Κάθε τόσο επανέρχεται μηχανικά και κουραστικά από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ η αφοριστική υπόσχεση: «τη δεύτερη φορά Αριστερά, θα είναι αλλιώς». Δεν μπαίνουν στον κόπο να μας εξηγήσουν, ώστε εμείς οι θνητοί, οι ανυποψίαστοι των μεγάλων ιδεών, να γίνουμε κοινωνοί αυτής της εσχατολογικής εξαγγελίας.

Πέρα από την πολεμική που γεννάει η αθεμελίωτη αυτή πρόταση, κρύβει μέσα της μια ενδιαφέρουσα φαντασία και αποκαλύπτει μια πρόθεση, που δεν λέει το όνομά της, γιατί στο βάθος δεν έχει επίγνωση του εαυτού της. Χωρίς επιφύλαξη, οφείλουμε μια γενναία κατανόηση σε κάθε ανεπίγνωστη και υπερφίαλη εκφορά του λόγου, που ως φαντασία μπορεί να εκληφθεί και μόνο ως φαντασία να υπάρξει.

Μια υπόμνηση των παρόμοιων περιπλανήσεων θα μας βοηθούσε να αποκρυπτογραφήσουμε το νόημα και να αντιληφθούμε καλύτερα τον πολιτικό στόχο. «Να ελέγξουμε τους αρμούς της εξουσίας», ελέχθη. Σε μια άλλη πιο ποιητική εκδοχή «πήραμε την Κυβέρνηση, δεν πήραμε την εξουσία», ακούστηκε, με θρηνητικό πνεύμα. Κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει τη φαντασία των ανθρώπων να οραματίζεται ελεύθερα το μέλλον, ακόμη και τον πλήρη έλεγχο της εξουσίας. Τα παραπάνω, που έχουν κατά καιρούς ακουστεί από στελέχη της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, διευκρινίζουν – φρονώ – το περιεχόμενο της πρότασης «τη δεύτερη φορά θα είναι αλλιώς». Πρόκειται για απειλή. Απειλή ότι τη «δεύτερη φορά» ο έλεγχος της εξουσίας θα είναι πιο επιμελημένος, η επιδίωξη αυτή θα αποτελέσει τον οδηγό της μελλοντικής πολιτικής πράξης. Με θυμηδία ακούσαμε πρόσφατα και τη φοβέρα ότι αυτό θα γίνει «με το καλό ή με το άγριο».

Οι εκφωνητές παρόμοιων θέσεων παραγνωρίζουν ή εντελώς αγνοούν τα θεμελιώδη δεδομένα του δημοκρατικού πλαισίου συνύπαρξης. Το πρώτο είναι ότι η εξουσία δεν νοείται ποτέ ως καθολική. Ο έλεγχός της είναι συστατικό στοιχείο της δημοκρατικής λειτουργίας. Η θητεία πρώτα. Δεν υπάρχει απεριόριστος χρόνος στη διάθεση της εξουσίας. Ολα θα κριθούν και θα επανακριθούν. Ολα είναι σχετικά και η εξουσία υπόκειται στην αμφισβήτηση που η πολιτική σύγκρουση κομίζει και εμπεριέχει. Η ίδια η πολιτική είναι μια λειτουργία εναντίον της εξουσίας και εργάζεται για τον περιορισμό της. Η φαντασία του απολύτου ελέγχου της, που βρίσκεται στην υπερφίαλη εκφώνηση «τη δεύτερη φορά θα είναι αλλιώς», αμφισβητεί την ίδια την πολιτική, αφού καθολική εξουσία και πολιτική σύγκρουση τελούν σε πλήρη αντινομία.

Η φαντασία προσπερνάει ανεμπόδιστα τα δεδομένα της συλλογικής ύπαρξης και κατασκευάζει άκοπα τον δικό της κόσμο. Περιφερόμενη στις οθόνες δίνει υλικό για μια άλλη φαντασία, που βρίσκεται απέναντι, το χρησιμοποιεί αυτό το υλικό και το εντάσσει σε άλλα κατασκευασμένα σχήματα. Οπως η μάταιη προσπάθεια να τροφοδοτηθεί από αυτές τις εξαντλημένες προσδοκίες της «δεύτερης φοράς» ένα νέο αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο. Η μία φαντασία γεννάει την άλλη και την τρέφει. Η πολιτική αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να σταθεί αποτελεσματικά απέναντι στην Κυβέρνηση αφήνει θέση στην κομπορρημοσύνη και στην υπερβολή, ο φόβος της Κυβέρνησης απέναντι στην εκλογική φθορά της αναγορεύει τον αντίπαλο σε μέτρο και του αποδίδει δυνατότητες που μόνο ως φαντασία νοούνται. Προς τις εκλογές, «η δεύτερη φορά» θα έχει τις δόξες της, πριν χαθεί για πάντα στη ροή του μετεκλογικού χρόνου.

Ο Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας