Η Τουρκία αντιμετωπίζει έναν ανηφορικό δρόμο σε σχέση με την πώληση και την αναβάθμιση των F-16 από τις ΗΠΑ υποστηρίζει στα «ΝΕΑ» ο Ιαν Λέσερ, αντιπρόεδρος και επικεφαλής του γραφείου στις Βρυξέλλες του US German Marshal Fund (GMF). Ο αμερικανός πολιτικός επιστήμονας επεξηγεί τους λόγους πίσω από τη θέση της αμερικανικής κυβέρνησης για το ζήτημα αυτό, αλλά και τα εμπόδια που υπάρχουν από την πλευρά των ΗΠΑ, ενώ παράλληλα δίνει μια γεύση του τι να αναμένεται από την επίσκεψη του αμερικανού ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν σε Αθήνα και Αγκυρα.

«Η σχέση των ΗΠΑ και της Τουρκίας έχει πολλές διαφορές και διαφωνίες και έχει χειροτερέψει την τελευταία δεκαετία. Η αμερικανική κυβέρνηση και η Αγκυρα θέλουν να σταθεροποιήσουν τη σχέση. Παράλληλα, υπάρχει η διάθεση να υποστηριχθεί η αμυντική ικανότητα της Τουρκίας ως συμμάχου του ΝΑΤΟ και να διασυνδεθεί η άμυνά της με την ασφάλεια της Δύσης. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ θέλει να κλείσει την πώληση και την ανανέωση των F-16 για στρατηγικούς λόγους, αλλά αναγνωρίζεται πολιτικά ότι είναι δύσκολο» δηλώνει ο κ. Λέσερ.

Ποιοι παράγοντες καθιστούν δύσκολη την υπόθεση; «Η Γερουσία από την πλευρά και των δύο κομμάτων παραμένει ανήσυχη για την τουρκική πολιτική και δεν θα πεισθούν εύκολα. Η Τουρκία αντιμετωπίζει έναν ανηφορικό αγώνα σε αυτό. Συνδέεται και με το θέμα της εκκρεμότητας έγκρισης από την Τουρκία της ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ανεπίσημα υπάρχει η υπόθεση από την Τουρκία ότι οι ΗΠΑ μπορούν να παίξουν ένα ρόλο για να διευκολύνουν σε αυτό το ζήτημα, αλλά είναι πολύπλοκο» επισημαίνει ο αμερικανός πολιτικός επιστήμονας, ο οποίος πάντως ευελπιστεί ότι στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το προσεχές καλοκαίρι θα οριστικοποιηθεί η ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ. «Το ζήτημα θα είναι θα είναι ευκολότερο για την Τουρκία μετά τις εκλογές, οποιοδήποτε και αν είναι το εκλογικό αποτέλεσμα».

Κατά τον κ. Λέσερ υπάρχουν πολλά τμήματα στο Κάπιτολ Χιλ στα οποία ασκείται κριτική για την Τουρκία, που δυσκολεύει επιπλέον να προχωρήσει το ζήτημα των F-16. «Υπάρχουν πολλά ζητήματα. Η ρητορική και η συμπεριφορά του Εργοντάν, η συμπεριφορά του στην ανατολική Μεσόγειο, η πολιτική έναντι της Κύπρου, της Συρίας, η αγορά των ρωσικών S-400, η σχέση με τη Ρωσία, η μη υιοθέτηση των δυτικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας, το ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της πολιτικής ελευθερίας, της ελευθερίας του Τύπου. Η λίστα είναι μεγάλη και υπάρχει σκληρή κριτική για την Τουρκία, που δύσκολα θα ξεπεραστεί».

Το ταξίδι του Μπλίνκεν σε Αγκυρα και Αθήνα

Τι αναμένει να συζητηθεί μεταξύ Μπλίνκεν και Τουρκίας στην Αγκυρα; «Οι Τούρκοι θα θέσουν τα ζητήματά τους. Τα F-16 είναι στην κορυφή, θα θέλουν οι ΗΠΑ να πιέσουν τη Σουηδία για την έκδοση ορισμένων ατόμων. Υπάρχουν περιοχές για συνεργασία των ΗΠΑ και της Τουρκίας, κάτι που οι ΗΠΑ θέλουν να προχωρήσει, εντός του ΝΑΤΟ, για Ουκρανία και Μαύρη Θάλασσα. Ο κ. Μπλίνκεν θα θέσει στους Τούρκους το θέμα της σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο ως ζήτημα κοινού ενδιαφέροντος».

Σχετικά με την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-35 στην Ελλάδα ο κ. Λέσερ τόνισε ότι «το ζήτημα των F-35 προς την Ελλάδα αποτελεί ισχυρή ένδειξη για το πώς έχουν εξελιχθεί οι σχέσεις σε άμυνα και αμυντική βιομηχανία μεταξύ Ελλάδας και νατοϊκών συμμάχων τα τελευταία χρόνια».