θέλησε να το εκδώσει;» Πάντως, η επιλογή των εκδοτών δείχνει να δικαιώνεται αν μη τι άλλο εμπορικά, αφού ο Ανήφορος πουλάει «τρελά». Φαίνεται ότι υπάρχει ένας κόσμος, ένα κοινό, που έλκεται πάντα από τη λογοτεχνία -ίσως και από τον βίο και την πολιτεία- του Καζαντζάκη, εξού και η γενικότερη αναβίωση του ενδιαφέροντος (εκδόσεις, αλλά και συνέδρια) για το έργο του. Προσωπικά, διάβασα σχεδόν όλον τον Καζαντζάκη στην εφηβεία μου, όπως και οι περισσότεροι από τη γενιά μου. Εκτοτε, τα λογοτεχνικά μου γούστα έχουν αλλάξει ριζικά, αλλά έτσι κι αλλιώς τα προσωπικά μου γούστα είναι απλώς… προσωπικά γούστα.