Οταν ένας γκραν μετρ του σκακιού πάει σε επιδείξεις, συνήθως επιλέγει αγώνες σιμουλτανέ: οι παρτίδες διεξάγονται ταυτόχρονα και αυτός γυρίζει από τραπέζι σε τραπέζι, παίζοντας παντού, σε όλα τα πεδία -μέχρι τη στιγμή και του τελευταίου «ματ». Η πολιτική πορεία της Εύας Καϊλή έμοιαζε, μέχρι την προηγούμενη Παρασκευή, με ένα τέτοιο παιχνίδι. Η πρώην ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ είχε την ικανότητα να ανοίγει πολλές παρτίδες ταυτοχρόνως και την εξυπνάδα να βγάζει τον βασιλιά εκτός σκακιέρας όταν έκρινε ότι το «ματ» εναντίον της είναι αναπόφευκτο.

Για την Καϊλή οι παρτίδες δεν ήταν μόνο πολλές, ήταν και δύσκολες. Από την πρώτη στιγμή, έπρεπε να αποδείξει ότι από παρουσιάστρια δελτίου ειδήσεων, όπως έγινε ευρέως γνωστή στις αρχές της νέας χιλιετίας, θα μπορούσε να εκπροσωπήσει επάξια τη Θεσσαλονίκη μέσα στη Βουλή. Στην περιοχή της οι πασοκικοί κύκλοι την ήξεραν από μικρή: το 1992, σε ηλικία μόλις 14 ετών, γράφτηκε στην ΠΑΣΠ, ενώ εξελέγη για πρώτη φορά σε δημόσιο αξίωμα μόλις δέκα χρόνια μετά, στο δημοτικό συμβούλιο της Θεσσαλονίκης, με παρότρυνση του Σπύρου Βούγια. Από το 2004 έως το 2012, διάστημα στο οποίο δοκιμάστηκε στα εθνικά ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ, βρέθηκε δύο φορές εκτός Βουλής, παρότι σε εκλόγιμη θέση – την πρώτη φορά την έδρα της Α’ Θεσσαλονίκης επέλεξε ο Γιώργος Παπανδρέου, ως πολιτικός αρχηγός, και τη δεύτερη ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Ενδιαμέσως, ωστόσο, η Καϊλή μέτρησε δύο θητείες στην ελληνική Βουλή, οι οποίες έμειναν στην κοινοβουλευτική ιστορία με την περίφημη «καλτσοδέτα» του Σωκράτη Ξυνίδη και τη στάση της απέναντι στον Παπανδρέου, την οποία ακόμα της «κρατούν» τα στελέχη του κόμματος που βρίσκονται πιο κοντά στον πρώην πρωθυπουργό.

Οταν ανακοινώθηκε το ευρωψηφοδέλτιο της Ελιάς, το 2014, στο ΠΑΣΟΚ είχαν ήδη διακρίνει τα σημάδια της φθοράς του κόμματος. Δύο νέα πρόσωπα, ένα από Κρήτη και ένα από τη Θεσσαλονίκη, ξεχώρισαν ήδη από την αρχή της προεκλογικής καμπάνιας – τότε η Καϊλή είχε καταφέρει να ξεπεράσει σε ψήφους και τον Νίκο Ανδρουλάκη, γραμματέα του κόμματος, και έτσι οι δυο τους ανηφόρισαν προς τις Βρυξέλλες για να εκπροσωπήσουν έναν χώρο που προετοιμαζόταν για μια πιο επώδυνη εκλογική αναμέτρηση. Η συνεργασία τους για χρόνια εξελισσόταν ομαλά. Μάλιστα, η Καϊλή ήταν ένα από τα στελέχη που είχε στηρίξει θερμά τον συνάδελφό της στην προεκλογική μάχη του 2017, όταν ο Ανδρουλάκης διεκδίκησε την ηγεσία απέναντι στη Φώφη Γεννηματά. Ούτε οι πολιτικές φιλίες, ωστόσο, κρατούν για πάντα: το 2021, στην επόμενη εσωκομματική αναμέτρηση, η Καϊλή τάχθηκε στο πλευρό του Ανδρέα Λοβέρδου.

Επιμελημένα «καθημερινή»

Η φιγούρα της στους διαδρόμους των Βρυξελλών ήταν γνωστή σε όλους. Aεικίνητη, με γρήγορο περπάτημα και συνήθως έναν ζεστό καφέ στο χέρι, έμπαινε μέσα στις συνεδριάσεις τόσο-όσο καθυστερημένη. Επιμελημένα «καθημερινή» (το κούρεμά της είχε γίνει θέμα ακόμα και στη Vogue), επιμελημένα αφελής, άφηνε συνήθως μια γεύση διαλλακτικότητας στις διαπραγματεύσεις και τις συμφωνίες της, όμως έβρισκε πάντα τρόπο να επανέλθει, για να κερδίσει αυτό για το οποίο ξεκίνησε εξαρχής να συζητάει. Οσοι την έμαθαν καλά μέσα στις πολιτικές διαδικασίες, εντός και εκτός Ελλάδας, προσπαθούν να εξηγήσουν την αύρα και τη λάμψη για την οποία όλοι συζητούν αυτές τις μέρες: «Η Εύα είναι ο άνθρωπος που κανείς, ούτε άνδρας ούτε γυναίκα, δεν μπορούσε ποτέ να του πει “όχι”». Οι μεν γοητεύονταν από τη φυσιογνωμία και την ευφράδεια της συνομιλήτριάς τους, οι δε την εκτιμούσαν ως μια γυναίκα που πέτυχε και δεν κόμπαζε γι’ αυτό. Είχε τα πλεονεκτήματα ενός μάνατζερ, εξηγούν – εξαιρετική στο networking, πάντα με ένα τάμπλετ για να κρατάει σημειώσεις, συγκέντρωνε στο επιτελείο της τα σωστά άτομα για τη σωστή δουλειά, ακόμα κι αν ο ένας δεν ήξερε τίποτα για τον άλλο, ακόμα κι αν κανένας εξ αυτών δεν είχε διασυνδέσεις με το ΠΑΣΟΚ. Στη δική της προεκλογική καμπάνια για τις ευρωεκλογές 2019, όταν οι συνεργάτες της μετρούσαν ψήφους, εκείνη είχε αποκοιμηθεί στον καναπέ: και σ’ αυτήν την αναμέτρηση έπαιζε σαν παίκτρια που ξέρει ότι το ‘χει και που, ακόμα κι αν χάσει, δεν θα ξεμείνει από ευκαιρίες.

Πριν από την πανδημία, όταν η κουβέντα για την επόμενη μέρα μόλις που ξεκινούσε στα εσωκομματικά πηγαδάκια, κανείς δεν απέκλειε η Εύα Καϊλή να είναι ένα από τα πρόσωπα που θα διεκδικούσαν την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ – η ίδια έψαχνε να βρει χώρο σε ένα είδος φιλελεύθερης σοσιαλδημοκρατίας, που στα μάτια των συντρόφων της την κατέτασσε στην πιο δεξιά πτέρυγα του κόμματος. Θα το επιχειρούσε, αν δεν μεσολαβούσαν τα επόμενα χρόνια, με τις αλλαγές που έφεραν και στην προσωπική της ζωή; Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα. Η Καϊλή έπαιζε με τέτοιον τρόπο, εντός και εκτός κομματικού τοπίου, που δεν φαινόταν ποια παρτίδα την ενδιαφέρει πραγματικά: μπορούσε εξίσου να ετοιμάζεται να αναλάβει επικεφαλής και να προετοιμάζει το έδαφος, όπως σχολίασε δημόσια ο Ανδρουλάκης, για μια «μεταγραφή αεροδρομίου» προς τη ΝΔ.

Πώς μια καλή σκακίστρια χάνει το μέτρο, πώς ξαφνικά φέρεται να εμπλέκεται σε ένα σκάνδαλο ευρωπαϊκών διαστάσεων, με βαλίτσες πενηντάευρα που βρέθηκαν και μέσα στο σπίτι της; Μόνο η ίδια έχει την απάντηση. Αν πάντως την ψάχνουμε στο σκάκι, ο Κασπάροφ το έχει πει καλύτερα: «Στο τέλος της ημέρας, όλα είναι θέμα χρημάτων».