Στην κορυφή του ωραιότερου και ψηλότερου βουνού της Κύπρου, στον Ολυμπο, στη θέση «Χιονίστρα», του Τροόδους, εκεί όπου κάποτε δέσποζε ο ναός της Ακαρίας Αφροδίτης  (δηλαδή της Αφροδίτης των Υψών), ο επισκέπτης σήμερα συναντά μια τεράστια άσπρη μπάλα. Δεν επιτρέπεται να την πλησιάσει. Είναι το βρετανικό ραντάρ, το μάτι των Βρετανών, αλλά – όπως αναφέρεται – και του ΝΑΤΟ σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή, αλλά και την Ανατολική Ευρώπη – και τώρα με τον πόλεμο στην Ουκρανία απέκτησε ιδιαίτερη στρατιωτική (αλλά και κατασκοπευτική) ισχύ.

Μαζί με το ραντάρ οι Βρετανοί λέγεται πως έχουν φέρει στην Κύπρο και ένα… τηλεσκόπιο. Οχι από τα συνηθισμένα, από αυτά που κοιτάζουν τα άστρα ή τους πλανήτες, αλλά τηλεσκόπιο ευρέος πεδίου που ανήκει στο Βρετανικό Εθνικό Διαστημικό Κέντρο Starbrook. Μπορεί να ανιχνεύσει αντικείμενα σε τροχιά με μέγεθος μόλις 1,5 μέτρο. Η προβλεπόμενη χρήση του είναι η επιτήρηση ζώνης GEO. Το Βρετανικό Εθνικό Διαστημικό Κέντρο (BNSC) το χρηματοδότησε ως πειραματικό σύστημα επιτήρησης.

Ενα άγνωστο περιστατικό που συνέβη τα προηγούμενα χρόνια στο Τρόοδος αποδεικνύει τη στρατιωτική σημασία που δίνουν οι Βρετανοί στο συγκεκριμένο ραντάρ. Η Εθνική Φρουρά της Κύπρου θέλησε, σύμφωνα με στρατιωτικές πληροφορίες, και αυτή να εγκαταστήσει ένα ραντάρ στην ψηλότερη κορυφή της Κύπρου, κοντά στα βρετανικό ραντάρ. Να μεταφέρει δηλαδή το ήδη εγκατεστημένο ραντάρ της σε άλλη περιοχή, κοντά στο βρετανικό, για καθαρά αμυντικούς λόγους. Το Λονδίνο αντέδρασε υπό τον φόβο ότι εάν εγκατασταθεί ένα κυπριακό ραντάρ πλησίον του βρετανικού ραντάρ και υπάρξει σύρραξη με την Τουρκία και βομβαρδισμός του βουνού, τότε πιθανόν να κινδυνεύσουν και τα βρετανικά ραντάρ. Ετσι σύμφωνα με τις φήμες αυτές το κυπριακό ραντάρ μεταφέρθηκε σε άλλη περιοχή, καλύπτοντας ωστόσο τις ανάγκες της Εθνικής Φρουράς και κυρίως του εντοπισμού εχθρικών αεροσκαφών.

Ποια είναι η δράση

του ραντάρ

Η βάση της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας στο Τρόοδος είναι γνωστή ως RAF Τροόδους. Εκεί υπηρετούν 27 άτομα τα οποία αποτελούν το διοικητικό προσωπικό. Στη βάση υπάρχει επίσης η Υπηρεσία Σημάτων καθώς και το ραντάρ του Ολύμπου. Η ακριβής τοποθεσία του σταθμού είναι μέσα στην Οροσειρά του Τροόδους και συγκεκριμένα στα 160 χλμ. μακριά από τον Αγιο Νικόλαο.

Και το ερώτημα παραμένει. Τι εξυπηρετεί τους Βρετανούς και το ΝΑΤΟ αυτή η βάση στο Τρόοδος; Τι βλέπουν; Ποιους ακούν; Γιατί είναι τόσο απόρρητη η αποστολή του, παρά το γεγονός ότι οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η Εθνική Φρουρά στην Κύπρο είναι ενήμερη για την αποστολή του; Ηδη στον πόλεμο της Συρίας τα ραντάρ αυτά έπαιξαν σημαντικό ρόλο, προσφέροντας πληροφορίες – και για τη δράση του ISIS.

Από τις βρετανικές βάσεις της Κύπρου, λοιπόν, παρακολουθούνται τα πάντα; Ενας σύρος αξιωματούχος της αντιπολίτευσης έχει αναφέρει ότι οι βρετανικές Αρχές «γνωρίζουν και εγκρίνουν 100% τις μυστικές πληροφορίες οι οποίες αποστέλλονται από τις βάσεις στην Κύπρο και διοχετεύονται, μέσω Τουρκίας, στους επαναστάτες του Ελεύθερου Συριακού Στρατού. Οι Βρετανοί δίνουν τις πληροφορίες αυτές στους Τούρκους και στους Αμερικανούς, και στη συνέχεια εμείς τις παίρνουμε από τους Τούρκους». Η πληροφορία αυτή που δημοσιεύθηκε στη «Sunday Times» δεν διαψεύσθηκε ποτέ.

Βρετανικό έδαφος

με δική του πρωτεύουσα

Αλλά τι δουλειά έχουν οι βρετανικές βάσεις στην Κύπρο; Το Ακρωτήρι και η Δεκέλεια είναι δύο περιοχές της Κύπρου που βρίσκονται από το 1960 υπό βρετανική διαχείριση ως βρετανικό υπερπόντιο έδαφος, διοικούμενες ως περιοχές κυρίαρχων βάσεων του Ηνωμένου Βασιλείου. Τις βάσεις αυτές, όπου οι Βρετανοί έχουν κατά καιρούς μετασταθμεύσει ό,τι πιο σύγχρονο διαθέτει η RAF, η Πολεμική τους Αεροπορία, όπως τα F-35, τις διατήρησε το Λονδίνο και μετά την ανεξαρτησία και τη μετάβαση της Κύπρου από αποικία του Στέμματος σε ανεξάρτητο κυρίαρχο κράτος. Η Βρετανία απαίτησε, με τις συμφωνίες της Ζυρίχης, και πέτυχε την κατοχή εντός τμήματος της Κύπρου υπό μορφή στρατιωτικών βάσεων, λόγω ακριβώς της στρατηγικής θέσης της Κύπρου στη Μεσόγειο, προς όφελος των βρετανικών συμφερόντων. Οι βρετανικές βάσεις στην Κύπρο δεν είναι καν Κύπρος, δηλαδή η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει την ίδια δικαιοδοσία που έχει στα υπόλοιπα εδάφη της, είναι Βρετανία. Κυματίζει σε αυτές η σημαία και το εθνόσημο του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουν τον βρετανικό εθνικό ύμνο («Ο Θεός σώζει τον Βασιλιά»), διαθέτουν… πρωτεύουσα την Επισκοπή, επίσημη γλώσσα την Αγγλική και την Ελληνική, διαθέτουν ραδιοφωνικούς σταθμούς, εκδίδουν εφημερίδες, διατηρούν (παρά τα γεγονός ότι είναι στρατιωτικές βάσεις) πολιτικά δικαστήρια, πολιτική αστυνομία και τελωνείο. Εκτός από το υπερσύγχρονο στρατιωτικό αεροδρόμιο που διαθέτουν στην Επισκοπή, είναι εξοπλισμένες και με προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα, κυρίως στο Τρόοδος.

Κατασκοπευτικός σταθμός και στην Αμμόχωστο

Μέρος του αμερικανικού παγκόσμιου συστήματος παρακολούθησης επικοινωνιών Εchelon αποτελεί ο σταθμός του Αγίου Νικολάου πλησίον της Αμμοχώστου. Η εγκατάσταση αυτή παρακολουθεί όλες τις τηλεπικοινωνίες όχι μόνον στη Μέση Ανατολή, αλλά και στην Κεντρική Ασία. Οι καταγραφές της εκπέμπονται μέσω δορυφόρου στην Αγγλία και στη συνέχεια μεταφέρονται στον κεντρικό σταθμό του συστήματος Εchelon στις ΗΠΑ.

Με το εξελιγμένο αυτό ραντάρ μπορεί να καλύπτεται και μια μεγάλη περιοχή της Τουρκίας και της Μέσης Ανατολής προς τη Συρία και αλλού. Ηδη, υπάρχουν πληροφορίες ότι οι Βρετανοί παρακολουθούν επί μακρόν το Ιράν, καθώς και άλλες περιοχές, μέσω Τροόδους, το οποίο, λόγω τοποθεσίας και καιρικών συνθηκών, συνιστά παράμετρο και αντικείμενο για παιχνίδια συμμαχιών, κατασκοπειών και γενικότερα ισχύος.

Σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ

Η εγκατάσταση στο Τρόοδος (ή όπως το λένε οι Βρετανοί ο «σταθμός του Τροόδους») είναι από τις αρχαιότερες βρετανικές βάσεις. Λειτουργεί από το 1870 και τα ραντάρ συνεχώς εκσυγχρονίζονται.  Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου είχε χρησιμοποιηθεί για να «κρυφακούει» τη Σοβιετική Ενωση. Συνεργαζόταν, όπως έλεγαν, με τα κατασκοπευτικά αεροσκάφη Awacks, του ΝΑΤΟ, που οι φήμες έλεγαν ότι μπορούσαν να δουν τα πάντα στην τότε Σοβιετική Ενωση, από συγκέντρωση στρατευμάτων και από πυρηνικές δοκιμές έως ακόμα και τις πινακίδες αυτοκινήτων έξω από το σοβιετικό υπουργείο Εξωτερικών, εκεί όπου είχε την έδρα του ο Γκρομίκο.