Αναγκαία υπέρβαση

Το δείχνουν (όλες) οι έρευνες, το παραδέχεται η Πολιτεία, το λένε και οι άνθρωποι που ζουν καθημερινά τα προβλήματα από «μέσα»: η Δικαιοσύνη συνδέεται στο μυαλό των πολιτών με την αργοπορία, την ταλαιπωρία, συχνά τη δυσπιστία και αντίστοιχες αρνητικής χροιάς λέξεις. Τέτοια ζητήματα ποιότητας, ρυθμού και αξιοπιστίας της ελληνικής Δικαιοσύνης τέθηκαν χθες στο πλαίσιο της 37ης ετήσιας συνέλευσης της Ενωσης Εισαγγελέων Ελλάδος. Για την ανάγκη ριζικής αλλαγής νοοτροπίας μίλησε ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ι. Ντογιάκος, για δυσκολίες παρά τις οποίες η Δικαιοσύνη «μετασχηματίζεται τα τελευταία τρία χρόνια» μίλησε ο υφυπουργός Γ. Κώτσηρας. Ο δρόμος, σε κάθε περίπτωση, φαντάζει μακρύς και απαιτητικός. Η κυβέρνηση έχει στα σκαριά για τους επόμενους μήνες την αναθεώρηση του δικαστικού χάρτη της χώρας. Αυτός θα πρέπει να δώσει σαφείς απαντήσεις στο πού χρειάζονται (ή δεν χρειάζονται) νέες δομές, στο πού χρειάζονται (ή όχι) περισσότεροι δικαστές, στο πού καταγράφεται μεγαλύτερη βραδύτητα. Το στοίχημα της μεταρρύθμισης δεν πρέπει να χαθεί, αλλά να γίνει οργανωμένα με τη μέγιστη αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Είναι ζήτημα θεσμικό, είναι θέμα δικαιωμάτων των πολίτων, είναι και κεφάλαιο αναπτυξιακό. Σύμφωνα με τον ΣΕΒ («Από τη Δικαιοσύνη 0.2 στη Δικαιοσύνη 2.0»/Οκτώβριος 2022) ο χρόνος οριστικής επίλυσης μιας δικαστικής διαφοράς για τις επιχειρήσεις ξεπερνά τα 4½ χρόνια (στοιχεία 2020). Είναι ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη – υπερδιπλάσιος της Πορτογαλίας και της Σλοβακίας, που είχαν πρόβλημα αλλά επιτάχυναν σημαντικά την ψηφιοποίηση των συστημάτων. Και αυτό όταν, κατά τους ερευνητές, «η επιτάχυνση και η διεύρυνση της ψηφιοποίησης των διεπαφών του δικαστικού συστήματος μπορούν να απελευθερώσουν πόρους τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, που παραμένουν εγκλωβισμένοι σε γραφειοκρατικές διαδικασίες». Οι δημοπρατήσεις έργων (ψηφιοποίησης, για παράδειγμα) είναι οπωσδήποτε μια πρώτη κίνηση. Το κρισιμότερο ωστόσο είναι να ολοκληρώνονται γρήγορα και έπειτα να χρησιμοποιούνται ευρέως – από τους λειτουργούς της Θέμιδος, αρχικά.