Στόχος της Γερμανίας είναι να γίνει ουδέτερη κλιματικά μέχρι το 2045. Το Βερολίνο θέλει να προπορευτεί και να απαλλαγεί από τις ορυκτές πηγές ενέργειας 15 χρόνια νωρίτερα. Και μάλιστα με δημοψήφισμα που πέρασε η πρωτοβουλία «Βερολίνο 2030 κλιματικά ουδέτερο» και θα διεξαχθεί τον Μάρτιο.

Στη γερμανική πρωτεύουσα, που είναι ταυτόχρονα και ένα από τα 16 ομόσπονδα κρατίδια της Γερμανίας, θα επαναληφθούν στις 12 Φεβρουαρίου οι εκλογές του 2021 για την Ομοσπονδιακή και την τοπική Βουλή. Για να μην επαναληφθεί το εκλογικό χάος του 2021, δεν θα φορτωθούν οι επαναληπτικές εκλογές και με το δημοψήφισμα. Για τους ακτιβιστές του δημοψηφίσματος ο προσδιορισμός της ημερομηνίας ήταν μια μικρή ήττα. Αλλά δεν πτοούνται. Ευελπιστούν ότι η ευαισθητοποίηση των πολιτών θα τους φέρει ξανά στις κάλπες για τον μεγάλο στόχο: Να γίνει η γερμανική μητρόπολη των τριάμισι εκατομμυρίων μέσα σε εφτά χρόνια κλιματικά ουδέτερη.

Ιστορικό προηγούμενο

Αυτό βέβαια προϋποθέτει μια άνευ προηγουμένου γρήγορη και ολοκληρωτική μετάλλαξη οικονομίας και κοινωνίας. Υπάρχει ιστορικό προηγούμενο, λένε οι ακτιβιστές: Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Μεγάλη Βρετανία για να αντιμετωπίσει τη χιτλερική Γερμανία μετατράπηκε σε χρόνο ρεκόρ σε πολεμική οικονομία. Αρα είναι εφικτή μία αντίστοιχη ριζική αλλαγή για να αντιμετωπιστούν οι καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής για τον πλανήτη, επιχειρηματολογεί ο Στέφαν Τσίμερ, εκπρόσωπος της πρωτοβουλίας. Αρκεί να ενταθεί η πίεση στην πολιτική ηγεσία.  Στην πράξη γίνονται ήδη πολλά στο Βερολίνο για να γίνει η πόλη κλιματικά ουδέτερη. Από το 2017 σταμάτησε η χρήση άνθρακα και ο στόλος αστικών λεωφορείων θα αντικατασταθεί με ηλεκτροκίνητα μέχρι το 2030. Το σχέδιο των ακτιβιστών για το κλίμα της πόλης που εκπονήθηκε με τη βοήθεια επιστημονικής ομάδας βάζει στόχο να μειωθούν έως το 2030 οι εκπομπές CO2 από την κυκλοφορία της πόλης στους 750.000 τόνους ετησίως. Το 2018 ήταν τέσσερα εκατομμύρια τόνοι. Για να μειωθούν, πρέπει να επεκταθεί το δίκτυο των μέσων μαζικής μεταφοράς και ποδηλατοδρόμων και να περιοριστεί η κυκλοφορία αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης.

Η σκληρή πραγματικότητα

Ο φιλόδοξος στόχος των ακτιβιστών για το δημοψήφισμα σκοντάφτει μάλλον στη σκληρή πραγματικότητα και λιγότερο στην πολιτική βούληση. Η τοπική κυβέρνηση του Βερολίνου είναι συνασπισμός Σοσιαλδημοκρατών, Πρασίνων και Αριστεράς. Η Πράσινη τοπική υπουργός Περιβάλλοντος, Μπετίνα Γιάρας, θεωρεί ανέφικτο τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας μέσα στον στενό χρονικό ορίζοντα που θέτουν οι ακτιβιστές.

«Ακόμη και με τη δική μας αριστερή, προοδευτική κυβέρνηση δεν είναι υλοποιήσιμα όλα όσα απαιτούνται για τον περιορισμό της κυκλοφορίας αυτοκινήτων» λέει η Γιάρας.

Το Βερολίνο θα μπορούσε σίγουρα να γίνει κλιματικά ουδέτερη πόλη τη δεκαετία του 2040. Αλλά δεν είναι ρεαλιστικό να επιτευχθεί ο στόχος πολύ νωρίτερα, είναι το πόρισμα έκθεσης του «Ινστιτούτου Οικολογικών Οικονομικών Ερευνών» που παραπέμπει σε πρακτικούς λόγους: Καταρχήν απαιτείται μεγάλος αριθμός από ειδικά εκπαιδευμένους τεχνίτες μόνο για την ενεργειακή ανακαίνιση δημόσιων κτιρίων. Το ειδικευμένο προσωπικό λείπει ήδη από τον κατασκευαστικό κλάδο και το κενό δεν προβλέπεται να καλυφθεί τόσο σύντομα.

Εξάλλου το Βερολίνο εισάγει περίπου τη μισή ενέργεια που καταναλώνουν οι κάτοικοί του. Το σενάριο «Βερολίνο 2030 κλιματικά ουδέτερο» προϋποθέτει ότι αυτές οι εισαγωγές θα προέρχονται από ανανεώσιμες πηγές, που δεν μπορεί να εξασφαλίσει το ίδιο.