Το «Τελευταίο τανγκό στο Παρίσι» 50 χρόνια μετά

Στο «Τελευταίο τανγκό στο Παρίσι» του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, ταινία που στην εποχή της είχε κάνει τρομερή αίσθηση και σήμερα, στα 50ά γενέθλιά της, εξακολουθεί να ανήκει στις κλασικές της Ιστορίας του σινεμά, ο Μάρλον Μπράντο παραδίδει μια από τις πιο χαρακτηριστικές και ιδιότυπες ερμηνείες του στον ρόλο του Πολ, ενός μεσήλικου Αμερικανού σε «συναισθηματική εξορία» που έρχεται στο Παρίσι όταν η εν διαστάσει γυναίκα του αυτοκτονεί. Γνωρίζοντας τυχαία τη Ζαν (Μαρία Σνάιντερ), μια νεαρή, ολιγομίλητη Γαλλίδα που θα μπορούσε να είναι κόρη του, ο Πολ συνάπτει μαζί της μια σαδομαζοχιστική και (αρχικά) πέρα για πέρα σαρκική σχέση και μέσω της ωμής, εξωφρενικής σεξουαλικής συμπεριφοράς του επιτίθεται έμμεσα στην υποκρισία που τον περιστοιχίζει. Ελπίζει, ίσως, να απαλλαγεί από τα δικά του αισθήματα ενοχής, τα οποία διατυπώνονται με απαράμιλλο τρόπο (και βέβηλα) σε έναν μονόλογο πάνω από το φέρετρο της συζύγου του. Αν και το πολυσυζητημένο σεξουαλικό περιεχόμενο στο «Τελευταίο τανγκό στο Παρίσι» σήμερα (όπως ίσως και τότε) σε κάνει να νιώθεις – τουλάχιστον – άβολα (στην πραγματικότητα μιλάμε για μια πιο ωμή εκδοχή της «Λολίτας», που ήταν μια πιο ωμή εκδοχή του «Γαλάζιου Αγγελου», που ήταν μια πιο ωμή εκδοχή του «Πυγμαλίωνα»), η ταινία δεν παύει να στηρίζεται από ένα σύνολο πραγμάτων που πραγματικά γοητεύουν. Η «αλλόκοτη» υποκριτική του Μπράντο, η νανουριστική μουσική του Γκάτο Μπαρμπιέρι, η συναισθηματική μα συγχρόνως «από την κλειδαρότρυπα» σκηνοθετική ματιά του Μπερτολούτσι, οι φωτισμοί του Βιτόριο Στοράρα (ποτέ δεν θυμάμαι το Παρίσι τόσο μελαγχολικό και… άδειο στο σινεμά) δημιουργούν μια απαράμιλλη ατμόσφαιρα που κυριολεκτικά θαμπώνει. Είναι σαν να παρακολουθείς κάτι το εξωπραγματικό. Αλλά ό,τι και να πούμε για τις αληθινές αρετές της ταινίας, η αλήθεια είναι (και φυσικό αφού είμαστε άνθρωποι) ότι όλα αυτά τα καλύπτει το… βούτυρο, και μάλιστα σε μια στάση πρωκτικού έρωτα που πρακτικά είναι αδύνατον να γίνει με τον τρόπο που ο Μπερτολούτσι την αποτυπώνει. Και πολύ φοβάμαι ότι χωρίς αυτή τη σκηνή η ταινία δεν θα είχε τον αντίκτυπο που είχε.