Τη λένε Micromeria acropolitana και ζει μόνο στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης – πουθενά αλλού σε ολόκληρο τον κόσμο. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια την αποκαλούσαν «μυστηριώδη», καθώς είχε εξαφανιστεί για περισσότερο από έναν αιώνα, μέχρι που το 2006 έκανε και πάλι την εμφάνισή της στον αρχαιολογικό χώρο. Προκειμένου να επιβεβαιωθεί ότι αυτό το σπάνιο φυτό με τα μικρά ροζ ανθάκια ήταν πράγματι η μικρομέρια της Ακρόπολης, έφτασε στον Ιερό Βράχο τρία χρόνια αργότερα η δρ Κιτ Ταν, καθηγήτρια Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, μια επιστήμονας με εξειδίκευση στην ελληνική χλωρίδα. Και πράγματι ήταν έτσι.

Η Micromeria acropolitana, αυτό το στενοενδημικό φυτό που ανθίζει από τον Μάιο ως τον Ιούνιο, θα καταγραφεί πλέον επισήμως σε μια μοναδική λίστα που καταρτίζεται για πρώτη φορά περιλαμβάνοντας τα σπάνια είδη της ελληνικής χλωρίδας και πανίδας που σώζονται επί αιώνες μέσα σε αρχαιολογικούς χώρους.

Σε 20 αρχαιολογικούς χώρους

Η καταγραφή ξεκινά σε λίγες ημέρες και αναμένεται να αποδώσει θησαυρούς. Το έργο θα επεκταθεί σε 20 από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας: στην Ακρόπολη, στην Αρχαία Αγορά και στους Λόφους, στην Επίδαυρο, στην Ολυμπία, στους Φιλίππους, στη Μεσσήνη, στη Δωδώνη, στη Νικόπολη, στα Μετέωρα, στον Αγιο Αχίλλειο Πρεσπών, στον Ακροκόρινθο, στη Γραμβούσα και στον Μπάλο, στον Μιστρά, στη Δήλο, στο Σούνιο, στη Βραυρώνα, στους Δελφούς, στη Φαιστό, στα Απτερα Χανίων, στο Μον Ρεπό στην Κέρκυρα, στην Παλαιά Πόλη των Ιωαννίνων και στο Νησί της λίμνης. Στις περιοχές αυτές, 48 επιστήμονες από πέντε πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας, ένα ινστιτούτο και ένα ερευνητικό κέντρο, υπό τον επιστημονικό συντονισμό του ΕΚΠΑ, θα προχωρήσουν άμεσα σε εργασίες πεδίου για την επιτόπια αναγνώριση και καταγραφή της βιοποικιλότητας που εντοπίζεται στα όρια των αρχαιολογικών χώρων.

Θύλακοι προστασίας

Τα σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας που εντοπίζονται δίπλα σε κίονες και αρχαία μνημεία κατάφεραν να διατηρηθούν αλώβητα επί αιώνες καθώς οι αρχαιολογικοί χώροι λειτούργησαν ως θύλακοι προστασίας: χάρη στη θεσμική θωράκιση των συγκεκριμένων χώρων, επιβλήθηκαν περιορισμοί σε μια πληθώρα δραστηριοτήτων που ασκεί πιέσεις στη βιοποικιλότητα, όπως στην εκτός σχεδίου δόμηση, στο κυνήγι, στην υπεράντληση υδάτων ή στη ρύπανση του εδάφους από τη γεωργία. Είναι πάντως εντυπωσιακό το πώς ο φυσικός πλούτος συνδυάστηκε με τον χαρακτήρα των αρχαιολογικών χώρων και τη μυθολογία που τους συνοδεύει. Για παράδειγμα, μεταξύ των ειδών πανίδας που αναμένεται να καταγραφούν περιλαμβάνονται τα σπάνια είδη ερπετών που συναντώνται στην Επίδαυρο. Δεν είναι τυχαίο ότι το φίδι αποτελούσε το ιερότερο ζώο στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου, θεωρούνταν βοηθός του Ασκληπιού και για τον λόγο αυτόν ο όφις της Επιδαύρου καθιερώθηκε ως σύμβολο της Ιατρικής. Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και τα σπάνια είδη πουλιών που εκτιμούν οι ερευνητές ότι θα καταγράψουν στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών. Οι Δελφοί είχαν καθοριστεί κατά την αρχαιότητα ως ο ομφαλός της γης καθώς, όταν ο Δίας άφησε ελεύθερους δύο αετούς, έναν στην Ανατολή και έναν στη Δύση, για να δει πού θα συναντηθούν, αυτοί συναντήθηκαν στους Δελφούς που θεωρήθηκαν τότε το κέντρο του κόσμου.

Κυκλάμινα στο Μον Ρεπό

Τροπικά φυτά και φυτά βορειότερου κλίματος συναντώνται στο Μον Ρεπό της Κέρκυρας, ενώ στον Μιστρά, σύμφωνα με τους ειδικούς, εντοπίζονται τουλάχιστον δέκα ενδημικά φυτά, μεταξύ των οποίων το κυκλάμινο το πελοποννησιακό (Cyclamen peloponnesiacum) και η σαξιφράγκα του Ταΰγετου (Saxifraga taygetea). Ιδανικός βιότοπος για τα ερπετά θεωρείται, επίσης, η Αρχαία Ολυμπία, όπου συναντάται μεταξύ άλλων η πελοποννησιακή γουστέρα, αποδεικνύοντας πως η πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας συμπεριλαμβάνει και τον φυσικό της πλούτο.