«Το χάσμα πλούσιων και φτωχών στη Δυτική Ευρώπη διευρύνεται ξανά»

Τον Μάιο του 1995 ο βρετανός ιστορικός Τόνι Τζαντ (1948 – 2010) είχε δώσει διαλέξεις στο Johns Hopkins Center της Μπολόνια με επίκεντρο ορισμένες μάλλον «ευρωπεσιμιστικές» σκέψεις του, όπως τις χαρακτήριζε. Ο πρόσφατος τότε πόλεμος της Βοσνίας, το ζήτημα της «γερμανικής Ευρώπης» ή της «ευρωπαϊκής Γερμανίας», οι υπόγειοι διαχωρισμοί ανάμεσα στη δυτική Ευρώπη και το πρώην ανατολικό μπλοκ πρόσφεραν τις πρώτες ύλες. Ο ιστορικός έθεσε σ’ εκείνη τη φάση βασικά ερωτήματα: Ποιες είναι οι προοπτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης; Αν δεν είναι εντελώς ρόδινες, γιατί; Και τι σημασία έχει, σε κάθε περίπτωση, αν θα δημιουργηθεί ή όχι μια ενωμένη Ευρώπη; Οπως θα έγραφε αργότερα στο βιβλίο του «Ευρώπη: μια μεγάλη χίμαιρα;», το οποίο αναμένεται από τις εκδ. Αλεξάνδρεια στα μέσα Φεβρουαρίου, σε μετάφραση της Ροζαλίς Σινοπούλου: «Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας των ερωτημάτων και οι απαντήσεις που θα προτείνω μπορεί να με κάνουν να φανώ ευρωσκεπτικιστής, πόσο μάλλον επειδή είμαι Βρετανός – ως προς την ιθαγένεια αν όχι τη διαμονή. Ενάντια σ’ αυτή την κατηγορία, θα ήθελα να δηλώσω προκαταβολικά αθώος. Είμαι ενθουσιωδώς Ευρωπαίος· κανένας ενήμερος άνθρωπος δεν θα ήθελε σοβαρά να επιστρέψει σ’ αυτό τον φιλοπόλεμο, αμοιβαία ανταγωνιστικό κύκλο καχύποπτων και εσωστρεφών εθνών που αποτελούσε η ευρωπαϊκή ήπειρος στο αρκετά πρόσφατο παρελθόν. Οτιδήποτε μας ωθεί μακριά από εκείνη την Ευρώπη είναι καλό – και όσο μακρύτερα τόσο καλύτερα».