Αγορά ή ανέγερση κατοικίας, ανείσπρακτα ενοίκια, συγγενείς που εμφανίζονται ως φιλοξενούμενοι στην κατοικία του φορολογουμένου, φοιτητική στέγη, ακόμα και μια δωρεάν παραχωρούμενη κατοικία είναι ορισμένες από τις φοροπαγίδες που κρύβονται πίσω από τους κωδικούς της φετινής φορολογικής δήλωσης. Οι φορολογούμενοι, εάν δεν προσέξουν ή δεν έχουν λάβει εγκαίρως τα μέτρα τους, θα κληθούν να πληρώσουν μεγαλύτερο φόρο για τα εισοδήματά τους.

Πριν από την πρεμιέρα των φετινών φορολογικών δηλώσεων οι φορολογούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:

 

Νέα κατοικία. Ο «εφιάλτης» των τεκμηρίων απειλεί φέτος τους φορολογούμενους που απέκτησαν κατοικία το 2022. Τεκμήριο δεν αποτελεί μόνο το τίμημα της αγοράς ακινήτου που αναγράφεται στο συμβόλαιο αλλά και τα συμβολαιογραφικά έξοδα και άλλα έξοδα που ανεβάζουν ακόμη περισσότερο την τεκμαρτή δαπάνη. Στο ποσό αυτό θα έρθει να προστεθεί και το τεκμήριο διαβίωσης, το οποίο υπολογίζεται από το πρώτο τετραγωνικό μέτρο. Ποσά που δαπανήθηκαν για την απόκτηση κατοικίας πρέπει να καλύπτονται από τον φορολογούμενο για να μην πιαστεί στην απόχη των τεκμηρίων. Κρίσιμος χρόνος για να υπολογιστεί το ποσό της τεκμαρτής δαπάνης είναι ο χρόνος σύνταξης του συμβολαίου μεταβίβασης του ακινήτου εφόσον καταβληθεί ολόκληρο το τίμημα και παραδοθεί η χρήση και η κυριότητα του ακινήτου, διαφορετικά, το ποσό της δαπάνης θα κατανέμεται στα φορολογικά έτη που καταβάλλονται οι δόσεις, όπως αυτό προκύπτει από σχετικά παραστατικά πληρωμής. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση σύνταξης προσυμφώνου αγοράς. Σε ανέγερση οικοδομής εφόσον η ανέγερση διαρκέσει περισσότερο του ενός έτους, σε κάθε έτος σαν ποσό δαπάνης θα ληφθεί το αντίστοιχο του κόστους ανέγερσης στο ίδιο έτος, εκτός εάν ο χρόνος καταβολής έχει οριστεί διαφορετικά (π.χ. ο χρόνος αποπεράτωσης της οικοδομής). Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται για επισκευή και συντήρηση κατοικίας δεν υπολογίζονται ως δαπάνη απόκτησης περιουσιακού στοιχείου. Αν όμως πρόκειται για προσθήκες, επεκτάσεις, τότε τίθεται θέμα δαπάνης απόκτησης.

Ανείσπρακτα ενοίκια. Τα ανείσπρακτα ενοίκια του 2021 τα οποία εισπράχθηκαν το 2022 θα πρέπει να δηλωθούν στη φετινή φορολογική δήλωση. Πρώτα δηλώνονται στο έντυπο Ε2 και στη συνέχεια μεταφέρονται στο Ε1 προκειμένου να φορολογηθούν με συντελεστές 15%-45%. Οι φορολογούμενοι που δεν εισέπραξαν ενοίκια το 2022, προκειμένου να μη φορολογηθούν για ανείσπρακτα εισοδήματα, θα πρέπει μέχρι την προθεσμία υποβολής της δήλωσης να έχουν εκδώσει διαταγή πληρωμής ή διαταγή απόδοσης χρήσης μισθίου ή δικαστική απόφαση αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων ή να έχει ασκηθεί (κατατεθεί και κοινοποιηθεί) εναντίον του μισθωτή αγωγή αποβολής ή επιδίκασης μισθωμάτων.

Φιλοξενία. Τέκνα που φιλοξενούνται από τους γονείς τους στην κατοικία των γονέων, καθώς και οι γονείς που φιλοξενούνται στην κατοικία των τέκνων τους δεν επιβαρύνονται με το τεκμήριο κατοικίας. Ωστόσο, το τεκμήριο επιβαρύνει τους γονείς που φιλοξενούν τα παιδιά ή τα παιδιά που φιλοξενούν τους γονείς τους.

Φοιτητική κατοικία. Ηκατοικία που νοικιάζουν τα παιδιά – εξαρτώμενα μέλη που σπουδάζουν μακριά από τον τόπο μόνιμης διαμονής δηλώνεται ως δευτερεύουσα από τον γονέα, ώστε να επιβαρύνεται εκείνος από το τεκμήριο διαβίωσης για το συγκεκριμένο ακίνητο. Αυτόγια τον γονέα σημαίνει ότι θα έχει μεγαλύτερο τεκμήριο διαβίωσης κατοικίας. Αν δεν καλύπτεται από τα εισοδήματά του, κινδυνεύει να πληρώσει έξτρα φόρο στη διαφορά που θα προκύψει.

Δωρεάν παραχώρηση κατοικίας. Εισόδημα από ακίνητα δεν είναι μόνο το εισόδημα που αποκτά ο φορολογούμενος από μακροχρόνια ή βραχυχρόνια μίσθωση μιας κατοικίας, ενόςκαταστήματος ή ενός γραφείου. Εισόδημα από ακίνητα θεωρείται και η περίπτωση της δωρεάν παραχώρησης χρήσης ακινήτων. Είναι μία από τις φορολογικές παγίδες στην οποία πιάνονται πολλοί φορολογούμενοι οι οποίοι παραχωρούν δωρεάν κάποια κατοικία τους σε συγγενή ή φίλο τους και εκ των υστέρων καλούνται να πληρώσουν φόρο για εισοδήματα που δεν είναι πραγματικά αλλά υπολογίζονται με τεκμαρτό τρόπο. Στην περίπτωση της δωρεάν παραχώρησης, ο φορολογούμενος υπολογίζει το εισόδημα που αποκτά με τεκμαρτό τρόπο και συνίσταται στο 3% της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου. Σημειώστε ότι δεν υπάγεται σε φόρο ούτε σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης το τεκμαρτό εισόδημα από δωρεάν παραχώρηση κατοικίας μέχρι 200 τ.μ. προς τα τέκνα από τους γονείς ή το αντίστροφο.