Για τους λαϊκιστές και τους ακροδεξιούς, τα πράγματα είναι απλά: το σκάνδαλο Qatargate αποκαλύπτει τη σαπίλα της Ευρώπης. Οι ευρωβουλευτές από τη μία τα πιάνουν για να ξεπλύνουν ένα αυταρχικό καθεστώς όπως εκείνο του Κατάρ και από την άλλη κουνάνε το δάχτυλο σε όσους υπερασπίζονται τις παραδοσιακές αξίες, όπως οι κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας. Καλά θα κάνουν λοιπόν να καθαρίσουν την κόπρο του Αυγείου και να αφήσουν τα κηρύγματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου.

Η απλότητα ήταν όμως πάντα εξαδέλφη της πλάνης. Υπάρχουν πράγματι μαύρες τρύπες στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Τα πολιτικά, οικονομικά και επιχειρηματικά λόμπι ασκούν πράγματι θεμιτές και αθέμιτες πιέσεις στους εκλεγμένους αντιπροσώπους των ευρωπαίων πολιτών. Αντίθετα όμως με αυτό που συμβαίνει στα αυταρχικά καθεστώτα, όσοι εκμεταλλεύονται προς ίδιον όφελος τη θέση τους στα ευρωπαϊκά όργανα κάποια στιγμή αποκαλύπτονται και τιμωρούνται. Το έδειξε ο εξαναγκασμός σε παραίτηση της επιτροπής Σαντέρ για διαφθορά, το 1999. Το δείχνει η ενδελεχής έρευνα που διεξάγεται εδώ και μήνες στις Βρυξέλλες για δωροληψία της Εύας Καϊλή και άλλων νυν και πρώην ευρωβουλευτών. Το δείχνει, σε μικρότερη κλίμακα, και η παρέμβαση της Ευρωπαίας Γενικής Εισαγγελέως για την άρση της ασυλίας της Μαρίας Σπυράκη.

Το μήνυμα είναι σαφές: η παραβίαση του νόμου, είτε γίνεται από άτομα είτε από κράτη, δεν είναι ανεκτή. Για να γίνει πειστικό όμως αυτό το μήνυμα, θα πρέπει να κλείσουν οι μαύρες τρύπες. Οσο άτεγκτος κι αδέκαστος και αν είναι ένας εισαγγελέας, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνος του την ανθρώπινη απληστία, αυτό το «τα έκανα όλα για χρήματα που δεν είχα ανάγκη» που είπε ο Φραντσέσκο Τζόρτζι. Πρέπει λοιπόν να θεσπιστούν νέοι κανόνες. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πρέπει να δημιουργηθεί μια ανώτατη αρχή της δημόσιας ζωής που θα εξασφαλίζει τη διαφάνεια. Σε εθνικό επίπεδο, πρέπει τα πολιτικά κόμματα να επιλέγουν με αυστηρές διαδικασίες τους υποψηφίους για τα ευρωπαϊκά αξιώματα, όπως πρέπει και οι πολίτες να ψηφίζουν με βάση την επάρκεια, όχι τη φωτογένεια.

Το ζητούμενο δεν είναι ούτε περισσότερη ούτε λιγότερη Ευρώπη. Αλλά μια καλύτερη Ευρώπη.