Κάποιοι λένε πως αυτή η απόπειρα πραξικοπήματος στη Βραζιλία είχε προαναγγελθεί από εβδομάδες, ή και μήνες. Και άλλοι εκτιμούν πως είχε προαναγγελθεί από χρόνια. Οι ιστορικοί του μέλλοντος, λένε, ίσως εντοπίσουν τον σπόρο της σε εκείνη τη συνάντηση που είχε στη Νέα Υόρκη, τον Αύγουστο του 2018, λίγο πριν από την εκλογή του Ζαΐρ Μπολσονάρο, ο τρίτος κατά σειρά γιος του, ο Εντουάρντο, άλλως γνωστός ως «μηδέν τρία», με τον Στιβ Μπάνον, τον πρώην στενό συνεργάτη και σύμβουλο του Ντόναλντ Τραμπ. Ο Μπάνον είχε αναπτύξει με τα χρόνια ένα πάθος για τη Βραζιλία: διέκρινε εκεί ένα οικοσύστημα αρκετά εύθραυστο και ηλεκτρισμένο ώστε να αναπτυχθεί μία τροπική βερσιόν του κινήματος MAGA. Οι δυο τους είχαν ανταλλάξει συγχαρητήρια για την κοινή τους μάχη κατά του «πολιτισμικού μαρξισμού», και έκτοτε οι δεσμοί ανάμεσα στον τραμπικό γαλαξία και την οικογένεια Μπολσονάρο γίνονταν όλο και στενότεροι.

Μπολσονάρο και Τραμπ έχτισαν μία ισχυρή συμμαχία τα χρόνια που συνυπήρξαν στην εξουσία. Είναι άλλωστε αδελφά πνεύματα. Και οι σύμβουλοι του Τραμπ εκτιμούσαν ιδιαίτερα την αγάπη του Μπολσονάρο για τα όπλα, τον εθνικισμό του, την προθυμία του να συγκρουστεί με μακροχρόνιους συμμάχους της Βραζιλίας, την περιφρόνησή του για το περιβάλλον, την αγάπη του για τους επονομαζόμενους culture wars, τους πολέμους αξιών. Ο «μηδέν τρία», ο Εντουάρντο Μπολσονάρο, βουλευτής της Βραζιλίας από το 2014, γινόταν συχνά η κόλλα που ενίσχυε τις σχέσεις ανάμεσα στους δύο κόσμους. Εκείνος, και όχι ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Βραζιλίας, Ερνέστο Αραούζο, είχε συνοδεύσει τον πατέρα του τον Μάρτιο του 2019 στον Λευκό Οίκο, στην πρώτη του συνάντηση με τον Τραμπ. Χρισμένος από τον Στιβ Μπάνον επίσημος αντιπρόσωπος στη Λατινική Αμερική του «The Movement», της οργάνωσης που φιλοδοξεί να ενώσει τους εθνολαϊκιστές του κόσμου όλου, ήθελε να γίνει πρεσβευτής της Βραζιλίας στις ΗΠΑ. Εκείνο του το όνειρο είχε αναγκαστεί να το εγκαταλείψει υπό την πίεση του βραζιλιάνικου Κογκρέσου, που αρνήθηκε να χωνέψει τόσο νεποτισμό. Στο μεταξύ όμως καλλιέργησε μία προσωπική σχέση με τους Τραμπ και ιδιαίτερα με την Ιβάνκα, θυγατέρα και σύμβουλο του πρώην αμερικανού προέδρου.

Στις 6 Ιανουαρίου του 2021, την ημέρα που δέχθηκε επίθεση το Καπιτώλιο από έναν φιλοτραμπικό όχλο, ο Εντουάρντο Μπολσονάρο βρισκόταν στην Ουάσιγκτον: είχε γίνει δεκτός την παραμονή στον Λευκό Οίκο, μαζί με τη σύζυγό του. Είχαν συναντηθεί, λέει, με την Ιβάνκα, της είχαν παρουσιάσει τη μόλις τριών μηνών κόρη τους, την Τζόρτζια, της είχαν, λέει, δώσει το όνομα αυτό προς τιμήν της ομώνυμης αμερικανικής Πολιτείας. Οι επόμενες συναντήσεις ανάμεσα στον «μηδέν τρία» και τον Τραμπ θα λάμβαναν χώρα στο Μαρ-α-Λάγκο, στην κατοικία του στη Φλόριντα. Σε ένα άρθρο που δημοσίευσε στις 23 Νοεμβρίου η «Washington Post» περιέγραψε αναλυτικά τις επαφές και διαβουλεύσεις που ακολούθησαν τις προεδρικές εκλογές της Βραζιλίας ανάμεσα στην οικογένεια του ηττημένου ακροδεξιού προέδρου της χώρας και τον ακροδεξιό πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ. Ο Εντουάρντο συναντήθηκε με τον Τραμπ, μίλησε στο τηλέφωνο με τον Μπάνον, συνέφαγε στη Φλόριντα με τον πρώην εκπρόσωπο της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ, Τζέισον Μίλερ, πρόεδρο πλέον της υπερσυντηρητικής πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης Gettr.

Αυτό το δίκτυο επέλεξε προχθές ο Μπάνον προκειμένου να εκφράσει την ικανοποίησή του για τις εικόνες του χάους στην Μπραζίλια, την εισβολή χιλιάδων έξαλλων Μπολσοναρίστας στο Κογκρέσο, το προεδρικό μέγαρο και το ανώτατο δικαστήριο της Βραζιλίας. «Ο Λούλα έκλεψε τις εκλογές… Οι Βραζιλιάνοι το ξέρουν…» έγραψε. Δεν χρειάζεται και πολλή φαντασία για να προσθέσει κανείς τα κομμάτια του παζλ που λείπουν. Να ένα: πολλοί από τους Μπολσοναρίστας που είχαν στρατοπεδεύσει επί εβδομάδες έξω από στρατιωτικές βάσεις της Βραζιλίας ζητώντας παρέμβαση του στρατού κατά του κομμουνιστή/σατανιστή/κ.ο.κ. Λούλα κρατούσαν χειροποίητες ταμπέλες που έγραφαν στα αγγλικά «#BrazilianSpring» («Βραζιλιάνικη Ανοιξη») και «#BrazilWasStolen» («Η Βραζιλία κλάπηκε»). Να και ένα δεύτερο: «Αυτό που συμβαίνει στη Βραζιλία είναι ένα παγκόσμιο γεγονός» είχε δηλώσει λίγο πριν εκπνεύσει το 2022 ο Μπάνον, που καταδικάστηκε τον Οκτώβριο σε φυλάκιση τεσσάρων μηνών επειδή αρνήθηκε να συνεργαστεί με την κοινοβουλευτική έρευνα για την εισβολή στο Καπιτώλιο. «Ο κόσμος λέει πως του στέρησαν το δικαίωμα ψήφου του» είχε προσθέσει. «Το κίνημα έχει υπερβεί τους Μπολσονάρο, κατά τον ίδιο τρόπο που έχει υπερβεί στις ΗΠΑ τον Τραμπ». Τη δουλειά τους αυτοί οι δύο την έκαναν. Και να εξαφανίζονταν αύριο από προσώπου Γης, μικρή διαφορά θα έκανε.

Λένε πως η ιστορία επαναλαμβάνεται, την πρώτη φορά σαν τραγωδία, τη δεύτερη σαν φάρσα. Κανένα ωραίο τσιτάτο, όμως, δεν μπορεί να αμβλύνει το μέγεθος της απειλής που εκπροσωπεί για τη δημοκρατία αυτό το γκροτέσκο έμβρυο μιας Διεθνούς του φασισμού, κι ας σωρεύει προς το παρόν μόνο αποτυχίες. Δεν ήταν φάρσα η 8η Ιανουαρίου του 2023 στην Μπραζίλια, όπως δεν έχει την αποκλειστικότητα της τραγωδίας η 6η Ιανουαρίου του 2021 στην Ουάσιγκτον. Ας προετοιμαστούμε, γιατί αδίστακτοι λαϊκιστές και πολίτες έτοιμοι να τους ακολουθήσουν υπάρχουν λίγο-πολύ παντού.