Παραμύθι με μηνύματα

Ο Τζέιμς Κάμερον είναι μεγάλος κινηματογραφικός παραμυθάς, ήδη το ξέρουμε, το βλέπουμε και πάλι από τα πρώτα κιόλας πλάνα της δεύτερης ταινίας «Avatar» (και ενώ στον προγραμματισμό του καναδού σκηνοθέτη υπάρχουν άλλες τρεις ταινίες για την ίδια «σειρά»!). Ωστόσο είναι επίσης παραμυθάς με άποψη, ένας καλλιτέχνης που σου δίνει πάντα την εντύπωση ότι νιώθει την ανάγκη να αφήσει το δικό του αποτύπωμα για τη ζωή μας στον πλανήτη Γη και να «περάσει μηνύματα» για… όλα. Και αυτό είναι κάτι που αντιλαμβανόμαστε ενώ η ταινία «Avatar: The Way of Water» κυλά (και θα αργήσει πολύ να τελειώσει στις τρεις ώρες και 12 λεπτά που διαρκεί). Από την πλευρά του το παραμύθι πατά σε γερά θεμέλια: Ο πρώην γήινος πεζοναύτης (Σαμ Γουόρθινγκτον), ο οποίος όπως ξέρουμε από την ταινία του 2009 μετοίκησε στον πλανήτη Πανδώρα και είναι πλέον Αβαταρ, έχει αποκτήσει οικογένεια και ζει ευτυχισμένα μέχρι που όλα θα ανατραπούν γιατί το παρελθόν του επιστρέφει και τον κυνηγά με στρατιώτες που επίσης έχουν γίνει Αβαταρ. Αρα πιο παραμύθι δεν γίνεται. Μπορείς αμέσως να φανταστείς το μακελειό που θα κλιμακώσει την ταινία, όπως και τα διάφορα άλλα μακελειά που θα απασχολήσουν τον σκηνοθέτη μέχρι να έρθει εκείνη η στιγμή. Η ιδέα της δεμένης οικογένειας για μία ακόμα φορά λάβαρο, είμαστε όλοι μαζί με τον κυνηγημένο γήινο/Αβαταρ που με κάθε τίμημα θα προσπαθήσει να σώσει τους δικούς του. Η ιδέα ακούγεται ακόμα και κοινότοπη, με τη διαφορά του ότι ο Κάμερον για να της δώσει μεγαλοπρέπεια τη γεμίζει με σχολιασμούς. Ολα θα τα βρούμε εδώ. Πέρα από την οικολογική σημειολογία που διατρέχει συνεχώς την ταινία, θα βρούμε την αναφορά στην εξολόθρευση των ιθαγενών του Νέου Κόσμου πολύ προτού η χώρα ονομαστεί Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Θα βρούμε την αναφορά στη λαθροθηρία και την εξόντωση ζώων υπό εξαφάνιση, όπως η φάλαινα, την οποία θυμίζει πάρα πολύ το θαλάσσιο κήτος τουλκούν που βρίσκεται στον πλανήτη Πανδώρα (οι σκηνές της καταδίωξης και της μονομαχίας των τουλκούν με τα πλοία του στρατού είναι τόσο εντυπωσιακές και συγχρόνως ευαίσθητες που σε κάνουν να μη θες να αγγίξεις ξανά στη ζωή σου θαλάσσιο πλάσμα. Θα βρούμε αναφορά ακόμα και στο περίφημο ζήτημα του αδρενοχρώματος, της ανθρώπινης ουσίας που σύμφωνα με τις θεωρίες συνωμοσίας υποτίθεται ότι είναι το ελιξίριο της νεότητας και για την ανεύρεσή της γίνονται εγκλήματα. Από τη λίστα αναφορών δεν λείπει το Μεταναστευτικό, όταν η Φυλή του Δάσους αναγκάζεται να φύγει από τον τόπο της και να ζητήσει άσυλο σε άλλο σημείο της Πανδώρας, εκεί όπου βρίσκεται η Φυλή των Υφάλων. Θα βρούμε ακόμα και αναφορά στον «Τιτανικό», καθώς και εδώ ένα πλοίο κάποια στιγμή βυθίζεται. Ολες αυτές οι αναφορές έχουν βεβαίως λόγο ύπαρξης και υποστηρίζονται με το άκρως επιβλητικό θέαμα με τη σφραγίδα ενός σκηνοθέτη με όραμα και βαθιές ανησυχίες. Και ίσως, τελικά, το παραμύθι του Avatar να μην ήταν παρά η αφορμή που ο Κάμερον αναζητούσε για να τις εκφράσει.